در سفر یک روزه به تهران، وزاری خارجه، برق تجارت، منابع آب، و دبیر انجمن امنیت ملی عراق عبداللطیف رشید را همراهی میکنند. بنابراین، موضوعات سیاسی، اقتصادی و امنیتی محور دیدار رؤسای جمهور ایران و عراق بود.
روابط سیاسی ایران و عراق؛ پایدار و مسالمت آمیز
به لحاظ سیاسی، ایران و عراق روابط پایدار و مسالمتآمیزی دارند. در همین حال، عراق هم از کانالهای میانجیگری میان ایران و کشورهای دیگر از جمله عربستان تا پیش از توافق اخیر تهران و ریاض و کانال انتقال پیام میان ایران و آمریکا است. با این حال، اختلاف هایی نیز در مواضع طرفین وجود دارد از جمله اینکه ایران مخالف حضور نظامیان آمریکا در منطقه و در عراق است، اما دولتهای عراق اقدام جدی برای خروج نظامیان آمریکایی از عراق انجام نمیدهند. در همین راستا، سید ابراهیم رئیسی در دیدار عبداللطیف رشید گفت: «همان میزان که انجام مذاکرات بین کشور های منطقه را مفید می دانیم، حضور های نیروهای خارجی در منطقه را مفید نمی دانیم، حضور آمریکایی ها را مخل امنیت منطقه تلقی میکنیم.»
روابط اقتصادی ایران و عراق؛ تحت تاثیر تحریمهای آمریکا
به لحاظ اقتصادی، ایران و عراق روابط قوی دارند، اما این روابط تحت تاثیر تحریمهای آمریکا قرار دارد. به گفته رئیسی حجم روابط تجاری ایران و عراق اکنون حدود ۱۰ میلیارد دلار است. این در حالی است که پیش از این، حجم تجاری دو کشور بیش از ۱۲ میلیارد دلار بود و طرفین برای افزایش آن به ۲۰ میلیارد دلار توافق کرده بودند. واشنگتن در مسیر تقویت روابط اقتصادی ایران و عراق کارشکنی میکند. این کارشکنی و استفاده ابزاری از تحریم عامل مهمی است که سبب شد حجم تجاری ایران و عراق گسترش پیدا نکند زیرا از یک سو عراق نگران این است که به خاطر افزایش حجم تجاری با ایران مورد تحریم آمریکا قرار گیرد و از سوی دیگر عراق امکان پرداخت به موقع بدهیهای ایران را ندارد. به همین دلیل، موضوع بدهیهای ایران همواره یکی از محورهای گفتگو میان مقامات دو کشور است.
تفاهم امنیتی ایران و عراق
به لحاظ امنیتی، از آنجایی که ایران و عراق با بیش از 1500 کیلومتر بیشترین مرز جغرافیایی را با هم دارند، تهدیدهای امنیتی یک کشور بر کشور دیگر اثر دارد. از سال 2014 تا 2017 که تمامیت ارضی و امنیت عراق با تهاجم گروه تروریستی داعش تهدید شد، جمهوری اسلامی ایران در جنگ با این گروه تروریستی کمک زیادی به عراق انجام داد. حضور گروههای تروریستی و تجزیهطلب ضد ایرانی در برخی از مناطق عراق از جمله در شمال این کشور نیز یک تهدید برای ایران است و تاکنون مقامات جمهوری اسلامی ایران بارها در این زمینه با مقامات عراقی گفتگو کردند. با توجه به درک مشترکی که بغداد و تهران از فرصتها و تهدیدهای امنیتی دارند در دیدار امروز عبداللطیف رشید به تهران، موضوعات امنیتی از محورهای مهم گفتوگو میان رشید و رئیسی بود. در همین راستا، سید ابراهیم رئیسی گفت: «تفاهم امینتی بین دو کشور برقرار شده است و کوچکترین ناامنی در هر کجای کشور عراق ناامنی ایران محسوب میشود. لذا امنیت عراق و مرزها برای ما اهمیت زیادی دارد و تفاهم امنیتی دو کشور نه فقط به امنیت دو کشور بلکه به امنیت منطقه کمک می کند.»
/ 114
نویسنده: سید رضی عمادی-