به دنبال افزایش تنش‌ها میان اروپا و بلاروس در پی فرود اضطراری هواپیمای مسافربری رایان ایر و بازداشت یک روزنامه‌نگار مخالف بلاروسی، غربی ها این اقدام را محکوم و تحریم‌هایی را برای مجازات بلاروس اعمال کردند.
در 23 مه 2021 به دستور لوکاشنکو یک جنگنده نیروی هوایی بلاروس، هواپیمای مسافربری متعلق به شرکت رایان ایر را وادار به فرود کرد. وی دستور رهگیری و فرود اجباری این هواپیما را بر پایه خبری مبنی بر وجود بمب در آن صادر کرد.
ماموران امنیتی درهواپیما بمبی نیافتند اما «رومان پروتاسویچ»، وبلاگ‌نویس و یکی از سرسخت‌ترین مخالفان لوکاشنکو را که در لیتوانی زندگی می‌کند، دستگیر کردند. نهادهای امنیتی بلاروس او را در فهرست تروریست‌های خطرناک قرار داده‌اند.
بلاروس در واکنش به اتهام های مطرح شده از سوی غرب تاکید کرده که رهگیری این هواپیما قانونی بوده است. این مساله اکنون به بهانه جدید غربی ها برای تشدید فشارها و اعمال تحریم های جدید غرب علیه بلاروس تبدیل شده است.
با این حال کارایی و تاثیرگذاری این تحریم‌ها کاملاً زیر سئوال است. به گفته «استرید سام»، کارشناس سیاسی، مشکل اتحادیه اروپا این است که عملاً ابزاری جز اعلامیه و تحریم ندارد، اما ثابت شده است که تحریم‌ها هم تأثیری ندارد.
بلاروس پس از انتخابات ریاست جمهوری در این کشور در اوت 2020 و انتخاب مجدد الکساندر لوکاشنکو گرفتار اعتراضات داخلی گسترده ای شده و مخالفان خواهان کناره گیری وی از قدرت شدند. با این حال این اعتراضات که با حمایت گسترده غرب همراه بوده راه به جایی نبرده است.
غرب همواره به اعتراضات بلاروس به مثابه فرصتی بی بدیل برای تحقق اهداف کلان خود در عرصه اروپای شرقی و علیه روسیه نگریسته است. در این راستا آمریکا و اتحادیه اروپا در چارچوب برپایی انقلاب رنگی به حمایت از معترضان پرداخته و اکنون روند مداخله جویی خود را با افزایش فشارهای سیاسی و تحریم های جدید تشدید کرده اند.
اتحادیه اروپا و آمریکا تقریبا به طور هم زمان اعلام کردند که لوکاشنکو را به عنوان رئیس‌جمهور منتخب بلاروس به رسمیت نشناخته و بارها از نحوه برخورد دولت بلاروس با معترضان انتقاد کرده اند. در مقابل رئیس جمهور بلاروس بارها از توطئه های غرب علیه این کشور خبر داده و آن را محکوم کرده است.
در این راستا لوکاشنکو روز جمعه در یک گردهمایی به مناسبت روز استقلال این کشور اعلام کرد که گروه‌های شورشی که قصد انجام کودتا را در بلاروس داشتند، کشف و منهدم شدند. لوکاشنکو در این باره گفت: «مقدار زیادی سلاح از اوکراین به بلاروس به‌صورت غیرقانونی قاچاق می‌شود. به همین دلیل من به نیرو‌های امنیتی مرزی دستور دادم مرزهای مشترک کشور با اوکراین کاملاً ببندند.»
بلاروس در مقابله با فشارهای مستمر سیاسی، اقتصادی و اکنون نظامی و امنیتی غربی ها که با هدف تضعیف این کشور و لوکاشنکو انجام می گیرد از حمایت های گسترده روسیه برخوردار شده است. حمایت مسکو از بلاروس در راستای کمک به یک دولت مخالف سلطه غرب و نیز مقابله با اهداف تهاجمی غربی‌ها است.
هدف اصلی اتحادیه اروپا و آمریکا از تلاش برای سرنگونی لوکاشنکو این است که با کنار زدن او از صحنه قدرت و روی کار آوردن یک رئیس جمهور غرب‌گرا در این کشور همسایه روسیه، مسکو در مرزهای غربی خود با زنجیره ای از دولت های هوادار غرب محاصره شود. لوکاشنکو معتقد است هدف غربی ها قرار دادن بلاروس در زنجیره "ویلنیوس تا کی‌یف" و ایجاد دیوار حائلی بین روسیه و غرب است.// 114
نویسنده: سید رضا میرطاهر
