سفر پاپ فرانسیس در شرایطی انجام شد که جهان درگیر شیوع ویروس کرونا است و در این وضعیت تقریباً اغلب سفرهای دیپلماتیک نیز لغو شده و یا به شدت محدود شده است. این موضوع بر اهمیت سفر پاپ فرانسیس به عراق افزوده است.
دلایل سفر پاپ فرانسیس به عراق
به نظر می‌رسد یک دلیل سفر پاپ به عراق این است که پیش از این نیز رهبر کاتولیک‌های جهان به عراق دعوت شده بود، اما زمینه این سفر فراهم نشده بود.
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در خصوص دلایل سفر فرانسیس به عراق نوشت: "چنین دیداری آرزوی چندین ساله پاپ بوده است. ژان پل دوم قصد داشت در سال 2000 از عراق بازدید کند که با افزایش تنش در منطقه این سفر لغو شد. بندیکت شانزدهم نیز دعوت شده بود اما به دلیل جنگ نتوانست این سفر را انجام دهد. رئیس جمهور عراق، برهم صالح، فرانسیس اول را در ژوئیه 2019 دعوت کرد و امید داشت این امر به بهبود کشور پس از سال‌ها کشمکش کمک کند. فرانسیس این دعوت را پذیرفت و به صراحت اعلام کرد که نمی‌خواهد مردم عراق، به ویژه جمعیت مسیحی رنج دیده این کشور را ناامید کند."
عامل دوم انتخاب عراق برای سفر پاپ، جمعیت مسیحی این کشور است. تقریباً در سال‌های پایانی حکومت صدام، یک و نیم میلیون نفر از جمعیت عراق را مسیحیان تشکیل می‌دادند، اما این میزان به یک سوم در دو دهه اخیر کاهش یافته است.
بنابراین، وجود جمعیت مسیحی در عراق و همچنین وضعیت نامناسب آنها که به خصوص در اثر خشونت‌ها رخ داده، از دلایل اصلی سفر پاپ به عراق است. پاپ فرانسیس در شهر بغداد از عراقی‌ها خواست تا برای اقلیت‌های مذهبی ارزش قائل شوند و با برادران مسیحی خود به عنوان «یک سرمایه ارزشمند» رفتار کنند.
«محمد مسجدجامعی» سفیر پیشین ایران در واتیکان و مراکش و پژوهشگر جهان عرب نیز گفت: "این اقدام پاپ موجب تقویت مسیحیان در عراق و منطقه خواهد شد."
عامل سوم این است که عراق یکی از مهم‌ترین کشورهای مسلمان در جهان است که اکثریت جمعیت آنرا شیعیان تشکیل می‌دهند. از سوی دیگر، عراق میزبان یکی از بزرگ‌ترین مراجع تشیع در جهان یعنی آیت‌الله سیستانی است که مورد حمایت همه شیعیان جهان قرار دارد. پاپ فرانسیس نیز یکی از بزرگ‌ترین رهبران دینی در جهان است. بنابراین، گفت وگوی بین رهبران مذهبی یکی از دلایل اصلی سفر پاپ به عراق است.
عامل چهارم در انتخاب عراق به عنوان مقصد سفر رهبر کاتولیک‌های جهان، موقعیت نابسامان اجتماعی کنونی این کشور است. عراق در دو دهه اخیر شاهد خشونت در اشکال مختلف از جمله خشونت علیه فرقه‌های مذهبی بود. سفر پاپ به عراق تاکیدی بر لزوم گفت وگو و پایان دادن به خشونت‌ها از جمله خشونت علیه فرقه‌های مذهبی در عراق بود، موضوعی که در دیدار پاپ با آیت‌الله سیستانی نیز مورد تاکید قرار گرفت.
با توجه به این شرایط، می‌توان گفت سفر پاپ به عراق، سفری هدفمند بود که جایگاه مذهبی و البته شرایط نابسامان اجتماعی آنرا نشان می‌دهد و اهداف سیاسی خاصی در این سفر و دیدار دو رهبر مذهبی مسیحی و مسلمان وجود ندارد.
نویسنده: سيدرضی عمادی
117
بیشتر بخوانید:
بیانیه دفتر آیت‌الله العظمی سیستانی پس از دیدار پاپ فرانسیس
دیدار پاپ فرانسیس با اقلیت‌های دینی عراق+ فیلم
پاپ فرانسیس به دیدار آیت‌الله سیستانی رفت+ فیلم
سفر پاپ فرانسیس به عراق، تاکید بر محکومیت تروریسم و همزیستی ادیان
