سیاستمداران آمریکایی قرار است درباره طرحی بحث کنند که دخالت بدون مجوز آمریکا را در جنگ به رهبری سعودی ها در یمن محدود خواهد کرد اما تحلیل گران می گویند، بعید است این طرح به تصویب مجلس نمایندگان برسد. قرار است این طرح با نام «اچ کان رزلوشن 81» در صحن مجلس نمایندگان به بحث و بررسی گذاشته شود.
این طرح خواستار احیای قانون اختیارات جنگی برای پایان دادن به مشارکت آمریکا در جنگ یمن است. این قانون که در سال 1973 معرفی شد می گوید، دخالت این کشور در هر جنگی مستلزم تصویب کنگره است.
«رو خانا» نماینده دموکرات کالیفرنیا در کنگره آمریکا در این زمینه در توئیتر نوشت، ما با کمک به سعودی ها در حملات هوایی که موجب کشته شدن غیرنظامیان می شود در حال ایجاد خلا امنیتی هستیم که به گروههایی مانند القاعده اجازه می دهد جای پایی برای خود بیابند.
به گفته رو خانا از حامیان اصلی این طرح، این طرح اذعان می کند که دولت ما در حال سوخت رسانی به سعودی ها است و چنین فعالیتی دارای مجوز نیست. خانا گفت: اخیرا آمریکا سوخت رسانی هوایی برای هواپیماهای جنگی سعودی و اماراتی فراهم کرده است که در حال حملات هوایی در یمن بودند و همچنین به هدف گیری بمب ها کمک کرده است.
نویسنده مقاله افزود، آمریکا از مارس 2015 در حال حمایت از عربستان سعودی و متحدان آن که عمدتا کشورهای سنی هستند از زمان دخالت این کشور در کشور همسایه یمن برای عقب راندن شورشیان حوثی (انصار الله) و بازگرداندن دولت عبدالربه منصور هادی است. ائتلاف به رهبری سعودی های مسلح به تسلیحات آمریکایی و برخوردار از پشتیبانی آمریکا و در حال جنگ با جنگجویان حوثی است که از حمایت ایران برخوردار هستند.
این در حالی است که دست کم ده هزار نفر در این جنگ کشته شده اند و هفت میلیون نفر نیز نیاز مبرم به کمک غذایی دارند. آمریکا حمایت از ائتلاف به رهبری سعودی را به تصمیم باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا شروع کرد که از قانون اجازه استفاده از نیروی نظامی برای توجیه دخالت آمریکا حرف می زد.
قانون اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه تروریست ها
رئیس جمهور ترامپ از زمان تصدی این سمت همین کار را انجام داد. قانون استفاده از نیروی نظامی علیه تروریست ها که در سال 2001 تصویب شد به رئیس جمهور این اختیار را می دهد تا علیه همه کشورها، سازمان ها یا اشخاصی که او تعیین می کند در حملات تروریست ها در یازدهم سپتامبر 2001 دخالت داشتند، طرح ریزی کردند، اجازه آن را دادند، مرتکب آن شدند یا درباره آن مشورت دادند، از زوراستفاده کند.
این قانون پس از آن به وسیله ای برای توجیه حقوقی دخالت آمریکا در جنگ های مختلف در سراسر جهان از جمله عراق، افغانستان و سومالی تبدیل شد. آمریکا بیش از یک دهه از قانون اجازه استفاده از نیروی نظامی به عنوان بهانه ای برای حملات هوایی علیه پایگاههای القاعده در سراسر یمن استفاده کرد.
روبرت بلچر معاون خاورمیانه (غرب آسیا) و شمال آفریقا در گروه بین المللی بحران درباره علت مطرح شدن چنین طرحی در مجلس نمایندگان می گوید، به نظر می رسد این نتیجه افزایش فشار به دولت آمریکا برای فاصله گرفتن از جنگی است که موجب آسیب انسانی بسیاری شده است.
دولت اوباما نیز از همین پایه قانونی برای حمایت از ائتلاف به رهبری سعودی استفاده کرد که در حال هدف قرار دادن حوثی ها (انصار الله) است و در حال هدف قرار دادن عناصر القاعده نیست.
نویسنده این طرح در بیانیه ای گفت: جنگ یمن کاملا جدا از نبرد علیه القاعده است. کنگره هنوز اجازه آن را نداد. بحث درباره این طرح اوایل این ماه زمانی که اختلافات درباره اهداف این طرح بین حامیان آن و رهبری مجلس نمایندگان بالا گرفت، به تعویق افتاد.
مصالحه ای پس از هفته ها بحث صورت گرفت اما این طرح از حالت اولویت خارج شد به این معنی که دیگر نیاز به رای گیری سریع درباره آن نیست. دفتر خانا با وجود این شکست، به الجزیره تاکید کرد که حامیان این طرح همچنان امیدوارند بعد از بحث در کنگره رای گیری رسمی درباره آن انجام شود.
فشار بین المللی
«روبرت بلچر» در این زمینه به الجزیره گفت، این طرح ممکن است به خاطر فشار بین المللی درباره بحران انسانی یمن معرفی شده باشد. بلچر گفت، «به نظر می رسد این نتیجه افزایش فشار به دولت آمریکا برای فاصله گرفتن از جنگی باشد که موجب آسیب انسانی بسیار شده است و در آن همه طرف ها اعم از عربستان سعودی که متحد آمریکا است متهم به نقض حقوق بشر بین المللی شده است.
جنگ در یمن
بیش از دوهزار یمنی براثر شیوع و با جان خود را از دست دادند و اکنون قریب به یک میلیون نفر آلوده شدند که نمی توانند به کمک های پزشکی مناسب دسترسی داشته باشند. براساس گزارش سازمان ملل متحد این کشور همچنین در آستانه قحطی قرار دارد.
اگرچه بالا گرفتن بحث درباره جنگ پس از بیش از دو سال از جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن انجام می شود اما تحلیل گران می گویند منافع سیاسی و اقتصادی آمریکا در منطقه عامل شروع حمایت ها و ادامه حمایت از جنگ است.
بلچر در این زمینه گفت، «دولت اوباما همیشه از همان ابتدا ملاحظاتی درباره جنگ یمن داشت اما حمایت از این جنگ بیشتر به خاطر این بود که نشان دهد از عربستان سعودی حمایت می کند، در زمانی که روابط با این کشور به خاطر توافق هسته ای ایران تیره شد.»
عربستان سعودی در جریان مذاکرات برای توافق هسته ای 2015 عمدتا به حاشیه رانده شده بود.
«لوسیانو زاکارا» محقق سیاسی در دانشگاه قطر در این زمینه گفت، دخالت آمریکا در یمن همگام با ائتلاف درازمدت استراتژیک است که این کشور با عربستان سعودی دارد.
زاکارا با اشاره به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یا توافق هسته ای ایران گفت، آمریکا در دوران اوباما مجبور بود که از جنگ حمایت کند زیرا کشورهای شورای همکاری خلیج (فارس) این احساس فزاینده به حال خود رها شدن را مطرح می کردند.
زاکارا افزود که این روند با روی کار آمدن ترامپ که توجه دولتش را به سمت کاهش نقش و اهمیت ایران در خاورمیانه و تضعیف مواضع منطقه ای ایران از جمله در یمن برد، شدت یافت.
زاکارا گفت، حتی اگر این طرح تصویب شود همچنان امکان حمایت آمریکا از سعودی ها در یمن وجود دارد در صورتی که دولت ترامپ آن را گام اساسی در تضعیف ایران تشخیص دهد.
آیا تحولات اخیر در خاورمیانه نیز عاملی برای این طرح است؟
تحلیلگران می گویند، تحولات اخیر در عربستان سعودی شامل اخراج و بازداشت وزرای ارشد و شاهزاده ها در مسیر بازی قدرت منطقه ای عربستان علیه ایران جای می گیرد.
بسیاری می گویند، این اقدامات برای تثبیت قدرت محمد بن سلمان ولیعهد این کشور است که ریاست جنگ به رهبری سعودی در یمن را برعهده دارد. اخیرا عربستان سعودی ایران را به خاطر حمله موشک بالستیک حوثی ها به ریاض سرزنش کرد. در حالی که این طرح آمریکا قبل از این تحولات معرفی شد، تحلیلگران می گویند، این مسئله نیزمی تواند به عاملی برای بحث در این طرح تبدیل شود.
محمدبن سلمان
سرهنگ «لاورنس ویلکرسون» رئیس ستاد مشترک در دوره «کالین پاول» وزیر دفاع سابق آمریکا در این زمینه گفت، اقدامات اخیر برای منحرف کردن توجهات از این جنگ فاجعه بار طراحی شده است.
ویلکرسون به الجزیره گفت، برخی از اعضای کنگره آمریکا می خواهند برای کمک به محمد بن سلمان حمایت آمریکا از سعودی ها در یمن ادامه یابد اما این سیاست بسیار بد است. تلاش ها در جریان است زیرا برخی از نمایندگان کنگره در برابر این حقیقت بیدار شده اند که رئیس جمهور در زمینه اختیار جنگی قانون اساسی را نقض کرده است. لاورنس اما گفت که اگر این طرح تصویب شود بعید است منجر به تغییر محسوسی گردد.
وی گفت، کنگره آمریکا خیلی می ترسد که اگر از این ائتلاف حمایت نکند، ریاض فروش نفت را با ارز دیگری به غیر از دلار آمریکا انجام دهد.
این در حالی است که «ادام بارون» کارشناس امور یمن می گوید، این تلاش ها جدید نیستند و عمدتا براساس روابط موجود بین آمریکا – سعودی است.
وی به الجزیره گفت، من فکر می کنم آنها عمدتا چاشنی را افزایش دادند زیرا جنگ همچنان ادامه دارد.
وی افزود، در نهایت عربستان متحد اصلی آمریکا است و امنیت آن با اقدام حوثی ها در تصرف یمن به خطر افتاده است. من فکر می کنم این دلیل اولیه حمایت آمریکا از ائتلاف بود. اگر این طرح در کنگره تصویب شود، من متعجب خواهم شد.
110/135
منبع: الجزیره
مترجم : محمد علی محمودی
بیشتر بخوانید :
علی عبدالله صالح: جنگ یمن، جنگ سعودی- یمنی است
جنگ یمن یک جنگ نیابتی است
ارائه لایحه پایان نقش آمریکا در جنگ یمن به کنگره آمریکا
