با توجه به این امر و نیز این واقعیت که ایران چند دهه است در معرض تحریم های تسلیحاتی قرار دارد، لذا توجه به توانمندی های داخلی برای تامین شناورها و تجهیزات دریایی به ویژه ناوشکن ها سرلوحه فعالیت های صنایع دریایی ایران قرار گرفته است.
از زمانی که ناوشکن جماران با شماره 76 در بهمن 1388به عنوان اولین شناور از کلاس موج به ایران و جهان معرفی شد، روند طراحی و تولید ناوها در صنایع دفاعی کشورمان رشد سریعی داشته و در سال‌های بعد و تاکنون ناوهای جدیدی از این کلاس در مراحل مختلف ساخت و عملیاتی شدن قرار دارند که ناوشکن سهند از جمله موارد اخیر آن است.
اما علاوه بر سرعت گرفتن ساخت این شناورها مساله مهم‌تر در این زمینه تغییرات بسیار مهم و اساسی است که در ناوشکن های جدید کلاس موج ایجاد شده و اصولا دیگر شباهت زیادی با جماران ندارند و همین موضوع نشان می‌دهد در صنایع دفاعی ایران علاوه بر ساخت ناوها، ارتقای همزمان آنها نیز مد نظر قرار دارد. ناوهای سری موج در تناژ وزنی بین ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ تن قرار دارند و طول آنها نیز در حدود ۹۵ متر است.
در این شناورها از موشکهای ضد کشتی کروز مثل سری نور یا قدر استفاده می‌شود و در بخش ضد هوایی نیز معمولا دو پرتابگر موشکهای سری محراب یا صیاد ۲ روی شناورها نصب شده است.
نگاهی کلی
پایه طراحی کلاس موج از جمله ناوشکن سهند به شناور‌های کلاس الوند بازمی گردد که قبل از پیروزی انقلاب و در اواخر دهه ۱۹۶۰ برای نیروی دریایی ایران از بریتانیا خریداری شد.
ایران ۴ فروند از این ناوها را تحویل گرفت که یکی از آنها در جریان نبردی نابرابر با آمریکا در سال 1367 در خلیج فارس جاودانه شد. انتخاب این ناو برای پایه کلاس سری موج نشان می‌دهد که طراحان نیروی دریایی ارتش و سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع در گام اول برای این طرح مهم، انتخابی محافظه کارانه و مرسوم داشتند. یکی از مواردمهم در طراحی ناوهای کلاس موج، طراحی سازه بیرونی و ظاهر این ناو بوده است.
هر چند در ناوهای موج و دماوند ۱ شدیدا از طرح اولیه سری الوند الگو گرفته و جزو نسل‌های جدید موجود در دنیا محسوب نمی‌شدند، اما انتشار تصاویر از سری جدید ناوهای کلاس موج نشان می دهد که تغییرات اساسی در زمینه طراحی بدنه انجام شده تا سطح مقطع راداری ناوهای مورد نظر را کاهش دهد.
ناوشکن سهند پنجمین پروژه موج بوده و به عنوان"موج 5" شناخته می‌شود، این شناور به یاد ناوشکن سهند که در سال 13۶۷ در جریان درگیری دریایی با ناوهای آمریکا در خلیج فارس غرق شد، «سهند» نام گرفته‌است.
از سازه این ناو در شهریور ۱۳۹۱ رونمایی شده و در آذر ۱۳۹۷ به آب انداخته شد. سهند پس از جماران و دماوند سومین ناو جنگی ساخته شده توسط ایران است.
این ناوشکن با قابلیت تهاجمی و دفاعی دو برابری نسبت به ناوشکن جماران، به روز رسانی پرتاب‌گر‌های اژدر، انواع توپ‌های ضدهوایی و ضد سطحی، سامانه موشکی سطح به سطح و سطح به هوا، سامانه دفاع نقطه‌ای، سامانه ضددریایی، قابلیت رادارگریزی، افزایش برد عملیاتی و قابلیت مانورپذیری بسیار بالا به ناوگان نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران پیوسته است.
ساخت سهند به لحاظ زمانی یک پنجم زمان ساخت ناوشکن جماران طول کشیده‌است. سهند را می‌توان آغازی برای جهش در ناوشکن‌های خانواده موج و حرکت به سمت کشتی‌هایی با ابعاد بزرگتر برشمرد. ناوشکن ایرانی سهند با شماره بدنه 74 با توجه به اولین سفر دریایی خود در اقیانوس اطلس در تاریخ نیروی دریایی ایران به همراه ناوبندر مکران در روزهای اخیر خبر ساز شده است.
ظرفیت بالای ناوشکن سهند در ذخیره جیره خوار و بار، سوخت و آب آن را به یکی از گزینه‌های اصلی اعزام به آبهای دوردست مبدل ساخته است. قابلیت دیگر سهند، دریافت سریعتر و راحت تر نیازمندی‌های خود از ناوهای پشتیبانی است.به گفته متخصصان، سهند می‌تواند مسیر ۱۶ هزار کیلومتری سواحل ایران تا مرزهای آبی ایالات متحده را در زمان تقریبی ۲۰ روزه طی کند.
از مهم‌ترین خصوصیات ناوشکن سهند می‌توان به قدرت دریانوردی بالای آن اشاره کرد. سازه قوی بدنه باعث شده تا این کشتی جنگی بتواند بیش از ۱۵۰ روز در آبهای پرتلاطم، بدون پشتیبانی دریانوردی کند.
ویژگی ها
بدنه اصلی سهند از ۲۰ بلوک مجزا که دارای چهار طبقه است تشکیل شده و پس از ساخت در حوض خشک، در کنار هم قرار گرفته و به یکدیگر متصل شده‌اند.
بهبود کیفیت فلز به کار رفته در کاسه و بدنه ناوشکن، کاهش زمان ساخت کاسه از 4 سال به 9 ماه از ویژگی‌های ناوشکن سهند است. دیوار‌هایی به منظور جلوگیری از نفوذ آب یا سرایت آتش بین بلوک‌های مختلف وجود دارد که از طریق درب‌های تعبیه شده در آن به یکدیگر متصل می‌شوند.روسازه این ناوشکن در سه طبقه طراحی شده است.
از تفاوت‌های ظاهری عرشه‌های بالایی سهند با نسل قبلی می‌توان به تغییراتی در شکل پل فرماندهی، انتقال بخش نصب رادار به پشت این قسمت و قرارگیری دکل اصلی در پشت این دو قسمت اشاره کرد.
شیوه طراحی عرشه کشتی یکی از عواملی است که رادارگریزی سهند را نسبت به نسل قبل خود بیشتر کرده است. جنس به کار گرفته شده برای سازه ناوشکن سهند یک جنس بخصوص و ویژه با قابلیت رادارگریزی است.
یکدست بودن سطح بدنه از بدنه زیرین تا عرشه امکان بازتاب راداری کمتری برای پهلوی سهند ایجاد کرده است و افزایش عرض سهند نسبت به نسل‌های قبلی، به کاهش بازتاب راداری پهلوی این کشتی جنگی منجر شده است.
در ناوهای مختلف کلاس موج خصوصا عضو جدید این سری یعنی سهند نگاهی داشته باشیم متوجه می‌شویم که از جماران تا سهند تغییرات خاصی در ساخت سازه شناور ایجاد شده و طراحان ایرانی به سمت طرح‌های با افزایش سطح پنهانکاری رفته اند.
یکی دیگر از تفاوت‌های سهند نسبت به دو نمونه قبلی ناوشکن های کلاس موج یعنی جماران و دماوند، بزرگتر شدن پد نشست و برخاست بالگرد است. در ناوشکن‌های جماران و دماوند پد بالگرد قابلیت نشست و برخاست بالگردهای کوچک مانند بالگرد بل-212 را دارد، اما در سهند با افزایش مساحت این پد قابلیت نشست و برخاست بالگرد ضدزیرسطحی اس اچ 3 سی کینگ نیروی دریایی نیز فراهم شده است. سهند اولین ناوشکن ایرانی است که توان پذیرش این بالگرد را دارد.
قابلیت تهاجمی و تدافعی بالای ناوشکن سهند را باید در بروز رسانی پرتاب گر‌های اژدر و انواع توپ‌های ضد هوایی و ضد سطحی، سامانه‌های موشکی سطح به سطح و سطح به هوا، سامانه دفاع نقطه ای، سامانه ضد زیردریایی، قابلیت رادار گریزی، افزایش برد عملیاتی، قابلیت مانورپذیری بالا و همچنین سامانه‌های الکترونیکی آن دانست.
ناوشکن سهند با طول 94 متر، عرض 11.5 متر، ارتفاع 16 متر و وزن 1400 تن تعداد اماکن زیستی بیشتری را نسبت به ناوهای جماران و دماوند در اختیار داشته و در نتیجه قابلیت حمل تعداد بیشتری از پرسنل را دارد.
سهند قدرت پیشرانه خود را از 4 موتور دیزلی تامین می‌کند که دو پروانه را در جلو و دو پروانه را در عقب کشتی به حرکت در می آورد و حداکثر سرعت آن 34 گره دریایی به گفته مسئولین، جعبه دنده (گیربکس) این ناوشکن کاملا ایرانی است و در عین حالی که مصرف سوخت موتورهای آن کاهش یافته، مخازن سوخت بزرگتری نسبت به جماران و دماوند دارد.
ناوشکن سهند مجهز به انواع سیستمهای مخابراتی و ماهواره ای و جنگ الکترونیک و رادارهای سطحی دریایی و رادارهای کشف هوایی و موشکهای کروز ضد کشتی 220 کیلومتری قادر و 300 کیلومتری قدیر است.همچنین در عقب این شناور یک توپ گاتلینگ( چند لول) 30 میلیمتری کمند نصب شده که با توان شلیک 4000 گلوله بر دقیقه و پوشش 270 درجه امکان مقابله با انواع تهدیدات تهاجمی را داراست.
کمند هم هدایت اپتیکی دارد و هم با رادار ناو شبکه است.
در جلوی ناوشکن سهند یک توپ ضد سطح و ضد هوایی کالیبر 76 میلیمتری بنام فجر 27 نصب شده که این توپ نیز هم به سیستم اپتیکی مجهز است و هم سیستم راداری و توان درگیری با اهداف سطحی و هوایی را داراست.
این توپ 85 گلوله ذخیره در خود دارد و یک سلاح تمام خودکار با قابلیت انهدام اهداف سطحی و هوایی مختلف حتی موشکهای ضدکشتی، با شلیک بالغ بر ۱۲۰ گلوله بر دقیقه، امکان هدفگیری با رادار و سامانه‌های الکترواپتیک و برد مؤثر ۱۲ هزار و برد نهایی ۱۷ هزار متر است. این ناو هم چنین دارای 4 توپ 20 میلیمتری در دو طرف خود جهت درگیری نزدیک است.
2 پرتابگر موشکهای پدافند هوایی محراب نیز در این ناوشکن مستقر شده است. این ناوشکن دارای 6 لوله اژدر افکن 533 میلیمتری برای درگیری سطحی و زیر سطحی است. متخصصان نیروی دریایی ارتش توانسته‌اند نمونه ایرانی کنسول هدایت و کنترل این اژدرها را هم تولید کنند. به طور کلی می‌توان دو مشخصه مهم ناوشکن سهند را در سازه بسیار قوی و رادار گریز و افزایش سطح عرشه پرواز، دانست.
