اقدام جنگنده های عراقی در نخستین سالگرد شکست داعش در عراق انجام شد. روز دهم دسامبر در تقویم عراق روز «آزادسازی کامل عراق از لوث داعش» نامگذاری شده است. داعش در ژوئن 2014 با خیانت برخی عناصر داخلی و حمایت برخی کشورهای خارجی وارد عراق شده و در ادامه نیز یک سوم از تمامیت ارضی این کشور را اشغال کرد.
حضور داعش در عراق سه سال و نیم به طول انجامید، اما آثار این حضور هیچگاه از ذهن مردم عراق پاک نخواهد شد. طی حضور «هیولای» داعش در عراق هزاران نفر از مردم این کشور کشته و زخمی و میلیونها عراقی نیز آواره شدند. علاوه بر این، زنان زیادی مورد تعرض واقع شده، زیرساخت های زندگی به خصوص کشاورزی عراق از بین رفته و به طور کلی سامان سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی عراق تخریب شد.
بدون شک اگر فتوای تاریخی مرجعیت و کمک های جمهوری اسلامی ایران نبود، داعش هنوز در عراق حضور داشت. پس از اشغال بخش های زیادی از جغرافیای عراق توسط داعش، شیخ مهدی کربلایی نماینده آیت الله علی سیستانی مرجع عالی شیعیان عراق در خطبه‌های نماز جمعه کربلا گفت: «واجب است شهروندانی که قادر به حمل سلاح هستند، از کشور، ملت و مقدسات خود دفاع کنند و داوطلبانه برای این هدف مقدس به نیروهای امنیتی بپیوندند.»
میوه این فتوای تاریخی، شکل گیری حشد الشعبی در عراق بود که نقش برجسته ای در مبارزه با تروریسم داعشی ایفا کرد. در همین حال، جمهوری اسلامی ایران تنها کشوری بود که به درخواست دولت عراق در مبارزه با تروریسم داعشی مشارکت فعالانه داشته و در از بین رفتن سازمان داعش در این کشور نقش مهمی کرده است.
با توجه به یک سالگی پایان رویای خلافت داعش در عراق، این سوال مطرح می شود که داعش اکنون در عراق چه وضعیتی دارد؟
شواهد میدانی و گزارش های منابع خبری گویای این است که سازمان داعش در عراق از بین رفته است و دولت داعشی در این کشور وجود ندارد، اما بازمانده های داعشی هنوز در جغرافیای عراق حضور دارند و سعی می کنند مانند پیش از سال 2014 عملیات تروریستی و انفجاری در مناطق مختلف این کشور انجام دهند.
«مایکل نایتس»، کارشناس مسایل عراق در موسسه «خاور نزدیک» در واشنگتن در این خصوص می گوید: «داعشی ها از دست دادن شهرهای اصلی که در عراق داشتند را تنها از دست دادن یکی از مناطق متعددشان در مسیر طولانی جنگ خود می دانند و به آن به عنوان پایان عملیات های خود نگاه نمی کنند بلکه تنها آن را حرکتی برای مرحله جدید عملیات شان می‌دانند.»
در همین راستا، مجله آتلانتیک سپتامبر 2018 در گزارشی با عنوان «آینده داعش در عراق»، آورده است: «یکی از نشانه های جدی توان داعش برای بازگشت و ظهور دوباره، تعداد شیوخ قبایلی است که داعشی ها آنها را به قتل رسانده اند. در طول شش ماه گذشته هر هفته به صورت میانگین سه تن از شیوخ قبایل به دست داعش کشته شده و از سال گذشته میلادی نزدیک به ۲۰۰ روستا شاهد قتل سران قبایل و شیوخ خود بوده اند.»
با توجه به این توان، به نظر می رسد که دولت و ارتش عراق به این جمع بندی رسیده است که برای از بین بردن و یا دست کم تضعیف توان داعش برای بازگشت به صحنه عراق به مبارزه با این گروه تروریستی در خارج از این کشور و خصوصاً در خاک سوریه اقدام کند.
در واقع، اقدام روز گذشته جنگنده های عراقی در حمله به مواضع داعش در سوریه را می توان «حمله فراسرزمینی» عراق به داعش با هدف از بین بردن توان بازگشت پذیری این گروه تروریستی عنوان کرد. 113/118
نویسنده: سیدرضی عمادی
بیشتر بخوانید:
دوگانگی آمریکا در اوج خطر داعش برای عراقی‌ها
تقدیر الحشد الشعبی از نقش ایران و حزب الله در پیروزی بر داعش
تاسیس پایگاه نظامیان آمریکایی نزدیک مرز عراق با سوریه
