شکاف بزرگ قبایل عرب و گروه جدایی طلب قسد، جنگ میان آنها در دیرالزور، برنامه های آمریکا برای تداوم سیطره خود بر شرق سوریه را با شکست روبرو کرده است.
با گذشت چند روز از آغاز بحران میان دو طرف، عشایر کنترل بسیاری از روستاها و شهرهای وابسته به نیروهای دموکراتیک سوریه را در شرق دیر الزور به دست گرفته اند.
این اتفاق پس از آن رخ داد که آن ها کنترل چندین ایست بازرسی نیروهای قسد را در شهرهای ذیبان، الشحیل و درنج به دست گرفتند و به کاروان نیروهای قسد که از رقه می آمد در منطقه الحاوی در غرب دیرالزور حمله کردند و تعدادی از جاده های اصلی حومه شهر را بستند.
تعرض مکرر مزدوران قسد به عناصر موسوم به شورای نظامی دیرالزور و همچنین عشایر عرب سوریه به تشدید درگیری‌ها و پایان عمر سیطره نیروهای قسد بر جزیره سوریه منجرشده است.
تعداد جداشدگان از قسد به بیش از 200 نفررسیده و احتمال افزایش آن وجود دارد، به ویژه با بیانیه‌های پی درپی که قسد را به تلاش برای ایجاد درگیری در منطقه متهم می‌کنند.
ناظران بر اساس اظهارات عشایر معتقدند که این نبردها ظرف چند روز به پایان می‌رسد، زیرا آمریکایی‌ها نمی خواهند این نبردها در منطقه تحت تسلطشان طولانی شود، اما تبعات این رویارویی باعث شعله ور شدن بحران های جدید در منطقه شرق خواهد شد و تا زمان حضور آمریکایی ها و ادامه حضور تشکیلات نظامی جدایی طلب یا غیر جدایی طلب مستقل از دولت سوریه، ادامه خواهد یافت.
نظامیان آمریکایی با نیروهای کرد دموکراتیک سوریه (قسد) وابسته به آنها مدت هاست که به صورت غیر قانونی در شمال و شمال شرق سوریه حضور دارند و علاوه بر غارت منابع نفتی و ثروت این کشور، جنایاتی را علیه ساکنان این مناطق انجام می دهند.
تغییر نقشه سلطه آمریکا بر شرق سوریه
به اعتقاد کارشناسان مسایل منطقه درگیری های داخلی بوجود آمده میان شبه نظامیان همپیمان آمریکا در شرق سوریه فرصت تحرک ائتلاف آمریکایی به سمت غرب فرات و سیطره بر شهر البوکمال و گذرگاه القائم را کاهش می دهد.
این مساله آرزوهای دولت آمریکا را برای تغییر نقشه سلطه خود بر مناطقی در شرق سوریه نقش برآب می‌کند.
منابع مطلع هدف های متعدد وگاهی متناقضی را برای تحرکات جدید آمریکایی‌ها در مثلث مرزی میان سوریه - اردن - عراق مطرح می کنند، اما مهمترین هدف ایجاد هماهنگی میان نیروهای وابسته به کُردهای سوریه و گروه‌های مخالف دمشق علیه نیروهای همپیمان پیمان دمشق است که در نزدیکی این منطقه مستقر هستند.
در دو سال گذشته مناطق مختلف سوریه آرامش نسبی را پشت سر گذاشت و خبری از درگیری ها به ویژه در محورهای شمالی نبود، اما در هفته ها و روزهای اخیر اتفاقاتی رخ داده که دوباره تحولات میدانی این کشور را به تیترهای اصلی رسانه های منطقه و جهان تبدیل کرده است.
تحرکات جدید نیروهای آمریکایی و گروهک های تکفیری در شمال شرق و شرق سوریه (به ویژه محور شرقی استان دیرالزور) وضعیت را در این محورها شکننده کرده و براساس اطلاعات به دست آمده این مناطق را تا آستانه درگیری پیش برده است
وجود منابع بزرگ نفتی و گازی در شرق استان دیرالزور اهمیت این مناطق را در شرق رود فرات چند برابر کرده و باعث شد آمریکایی ها در سال های گذشته این محور را به بهانه مبارزه با داعش به اشغال دربیاورند.
میدان های نفتی مهمی از جمله «غلبان، یونس، التنک، شعیطات، قهار1، قهار2، ازرق، جرینوف، العمر، سیجان، غواری، الجفره، کونیکو، رمیلان و ...» در این محور واقع شده اند و آمریکایی ها چند پایگاه نظامی را برای غارت این منابع تاسیس کردند.
میدان نفتی العمر بزرگترین میدان از لحاظ مساحت و برداشت در شرق فرات محسوب می شود و «التنک» هم دومین میدان بزرگ نفتی در منطقه « شعیطات» واقع شده و میدان «رمیلان» حدود هزار و 322 چاه نفت و 25 چاه گاز دارد و میدان گازی کونیکو هم که سابق یک منبع بزرگ برای تولید برق دولت سوریه به شمار می آید در اشغال آمریکایی ها و نیروهای تحت فرمان آنان است.
منابع نفتی و گازی شرق رود فرات یکی از دلایل آمریکایی ها برای تحرکات و ماجراجویی جدید به شمار می آید و در مقطع فعلی نوع رفتار آنان برای افزایش سطح تنش در منطقه حساس، راهبردی و پیچیده شرق سوریه نشان می دهد اهداف بزرگتری را در این محور دنبال می کنند که قطع ارتباط نیروهای جبهه مقاومت در مرزهای مشترک عراق و سوریه و مسدود کردن مسیر راهبردی «تهران - مدیترانه» که بر معادلات جهانی هم تاثیر گذار است یکی از همین موارد به شمار می آید.
تحرکات آمریکا شامل احیای تشکیلات نظامی مسلح در جنوب شرق سوریه با هدف ایجاد کمربند عشایر عربی در طول مرزهای سوریه و عراق بود و گفته می شود نیروهای آمریکایی در حال آموزش دادن نیروهای سوری مخالف نظام در استان ادلب هستند.
کمک گرفتن آمریکا از مخالفان سوری و تشدید تحریم ها علیه سوریه و سرمایه گذاری روی اعتراضات در استان های سویداء، حلب و مناطق ساحلی سوریه به خاطر وخامت اوضاع معیشتی و فساد، بخشی از تلاش های آمریکا برای ناامن سازی سوریه است که اکنون با وقوع درگیری ها و تسویه حساب های خونین میان نیروهای مورد حمایت آن چالش جدی بر سر راه اجرای این سناریو ایجاد کرده است.
نویسنده: احمد کاظم زاده
117
