عربستان سعودی و امارات در ماه‌های اخیر شاهد افزایش اختلاف‌های سیاسی، ژئوپلتیکی و اطلاعاتی در یمن هستند. پرسش مهم این است که چرا ابوظبی و ریاض در یمن دچار اختلاف‌های زیادی شدند؟
نقاط مشترک محدود میان عربستان و امارات در یمن
یکی از دلایل اصلی اختلاف‌های زیادی میان امارات و عربستان این است که اساساً طرفین در این جنگ نقاط مشترک محدودی دارند. به نظر می‌رسد ابوظبی و ریاض به جز جنگ با انصارالله و مخالفت با اخوان‌المسلمین، نقطه مشترک دیگری در یمن ندارند. در همین دو مورد نیز اشتراک در سطح بالا نیست بلکه ابوظبی در مقایسه با ریاض مخالفت کمتری با انصارالله دارد و ریاض نیز بر خلاف ابوظبی مخالفت کمتری با اخوان‌المسلمین دارد و حتی با حضور اخوان در دولت مستعفی منصورهادی موافق است.
وجوه اختلاف زیادی میان عربستان و امارات وجود دارد.
همسایگی عربستان با یمن
نخستین بعد این است که عربستان سعودی بر خلاف امارات با یمن مرز مشترک جغرافیایی دارد. بنابراین، آسیب‌پذیری عربستان سعودی از حمله‌های یمنی‌ها و همچنین از ساختار سیاسی متعارض با ریاض در یمن قابل مقایسه با امارات نیست. از این رو، عربستان سعودی افزایش قدرت نظامی یمنی‌ها را تهدیدی جدی برای خود می‌داند و امنیت در مرزهای جنوبی را از اولویت‌های نخست خود قرار داده است، اما امارات چنین دغدغه‌ای از ناحیه یمن ندارد.
نفوذ در یمن
دومین بعد مربوط به موضوع نفوذ در یمن است. عربستان سعودی همواره یمن را حیاط خلوت خود می‌دانسته و امروز در تلاش است نفوذ خود را در یمن حفظ کند. می‌توان گفت حتی یکی از علل اصلی آغاز جنگ علیه یمن نیز این بود که مطابق درک و برداشت ریاض، در صورت قدرت گرفتن انصارالله در یمن، نفوذ ریاض در این کشور یا از بین می‌رود و یا شدیداً کاهش می‌یابد.
امارات پیش از آغاز جنگ یمن، نفوذی در این کشور نداشته و اکنون درصدد کسب حوزه نفوذ با بهره‌گیری از ابزار اقتصاد است. بر این اساس، امارات با سرمایه‌گذاری در مناطق جنوبی و به خصوص بندری یمن درصدد کسب نفوذ ژئوپلتیکی در این کشور است. از دید امارات، کسب نفوذ در یمن سبب تقویت نقش و جایگاه آن در نظم منطقه‌ای غرب آسیا می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت این هدف سبب شد امارات در جنگ یمن در قالب یک «رقیب» نه «شریک» برای عربستان سعودی ظاهر شود.
حمایت امارات از جدایی‌طلبان یمن
سومین بعد اختلاف این است که برخلاف عربستان سعودی، امارات جدایی یمن شمالی و جنوبی را سازگار با منافع خود می‌داند و در همین راستا نیز حرکت کرده است. در همین راستا، امارات ضمن اینکه شورای انتقالی جنوب را در عدن تشکیل داده، آنرا به عنوان یک رقیب جدی برای دولت مستعفی منصورهادی مطرح کرده است و از تحرکات جدایی‌طلبانه نیز حمایت می‌کند. این در حالی است که عربستان سعودی تجزیه یمن به دو کشور را همسو با منافع خود نمی‌داند و آنرا تهدیدی برای امنیت خود می‌پندارد.
نتیجه اختلاف‌ها: برتری تعارض بر همکاری و افزایش درگیری‌ها میان مزدوران
مجموع این اختلاف‌ها سبب شد عربستان و امارات در جنوب یمن بیش از همکاری شاهد تعارض باشند و مزدوران سعودی و اماراتی نیز درگیری‌های زیادی با هم داشته باشند؛ به نحوی که بیش از آنکه با ارتش و کمیته‌های مردمی در جنگ باشند، گرفتار درگیری‌های درون ائتلافی با هم هستند. این درگیری‌ها به حدی است که «مختار الرحبیم»، مشاور سابق منصور هادی، رئیس جمهور مستعفی یمن و مشاور فعلی وزیر اطلاع‌رسانی در این دولت، امارات را به «عربده‌کشی منطقه‌ای» متهم کرده که به پایان خود نزدیک شده است و به‌زودی یمن را ترک خواهد کرد.
نویسنده: سیدرضی عمادی
بیشتر بخوانید:
حمله موشکی ارتش یمن به پالایشگاه آرامکو عربستان
یمن؛ آزمایشگاه سلاح‌های ممنوعه غربی
