مؤسسه حقوق بشر هلند این هفته تأیید کرد که این شرکت مجاز است درخواست متقاضیان کار از ایران، سوریه، کوبا و کره شمالی را که ممکن است به فناوری‌های حساس آمریکا دسترسی داشته باشند، رد کند، حتی اگر این کار با قوانین هلند سازگاری نداشته باشد. درپی رد استخدام یک مهندس الکترونیک اهل سوریه در مراحل آخر کارگزینی از سوی ای‌اس‌ام‌ال که به دلیل ملیت او صورت گرفت، یک بنیاد ضد تبعیض مستقر در شهر روتردام هلند شکایتی را در مورد شیوه های استخدام این شرکت تنظیم و تأکید کرده بود که قانون هلند تبعیض بر اساس ملیت را مجاز نمی‌داند.
اما مؤسسه حقوق بشر هلند با رد این شکایت در حکمی نوشت که «مقررات صادر شده توسط مقامات ایالات متحده گاهی اوقات در خارج از قلمرو ایالات متحده تأثیر می‌گذارد، و این مقررات اگرچه از قانون گذاران هلندی نشأت نمی‌گیرد، اما در واقع برای شرکت «ای‌اس‌ام‌ال» الزام‌آور است». شرکت ای‌اس‌ام‌ال نیز در پاسخ شکایت بنیاد ضد تبعیض گفته بود که استخدام افراد از کشورهای یاد شده به دلیل این که نقض مقررات آمریکا به شمار می‌آید، می‌تواند خطر تحریم این شرکت توسط این کشور و توقف عملیات ای‌اس‌ام‌ال در آمریکا را به دنبال داشته باشد.
اقدام شرکت هلندی ای اس ام ال که البته با همکاری و حمایت موسسه حقوق بشر هلند همراه شده به معنای آپارتاید علمی علیه اتباع برخی کشورهای مورد تحریم آمریکا است .این اقدام ضمن اینکه مانع اشتغال و افزایش سطح علمی کارشناسان این چهار کشور یعنی ایران، سوریه، کوبا و کره شمالی می شود مصداق کامل نقض حقوق بشر آن هم صرفا بر مبنای ملیت و تابعیت افرادی است که خواهان اشتغال در این شرکت هلندی هستند که در بخش پیشرو صنعت الکترونیک فعالیت می کند. در واقع صرف داشتن ملیت برخی کشورهای مخالف سلطه گری آمریکا موجب می شود تا شرکای اروپایی این کشور از ترس اعمال مجازات ها علیه آنها از جانب آمریکا حتی با اشتغال کارشناسان و تحصیل کرده های رشته های حساس در موسسات وشرکت هایی که در حوزه فن آورهای پیشرفته فعالیت می کنند مخالفت ورزند.
البته این نخستین بار نیست که کشورهای غربی به ممانعت از تحصیل و یا اشتغال اتباع کشورهای مورد تحریم آمریکا می پردازند. چند سال قبل نروژ در اروپای شمالی که روابط نزدیکی با آمریکا دارد در اقدامی که آشکارا در راستای خواسته این کشور، مانع از تحصیل دانشجویان ایرانی در مقاطع عالی در رشته های حساس شد. در این راستا پلیس نروژ در اوایل 2014، 64 دانشجوی ایرانی مقیم نروژ که در رشته های مختلف دانشگاهی تحصیل می کردند را از دانشگاه اخراج کرد. تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته های حساس دلیل این اقدام پلیس نروژ اعلام شد پس از آن سفارت نروژ در تهران با ارایه فرمی تکمیلی به دانشجویان اخطار داد در صورت گرفتن پذیرش در بعضی از رشته ها امکان رد درخواست ویزای آنها بسیار بالاست. رسانه های نروژی به استناد گفته های پلیس اطلاعات و امنیت نروژ نوشتند که رشته هایی که می تواند در توسعه برنامه های هسته ای ایران کاربرد داشته باشد شامل لیست رشته های تحریمی می شود. البته وزارت خارجه نروژ در مه 2016 با صدور دستورالعملی تحریم ورود دانشجویان ایرانی به دانشگاه‌های این کشور جهت تحصیل در رشتههای مرتبط با انرژی هسته‌ای را لغو کرد. با این حال هم چنان انواع موانع و محدودیت ها در کشورهای شریک و متحد آمریکا و حتی در خود این کشور برای تحصیل در رشته های حساس برای اتباع برخی کشورها وجود دارد. در این راستا «دانشگاه ایالتی ماساچوست» واقع در شهر امهرست آمریکا در فوریه 2015 با صدور اطلاعیه ای تحت عنوان «رویه پذیرش دانشجویان ایرانی» اعلام نمود: «از این پس به شهروندان ایرانی متقاضی تحصیل در رشتههای دانشکده مهندسی (شامل مهندسی شیمی، مهندسی برق و کامپیوتر، مهندسی مکانیک و صنایع) و دانشکده علوم (شامل فیزیک، شیمی، میکروبیولوژی و مهندسی و علوم پلیمر) پذیرش داده نخواهد شد.»
«محسن پاک آیین» عضو شورای راهبری مجمع جهانی صلح اسلامی می گوید: تحریم علمی کشورهای مخالف استکبار از جمله جمهوری اسلامی ایران، یکی از مصادیق اعمال آپارتاید علمی توسط نظام سلطه است.
1-ASML
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
115
