این خط آهن راه مواصلاتی مهم و راهبردی به طول 226 کیلومتر است که شرق ایران را به غرب افغانستان متصل می کند.
افغانستان کشوری محصور در خشکی است که برای ارتباط تجاری با جامعه بین المللی نیازمند استفاده از راههای مواصلاتی کشورهای همسایه از جمله جمهوری اسلامی ایران است.
با توجه به اینکه افغانستان در حوزه تمدنی ایران قرار دارد، تهران در سالهای اخیر تمام تلاش خود و همچنین تسهیلات لازم را در اختیار افغانستان قرار داده است تا ضمن خروج از بن بست مواصلاتی با جامعه بین المللی از طریق راههای امن و به صرفه اقتصادی ارتباط برقرار کند که در همین راستا استفاده از بندر بین المللی چابهار و همچنین پروژه راه آهن هرات به خواف عملیاتی شده و طرح های دیگر نیز در دست تهیه است.
هفتاد و هفت کیلومتر از خط آهن خواف - هرات در خاک ایران و 149 کیلومتر آن در خاک افغانستان ساخته شده و جمهوری اسلامی ایران بخش داخلی خود را احداث کرده است و با توجه به شرایط افغانستان، آمادگی دارد تا بخش داخلی این کشور را نیز تکمیل کند.
«امین فرجاد» کارشناس مسایل افغانستان در این باره می گوید: "یکی از ضعف های راهبردی افغانستان بن بست مواصلاتی است و این کشور ناگزیر به استفاده از راههای مواصلاتی کشورهای همسایه است که معمولا در بخش پاکستان این کشور از آن به عنوان اهرم فشار بر ضد افغانستان استفاده می کند. بنابراین عملیاتی شدن راه های مواصلاتی ایران، تنفس عمیقی را برای این کشور فراهم می کند تا بدون احساس هیچ گونه فشاری رابطه تجاری خود را با جامعه بین المللی تنظیم کند."
به همین دلیل و در راستای تسریع در عملیاتی شدن راه مواصلاتی ایران و افغانستان «حسن کاظمی قمی» نماینده رئیس جمهوری اسلامی ایران در امور افغانستان در دیدار با «بخت‌الرحمن شرافت» رئیس اداره خط آهن طالبان در کابل، در مورد افزایش همکاری‌های ریلی با افغانستان اعلام آمادگی کرد.
«محمد نسیم محمدی» رئیس اداره خط آهن هرات - خواف هم با تایید آغاز مطالعات برای ساخت مرحله سوم این خط آهن اعلام کرد: "در پایان مرحله اجرایی قرار است «ایستگاه شمتیغ» ساخته شود. این بدان معنا است که افغانستان نیز با درک اهمیت استفاده از راه مواصلاتی خط آهن جمهوری اسلامی ایران برای تکمیل و عملیاتی شدن آن مصمم است."
در همین راستا اخیرا چهار تن از کارکنان خط آهن افغانستان، برای فراگیری دانش‌های لازم به ایران سفر کردند. این افراد بعد از بازگشت در خط آهن هرات - خواف فعالیت خواهند کرد.
استفاده افغانستان از موقعیت راهبردی ایران برای دسترسی به بازارهای جهانی
با توجه به اینکه در عصر کنونی اقتصاد جهانی راه های مواصلاتی امن و به صرفه اقتصادی نقش تعیین کننده ای دارند ارتباط ریلی افغانستان با ایران می تواند تحول مهمی در اقتصاد و ارتباطات این کشور ایجاد کند، زیرا ایران به دلیل موقعیت راهبردی خود می تواند افغانستان را به کلیه بازارهای جهانی متصل کند.
«اسدالله زائری» کارشناس مسایل بین المللی در این باره می گوید: "ایران به دلیل موقعیت راهبردی از نظر جغرافیایی در چهار راه ترانزیت جهانی قرار دارد که می تواند افغانستان را به مناطق مختلف جهان از جمله شبه قاره هند، آسیای مرکزی و قفقاز و کشورهایی مانند عراق و روسیه متصل کند و از این راههای مواصلاتی افغانستان به اروپا متصل شود از اینرو تجار اففانستان می توانند از طریق راههای مواصلاتی ایران رابطه خود را جهان تجارت تنظیم کنند."
در هر حال، جمهوری اسلامی ایران در بیش از چهار دهه گذشته همواره در کنار مردم افغانستان بوده و فارغ از اینکه چه دولتی در افغانستان در حاکمیت بوده است همه جانبه از مردم افغانستان حمایت کرده است.
اکنون نیز ایران براساس حُسن همجواری و کمک به خروج افغانستان از بن بست مواصلاتی اعلام کرد: "آماده کمک به تکمیل خط آهن خواف - هرات در خاک افغانستان است که به عنوان راه مواصلاتی راهبردی می تواند نقش و تاثیر مهم و تعیین کننده ای را در حل مشکلات اقتصادی و مواصلاتی افغانستان داشته باشد و این ظرفیت را برای این کشور فراهم می کند که از زیر فشار برخی کشورهای منطقه نیز خارج شود."
نویسنده: مجید وقاری
117
