محمد مهدي غفاري- آبه گفت: علیرغم امید واری به امضای یک پیمان صلح دو جانبه با روسیه اما، توکیو مالک واقعی و قانونی چهار جزیره است.
این چهار جزیره عبارتند از اوتوروفو، شیکوتان، هابو مایی و کوناشیری هستند که بعد از جنگ دوم جهانی و در خلال کنفرانس یالتا البته با رویکرد آمریکا به اتحاد شوروی واگذار شد.
روس ها ازآن زمان نام کوریل را بر این چهار جزیره گذاشتند در حالی که ژاپنی ها از آن به نام جزایر شمالی یاد می کنند.
آبه ، در نشستی با هیات دولت خود مجددا به موضوع مالکیت ژاپن بر این جزایر اشاره و اعلام کرد: این چهار جزیره در منتهی الیه جزیره هوکایدو، واقع در شمال کشور، همچنان به ژاپن تعلق دارند.
آبه خاطر نشان کرد: برای حفظ وحراست از قلمروی سرزمینی خود با هیچ دولتی مصالحه نخواهد کرد.
یکی از استدلال های دولت ژاپن در مورد مالکیت بر این جزایر این است که ژاپن در 1905 در جنگ با روسیه تزاری که تا 1912 بطول انجامید، بسیاری از مناطق شرق سیبری ومناطق پیرامونی ساخالین را تصاحب کرده بود.
در واقع روسیه تزاری در آن مقطع زمانی در شرایطی نبود که بتواند برای حقوق از دست رفته خود اقدام کند.
در دوران قبل و بعد از جنگ دوم جهانی، آمریکا نیز به دلایل امنیتی، سیاسی و ژئوپلیتیکی برای تحقیر ژاپن گام بر داشت و نتیجه این اقدامات واگذاری جزایر به حاکمیت وقت شوروی بود.
در این صورت به نظر می رسد که ژاپن اسنادی دردست دارد که با کمک این اسناد، قادر به اثبات مالکیت خود بر جزایر مذکور است.
این در حالی است که شکل بازی ها و ائتلاف ها در دوران بعد از جنگ سرد تغییر کرده و کشورها همکاری اقتصادی و فعالیت های اقتصادی پرسود را جایگزین دعوا های سیاسی و سرزمینی کرده اند.
ژاپن و روسیه نیز البته تلاش می کنند تا در کنار توسعه بستر همکاری های اقتصادی و صنعتی مجالی هم برای طرح دعاوی سرزمینی پیدا کنند.
اختلاف بر سر این جزایر که در اواخر جنگ جهانی دوم در سال 1945 ودر جریان شکست ژاپن در این جنگ به اشغال شوروی در آمد، از موانع اصلی بر سر راه گسترش روابط توکیو و مسکو است.
یک بار مدودف نخست وزیر روسیه با سفر به جزایر کوریل (شمالی) در اظهاراتی اعلام کرد: از اساس، ادعای ارضی ژاپن یک تهدید امنیتی برای روسیه است واین اظهارات در پی دکترین نظامی جدید روسیه مطرح شد.
بر اساس این دکترین نظامی روسیه هر ادعای ارضی علیه مسکو یک تهدید نظامی محسوب می شود و لذا شرایط ایجاب می کند که روسیه پاسخی مقتضی بابت چهار جزیره ای که تحت حاکمیت خود دارد به توکیو بدهد.
شاید بتوان گفت، شینزو آبه نخست وزیر ژاپن تحت فشار ملی گرایان در پارلمان و برخی احزاب است و طرح چنین اظهاراتی به نوعی، عمل به وظایف ملی و میهنی به شمار رود.
در نقطه مقابل نیز روسیه از هر حیث تحت فشارهای ناتو، آمریکا و اتحادیه اروپا است و تحریم های اعمال شده علیه خود را اجماع غرب برای اعمال فشار به مسکو تلقی می کند.
با توجه به رقم خوردن این گونه تحولات در گستره جهانی و شرق آسیا بعید است روسیه و ژاپن بتوانند گامی هر چند کوچک برای حل این مساله تاریخی بر دارند.