اختلاف‌ها در جنوب یمن موضوع جدیدی نیست. سه برهه زمانی را می توان در خصوص اختلاف ها در جنوب یمن مطرح کرد. برهه نخست مربوط به سال 2017 است. «عبد ربه منصورهادی»، رئیس جمهوری مستعفی یمن اوایل سال 2017 «عیدروس الزبیدی» را از سمت استانداری عدن برکنار کرد.
اندکی پس از این اقدام، در ماه مه 2017 شورای انتقالی جنوب با حمایت امارات اعلام موجودیت کرد و ریاست آن به الزبیدی واگذار شد.
پس از تشکیل شورای انتقالی، حزام الامنی که شاخه نظامی این شورا است نیز تشکیل شد. همین موضوع نقطه آغاز و بستر اختلاف ها در جنوب یمن را ایجاد کرد؛ زیرا عملاً دو قدرت (دولت مستعفی و شورای انتقالی) در جنوب وجود داشت.
برهه دوم مربوط به تابستان 2019 است. امارات متحده عربی اعلام کرد که نظامیان خود را از جنوب یمن خارج می کند.
این اقدام سبب افزایش مانور شورای انتقالی جنوب شد و درگیری ها میان این شورا و مزدوران دولت مستعفی افزایش یافت، به نحوی که شورای انتقالی موفق به کنترل کاخ ریاست جمهوری عدن و همچنین کنترل برخی وزارتخانه ها شد.
با ادامه این درگیری ها، عربستان سعودی که پیش از این شورای انتقالی جنوب را به رسمیت نمی شناخت، رئیس و شماری از اعضای آنرا به ریاض دعوت و با آنها گفتگو کرد که این نیز سبب نارضایتی دولت مستعفی شد.
نتیجه این گفتگوها، توافق ریاض در نوامبر 2019 بود. مطابق این توافق، مقرر شد که شورای انتقالی و دولت مستعفی یمن اختلاف ها را کنار گذاشته و کابینه وحدت و نیروی نظامی مشترک تشکیل دهند که البته این توافق هیچگاه اجرایی نشد.
اختلاف های اخیر در جنوب، سومین برهه از اختلاف ها است. این اختلاف ها پس از پیوستن نیروهای وابسته به دولت مستعفی منصور هادی به شبه نظامیان شورای انتقالی جنوب بروز و شدت پیدا کرد.
پس از شدت گرفتن اختلاف ها، فرماندهان نظامی دولت مستعفی و شورای انتقالی جنوب در عدن با یکدیگر مذاکره کردند، اما این مذاکرات با شکست مواجه شد.
مهمترین عامل شکست این مذاکرات، اصرار دولت مستعفی یمن بر انحلال نیروهای نظامی شورای انتقالی و ادغام این نیروها در وزارت دفاع دولت مستعفی است که مورد پذیرش این شورا قرار نگرفت.
شکشت مذاکرات به منزله شدت گرفتن اختلاف ها در جنوب یمن است. در همین راستا، «عبدالله الصبیحی» فرمانده تیپ 39 زرهی استان ابین، مزدوران وابسته به امارات را تهدید کرد که اگر شروط دولت مستعفی را قبول نکنند نیروهایش که بالغ بر سه هزار نفر هستند، وارد عمل خواهند شد.
این تهدید نشان می دهد که شورای انتقالی جنوب و دولت مستعفی یمن در جهت درگیری های نظامی حرکت می کنند.
در همین حال، شکست مذاکرات عدن بیانگر شکست کامل توافق ریاض در نوامبر 2019 است. نه تنها دولت فراگیر ملی و نیروی نظامی مشترک در جنوب یمن تشکیل نشد بلکه حتی اختلاف ها قابل مقایسه با اکتبر و نوامبر 2019 نیست و شدت بیشتری پیدا کرده است.
نکته پایانی این است که شکست مذاکرات عدن و افزایش اختلاف ها در جنوب یمن نشان می دهد که امارات درصدد تغییر موازنه در جنوب یمن به نفع مزدوران وابسته به خود و تضعیف دولت مستعفی یمن است که این موضوع می تواند سبب افزایش اختلاف ها میان ریاض و ابوظبی در یمن نیز شود.
:نویسنده: سید رضی عمادی
133/118
بیشتر بخوانید:
اذعان مشاور منصور هادی به شکست ائتلاف سعودی در یمن
نشانه‌های پایان عمر سیاسی "منصورهادی" و دولت وی در یمن/ تحلیل
مذاکرات شورای انتقالی جنوب با عربستان؛ پایان منصور هادی؟/ تحلیل
