ایران پرس: الیزابت دوم، ملکه بریتانیا پس از هفت دهه سلطنت در سن 96 سالگی درگذشت.

کاخ سلطنتی باکینگهام انگلیس با صدور بیانیه‌ای رسما خبر فوت ملکه این کشور را اعلام کرد و به این ترتیب پسرش چارلز 73 ساله با عنوان رسمی چارلز سوم بر تخت پادشاهی جلوس می کند.

الیزابت گفته بود که در سن 95 سالگی تاج‌وتخت را به پسرش واگذار خواهد کرد. او در سال‌های آخر عمرش بخش قابل توجهی از اختیارات سلطنتی را بین اعضای جوانان‌تر خاندان سلطنتی واگذار کرده بود اما از مقام خود کناره‌گیری نکرد.

الیزابت متولد 21 آوریل 1926 بود و پس از مرگ پدرش شاه جورج ششم در 6 فوریه 1952 به سلطنت رسید و 70 سال سلطنت کرد که طولانی ترین مدت درخاندان سلطنتی بریتانیا از ابتدا تاکنون است.

اینک تاج و تخت به پسرش چارلز رسیده است. به رغم اینکه گفته می شود که مقام سلطنت در بریتانیا تشریفاتی است اما نگاهی به اختیارات آن نشان می دهد که هنوز هم پادشاه بریتانیا از اختیارات قابل توجهی برخوردار است.

پادشاه می‌تواند اعلان جنگ کند، مجلس را منحل کند، نخست وزیر را برکنار کند و حتی فرد مورد نظر خود را به عنوان نخست وزیر انتخاب کند، بدون اینکه نیازی به پاسخگویی داشته باشد.

او دارای چنان امتیازات ویژه‌ای است که اگر در کشور دیگری این رویه وجود داشت، رسانه‌های بریتانیایی آن را تبعیض آمیز و نمونه یک حاکمیت غیردموکراتیک تفسیر می‌کردند. اختیارات ملکه الیزابت درباره کشورهای مشترک المنافع نیز که زمانی مستعمره بریتانیا بودند در حد بریتانیا بود تا اینکه به مرور زمان برخی از این کشورها مانند کانادا و استرالیا بر اثر اعتراضات مردمی و احزاب این کشورها به تدریج این اختیارات کمتر شد. 

به رغم سابقه طولانی نظام سلطنتی در بریتانیا اما در چند دهه اخیر به دلایل مختلف مخالفت با آن در این کشور افزایش یافته است. از جمله  این موارد می توان به رسوایی های اخلاقی و وقوع طلاق های متعدد در اعضای خاندان سلطنتی، هزینه های هنگفت خاندان سلطنتی از ازدواج تا مراسم تدفین و نیز حقوق و انواع دریافت های آنها از بودجه دولتی اشاره کرد.

مساله دیگری که درباره خاندان سلطنتی بریتانیا قابل توجه است وجود اختلاف نظرهای شدید در آن است. برای مثال «مگان مارکل» همسرپرنس هری نوه ملکه الیزابت در مصاحبه ای در مارس 2020 صراحتا از وجود نژاد پرستی دراین خاندان سخن گفت. رنگین‌پوست بودن مگان و تعلق داشتن او به خانواده‌ای نسبتا عادی مواردی نبود که در میان ساکنان کاخ باکینگهام آسان پذیرفته شود.

درخواست ها برای کنار گذاشتن نظام سلطنتی در بریتانیا

در عین حال انتقال قدرت از ملکه الیزابت به چارلز سوم در حالی صورت می‌گیرد که درخواست‌ها برای پایان نظام سلطنتی دربریتانیا بالا گرفته است. منسوخ شدن نظام سلطنتی در بسیاری از کشورهای جهان و هواداری از نظام جمهوری که در آن مقامات ارشد حکومتی و نظام یک کشور با آرای مردم انتخاب می شوند نیز موجب افزایش درخواست ها برای کنار گذاشتن نظام سلطنتی در بریتانیا شده است.

جنبش جمهوری‌خواه بریتانیا که هزاران عضو و ده‌ها هزار طرفدار دارد ضمن رد این ادعا که نظام سلطنتی این کشور یک جاذبه گردشگری بشمار می‌رود، تاکید دارد که این نظام یادآور ستم‌هایی است که پادشاهان بریتانیا در گذشته برمردم روا داشته‌اند.

این گروه خواهان برگزاری همه پرسی در خصوص آینده نظام سلطنتی دراین کشور است. درعین حال پیروزی حزب جمهوری خواه «شین فین» درانتخابات اخیر ایرلند شمالی نشان می دهد که حداقل در مورد مردم این منطقه اکثریت آنها که کاتولیک هستند خواهان نظام سلطنتی در بریتانیا نیستند.

مساله دیگری که مطرح است رویکردها و گرایشات چارلز سوم پادشاه جدید بریتانیا است. 

«رابرت جابسون» کارشناس خاندان سلطنتی بریتانیا درکتاب «چارلز در 70 سالگی: اندیشه‌ها، آرزوها و رؤیاها» می نویسد: "چارلز مخالف سیاست‌های ضد اسلامی برخی کشورهای اروپایی است و به نظر او این قوانین نقض حقوق بشر است."

چارلز همچنین گفته است که دیگر تمایلی ندارد تا به‌عنوان عروسک خیمه‌شب‌بازی برای فروش سلاح به کشورهای عربی، مورد سوءاستفاده قرار گیرد. براساس این کتاب، چارلز ازمخالفان سیاست‌های جنگ‌طلبانه بریتانیا است. او در سال 2003 مخالفت خود با شرکت بریتانیا در جنگ عراق را به «تونی بلر» نخست‌وزیر وقت بریتانیا اعلام کرده و درباره ادعای دولت بلر درباره وجود سلاح‌های کشتار جمعی تردید داشت و به نزدیکانش گفته که نخست‌وزیر باید با کشورهای منطقه درباره حمله به عراق مشورت می‌کرد.

نویسنده: سیدرضا میرطاهر

117

بیشتر بخوانید:

ملکه الیزابت تحت مراقبت‌های ویژه/ مرگ وی تا به این لحظه تایید نمی‌شود