«اورزولا فن در لاین» رئیس کمیسیون اروپا با اعلام این خبر، توافق حاصل شده با بریتانیا را «خوب، منصفانه و متعادل» توصیف و تاکید کرد که این توافق «تاریخی» از منافع اتحادیه اروپا محافظت می‌کند.
«بوریس جانسون» نخست وزیر بریتانیا نیز با اعلام اینکه کشورش موفق شده بزرگ‌ترین توافق تجاری را به سبک توافق تجارت آزاد با کانادا با اتحادیه اروپا حاصل کند که واردات و صادرات بدون سهمیه و تعرفه را تضمین می‌کند، ابراز امیدواری کرد که این توافق موجب رشد بیشتر تجارت بریتانیا و اتحادیه اروپا شود.
در عین حال این توافق پس از ماه‌ها مذاکره به بن‌بست رسیده دو طرف بر سر آینده روابط تجاری به ویژه در مورد ماهیگیری در آبهای مشترک حاصل شد. در 11 ماه اخیر مذاکرات بروکسل ولندن بر سر نحوه روابط تجاری و اقتصادی دو طرف با چالش های بزرگی مواجه شده بود و حتی کار به جایی رسید که تحلیلگران و مقامات ارشد اروپایی و بریتانیایی از حصول توافق ابراز ناامیدی کرده بودند.
اعتراض مخالفان به توافق اتحادیه اروپا و بریتانیا
اکنون جانسون مدعی پیروزی در این مذاکرات شده و اعلام کرد: "بالاخره کنترلِ پول، مرزها، قوانین، تجارت، و ماهیگیری در آبهای خودمان را بدست گرفتیم و هر آنچه که طی همه‌پرسی سال 2016 و در انتخابات عمومی سال گذشته به مردم بریتانیا وعده داده شده بود، با این توافق حاصل شد."
بدین ترتیب از دیدگاه جانسون، لندن توانسته شروط و شرایط مد نظر خود را بر اتحادیه اروپا تحمیل کند. اما این ادعا از جانب مخالفان رد شده است. «کی‌یر استارمر» رهبر حزب مخالف کارگر با تاکید بر اینکه این توافقی نیست که دولت محافظه کار قول آن را داده بود، اظهار داشت: "توافق به دست آمده «نحیف» است و از تولید، خدمات مالی، صنایع خلاق یا حقوق نیروی کار، حمایت کافی نمی کند."
بر پایه توافق حاصل شده اتحادیه اروپا از حفظ حقوق صیادان خود در ماهیگیری در آبهای بریتانیا برای پنج و نیم سال آینده اطمینان حاصل کرده است. آینده وضع دو ایرلند نیز یکی مناقشه‌های اصلی لندن و بروکسل در جریان مذاکرات برگزیت بود.
اتحادیه اروپا و جمهوری ایرلند تاکید داشتند که بعد از برگزیت باید امکان تردد آزاد بین جمهوری ایرلند و ایرلند شمالی وجود داشته باشد. این درخواست به دلایل اقتصادی و مهم‌تر از آن حفظ توافق صلح موسوم به «جمعه نیک» بود که به چندین دهه خشونت بین کاتولیک ها و پروتستان های ایرلند شمالی پایان داد.
اگر بروکسل و لندن به توافق تجاری دست پیدا نمی‌کردند، ایرلند شمالی به لحاظ قوانین تجاری وضعیت پیچیده‌ای پیدا می‌کرد که می‌توانست توافق جمعه نیک را به مخاطره بیندازد. اما با توجه به توافق 24 دسامبر از یکم ژانویه 2021 که دوره گذار خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به پایان می رسد صادرات و واردات بین دو طرف همچنان بدون تعرفه‌های گمرکی ادامه پیدا خواهد کرد.
توافق 24 دسامبر مانع از اجرایی شدن سناریوی خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا خواهد شد. اجرای این سناریو می‌توانست آینده تجارت دو طرف را با دشواری های زیادی مواجه کرده و با وضع تعرفه‌های تجاری مصوب سازمان تجارت جهانی به کمبود و گرانی انواع کالا در بریتانیا منجر شود.
با این حال هنوز برخی مسائل حل نشده از جمله وضعیت جبل الطارق باقی مانده اند. اسپانیا خواهان حاکمیت مشترک بر جبل الطارق است و کمیسیون اروپا نیز اعلام کرده اسپانیا از حمایت کامل اتحادیه اروپا بر سر آینده جبل الطارق برخوردار است، اما برخی اعضای ارشد حزب محافظه کار بریتانیا هرگونه کوتاه آمدن بر سر جبل الطارق را رد و تلاش مادرید به منظور تسلط بر این منطقه را محکوم کرده اند.
توافق اتحادیه اروپا و بریتانیا پس از تایید 27 عضو اتحادیه اروپا برای تصویب نهایی به پارلمان اروپا ارائه خواهد شد. این توافق از ابتدای ژانویه 2021 و با پایان دوره انتقالی برگزیت اجرایی می‌شود.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
بیشتر بخوانید:
توافق تجاری بریتانیا و اتحادیه اروپا
