«نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان اعلام کرده است از این پس کامیون‌های ایرانی می‌توانند بدون پرداخت عوارض گمرکی به جمهوری آذربایجان برای سفر به ارمنستان از جاده جایگزین «تاتو-اغوانی» به جای «گوریس-کاپان» استفاده کنند.
«نیکول پاشینیان» در جلسه کابینه در واکنش به هشدارهای اخیر جمهوری آذربایجان مبنی بر بازرسی شهروندان و وسایل نقلیه ارمنستان در بخشی از جاده «گوریس-کاپان» که باکو تحت کنترل خود درآورده است، افزود: ایروان تصمیم گرفته تا شهروندان و وسایل نقلیه این کشور از جاده جایگزین استفاده کنند.
طبق گزارش خبرگزاری «آرمن پرس»، پاشینیان در سخنرانی خود یادآور شد که از آگوست ۲۰۲۱ (سه ماه پیش)، جمهوری آذربایجان از کامیون‌های باری ایران در بخش‌های «عیوزلی و چایزمی» که از قلمرو آنها در جاده گوریس-کاپان عبور می‌کنند، عوارض گمرکی دریافت می‌کند.
نخست‌وزیر ارمنستان در این خصوص گفت: «یک اعلامیه غیررسمی از (جمهوری) آذربایجان دریافت شد مبنی بر این که قصد دارند از نیمه شب ۱۱ نوامبر (۲۰ آبان ماه)، کنترل گمرکی و گذرنامه‌ای برای شهروندان و وسایل نقلیه ارمنستان انجام دهند. پس از دریافت این اخطار، تصمیم گرفتیم تا شهروندان خود را در آن قسمت به سمت جاده کاپان-اغوانی-تاتو-هالیدزور-شینوهایر-ام ۲ هدایت کنیم و ترافیک را در این جا ساماندهی کنیم.»
پاشینیان ادامه داد که بخش تاتو-اغوانی که عملاً برای چندین دهه صعب العبور بود، هفته گذشته آسفالت شد و به بهره برداری رسید.
وی در این خصوص گفت: «پنجشنبه هفته گذشته من شخصاً از آن جاده برای رفت و برگشت از کاپان استفاده کردم».
نخست‌وزیر ارمنستان همچنین تأکید کرد که بهره‌برداری از این جاده به مفهوم آن است که مشکلاتی را که جمهوری آذربایجان برای کامیون‌های باری که به ارمنستان سفر می‌کنند، برطرف می‌کند و کامیون‌های باری ایران هم‌اکنون می‌توانند در حال حاضر از این جاده جدید استفاده کنند و از پرداخت عوارض گمرکی به مقام‌های جمهوری آذربایجان خودداری کنند.
در این‌حال بررسی روابط ایران و ارمنستان، پس از مناقشه این کشور با جمهوری آذربایجان نشان می دهد که دو کشور، علاوه بر همکاری‌های دوجانبه، باید از ظرفیت منطقه‌ای، مانند سازمان‌های منطقه تجاری و مناطق آزاد، بیشتر استفاده می کنند.
اهمیت ترانزیت در مناسبات بین‌المللی آینده در سطح جهان، سرمایه‌گذاری و استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی ایروان و تهران برای همکاری‌های منطقه‌ای را ضروری است .این در حالی است که به باور برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند: زمینه ها برای توسعه همکاری‌های ایران و ارمنستان، دارای اولویت است وساخت جاده جدید گوریس-کاپان، ایجاد و بهره‌برداری از مناطق آزاد میان ایران و ارمنستان، احداث واحدهای اقتصادی و صنعتی توسط ایران در استان سیونیک ارمنستان و کمک ایروان برای تسهیل این امر، گسترش همکاری‌های امنیتی و بالاخره، همکاری با روسیه، گرجستان و هند برای احداث دالان خلیج فارس به دریای سیاه و اروپا، شش زمینه مهم و دارای اولویتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
با وجود برخی کارشکنی ها از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی، سیاست ایران مبنی بر «تغییرناپذیری مرزهای رسمی بین‌المللی، حل و فصل مسائل از طریق مذاکره و بومی‌سازی امنیت به معنای جلوگیری از ورود نیروهای فرامنطقه‌ای»، به موضوع گسترش همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور ایران و ارمنستان است.
واین در حالی است که نبود برخی زیرساخت‌های مناسب تجاری، راه‌های ترانزیتی استاندارد و ضعف اطلاع‌رسانی را مهم‌ترین چالش‌های گسترش روابط بازرگانی میان تهران و ایروان می باشد و منطقه آزاد مغری، مسیر جدید ترانزیت ایران و ارمنستان، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و دالان بازرگانی خلیج فارس به دریای سیاه را از جمله ظرفیت‌های مناسب برای گسترش همکاری‌های دو کشور است.
در همین حال سیاست ایران و ارمنستان در استفاده از جاده جدید، می‌تواند مشکلات تردد رانندگان دو کشور را حل کنند، این در حالی است که مسیر پیشین، پر پیچ و خم و دشوار بود اما جاده جدید این دشواری‌ها را ندارد و از نظر مسافت هم کوتاه‌تر است.
این جاده یک دسترسی امن‌تر و سریعتر را به وجود می‌آورد که هم می‌تواند در تجارت دوجانبه ایران و ارمنستان موثر باشد و هم می‌تواند به عنوان مکمل کریدور شمال - جنوب عمل کند و بنادر جنوبی ایران را در خلیج فارس به شمال کشور و از طریق ارمنستان به کشور‌های اروپایی و روسیه متصل کند.
این جاده می‌تواند مناسبات اقتصادی ایران و ارمنستان را تسهیل کند و نقش بسیار مهمی در تسهیل روند به کار گرفته شدن کریدور شمال - جنوب داشته باشد.
با توجه به اینکه سیاست خارجی دولت سید ابراهیم رئیسی، رییس جمهوری اسلامی ایران بر گسترش تعاملات به ویژه در حوزه‌های اقتصادی با کشور‌های همسایه است، نمود این سیاست را در روابط با ارمنستان در آینده ملاحظه خواهیم کرد.گردشگری، صادرات کالا و حضور در بازارچه‌های مرزی و صادرات انرژی از جمله موضوعات مهم با ارمنستان بوده است.
بهر حال در جهان امروز، تعاملات اقتصادی، پیش زمینه ایجاد صلح و امنیت در مناطق مختلف به شمار می‌آیند و هر چه سطح تعاملات اقتصادی میان همسایگان، بیشتر باشد امید به ایجاد امنیت، آرامش و صلح در آن منطقه افزایش می‌یابد.
منطقه قفقاز هم از چنین موضوعی، مستثنی نیست در نتیجه توسعه مناسبات میان کشور‌های همجوار مانند ایران و ارمنستان می‌تواند در راستای منافع متقابل اقتصادی و در راستای ایجاد صلح و ثبات امنیتی و تحکیم آن تعریف شود و این مسئله می‌تواند در آینده به دیگر کشور‌های منطقه قفقاز تسری یابد.
در نهایت ظرفیت های ایران و ارمنستان را در زمینه های مختلف اقتصادی، تجاری، علم و فناوری قابل توجه است و دو کشور مصمم هستند طرح ها و پروژه های مشترک را هر چه سریعتر تکمیل و در خدمت رفاه و آسایش دو ملت قرار گیرد.
در دور جدید مناسبات ایران و ارمنستان، اراده دو دولت بر مبنای توسعه روز افزون مناسبات و همکاری های دو جانبه و منطقه ای است و ایروان بالاترین سطح آمادگی را برای توسعه و روابط با تهران در راستای منافع متقابل دارد.
«نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان پیش از این نیز گفته است، برای توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران اهمیت و جایگاه ویژه ای قائل است.
نویسنده: غلامحسین طاهری
116
