این نشست با مشارکت قطر برگزار شد. اگرچه برخی تحلیل ها مشارکت قطر را در این نشست مهم عنوان کردند، اما دوحه پیش از این در نشست دسامبر 2019 نیز در نشست شورای همکاری خلیج فارس حضور داشت و این نخستین مشارکت قطر از ژوئن 2017 تاکنون نبود.
نکته مهم این است که مشارکت قطر در نشست روز گذشته تحولی در روابط این کشور با شورای همکاری خلیج فارس محسوب نمی شود، زیرا زمانی در این روابط تحولی ایجاد می شود که شخص امیر قطر در نشست سران حضور پیدا کند.
در نشست دسامبر گذشته شورای همکاری خلیج فارس، نخست وزیر قطر و در نشست ویدئویی روز گذشته نیز وزیر دارایی این کشور مشارکت داشته است.
نکته دیگر این است که ویروس کرونا عامل برگزاری نشست وزیران دارایی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بود. به عبارت دیگر، تهدید مشترک سبب برگزاری این نشست با مشارکت وزیر قطری شد. این موضوع بیانگر این است که یکی از دلایل اصلی مشارکت نکردن امیر قطر در نشست های سال های 2017، 2018 و 2019 نبود تهدید مشترک بود.
در واقع، نه تنها تهدید مشترکی میان قطر و دیگر اعضای شورای همکاری وجود نداشت بلکه رفتار سه عضو این شورا یعنی عربستان سعودی، امارات و بحرین تهدید جدی ضد قطر محسوب می شد. به همین دلیل نیز شیخ تمیم، امیر قطر شرکت در نشست های شورای همکاری را به لغو تحریم ها و پایان محاصره این کشور از سوی ریاض، ابوظبی و منامه مشروط کرد.
موضوع دیگر این است که اگرچه کرونا به تهدیدی جهانی تبدیل شده است، اما این تهدید برای برخی کشورها بیشتر است. برای مثال، در میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس، عربستان سعودی بیش از دیگر کشورها از کرونا تاثیر می پذیرد زیرا همزمان با شیوع کرونا، قیمت جهانی نفت نیز به پائین ترین سطح خود در سال های اخیر رسیده و به کمتر از 20 دلار در هر بشکه کاهش یافته است.
در همین حال، عربستان سعودی درگیر جنگ نفتی با روسیه و همچنین جنگ ضد یمن نیز است که هر کدام از این موضوعات نیز تاثیرات منفی زیادی بر اقتصاد ریاض داشته است. بر این اساس، در حالی که ریاض پیش از این تلاش داشت از طریق اقتصادی، قطر را تحت فشار قرار دهد و به اقتصاد این کشور آسیب بزند، اکنون در کنار قطر برای مقابله با تاثیرات اقتصادی کرونا قرار گرفته است.
در بیانیه روز گذشته شورای همکاری خلیج فارس آمده است که وزیران شرکت کننده بر هماهنگی اقدامات پیشگیرانه در بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در همه بخش ها و حمایت از بهبود اقتصادی و یکپارچگی تدابیر و اقدامات انجام شده برای مبارزه با کرونا تاکید کردند.
این نشست و بیانیه پایانی آن ثابت می کند که کشورهای منطقه غرب آسیا همان گونه که کرونا را یک تهدید مشترک می دانند، در صورتی که نگرش خود را به تهدیدهای حاکم بر این منطقه نیز اصلاح کنند و درک مشترکی از تهدیدهایی نظیر تروریسم، افراط گرایی و هرج و مرج داشته باشند، زمینه تقویت همکاری ها و کاستن از اختلاف ها نیز فراهم می شود.
نویسنده: سیدرضی عمادی
116
بیشتر بخوانید:
ادامه سقوط بورس کشورهای حاشیه خلیج فارس
افزایش شمار مبتلایان به کرونا در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس
