پایگاه اینترنتی روزنامه القدس العربی نوشت، «غسان سلامه» فرستاده جدید سازمان ملل متحد درلیبی، وضعیتی بهتر از «عبدالاله الخطیب» فرستاده اردنی و«مارتین کوبلر» فرستاده آلمانی که در دوره ماموریتش به عنوان رئیس هیات دیپلماتیک سازمان ملل متحد درلیبی، جار و جنجال زیادی ایجاد کرد، نخواهد داشت.
تا این لحظه مشخص نشده است که این شخصیت فرهنگی و آکادمیک لبنانی چه سیاستی را درلیبی در پیش خواهد گرفت. قرار است امروز (سه شنبه/ 20 ژوئن ) انتصاب غسان سلامه به عنوان فرستاده جدید سازمان ملل متحد درلیبی طور رسمی اعلام شود.
انتظارمی رود که غسان سلامه دردوران ماموریت جدید خود درلیبی از تجربه سیاسی اش درمنطقه به ویژه در طول دوره فعالیتش درهیات سازمان ملل متحد درعراق بعد از اشغال این کشور از سوی آمریکا استفاده کند.
کارشناسان و تحلیلگران لیبیایی نظرها ومواضعی مختلف درباره ماموریت فرستاده جدید سازمان ملل متحد در لیبی دارند؛ به گونه ای که برخی از آنان از انتخاب او به این سمت، استقبال کرده و خواهان دوری از روش فرستاده های قبلی در طرفداری از برخی از طرف های درگیر و نادیده گرفتن بقیه طرف ها شده اند، برخی دیگر، در ماموریت وی و راهکارهایی که می تواند برای حل بحران مستمر درلیبی ارائه دهد، ابراز تردید کرده اند، اما برخی دیگر از این کارشناسان و تحلیلگران، خواهان ارزیابی خوب اوضاع لیبی قبل از وارد شدن به نبرد شکست خورده دیپلماتیک شدند تا مبادا این بحران به جای حل و فصل شدن، پیچیده تر شود.
« احمد عبدالحکیم حمزه» مخبر کمیته ملی حقوق بشر در لیبی گفت، از انتخاب غسان سلامه به عنوان فرستاده جدید سازمان ملل متحد در لیبی استقبال می کنیم و امیدواریم تلاش های وی درنهایت به حل و فصل بحران در این کشور منجر شود.
وی افزود، از فرستاده جدید سازمان ملل متحد در لیبی می خواهیم که به لزوم تلاش جدی با همه طرف های لیبیایی بدون نادیده گرفتن هیچ یک از طرف های تاثیرگذار سیاسی و اجتماعی دراین کشور به منظور ارائه راهکاری فراگیر و جامع و دستیابی به توافقی همگانی توجه داشته باشد.
حمزه درگفت وگوی اختصاصی با القدس العربی ابراز امیدواری کرد، سلامه اشتباه فرستاده های قبلی سازمان ملل متحد در لیبی را مبنی بر طرفداری از برخی طرف ها و نادیده گرفتن برخی طرف های دیگر تکرار نکند زیرا این اشتباه موجب اختلاف و چند دستگی درباره توافق صلحی شد که میان طرف های لیبیایی در الصخیرات مغرب امضا شده بود.
وی همچنین گفت، فرستاده جدید سازمان ملل متحد باید به عنوان میانجی و ناظر برتلاش های میانجی گری همه طرف های لیبیایی ایفای نقش ودرمسیر گفت وگوی میان لیبیایی ها حرکت کند.
ماموریت سلامه به هیچ وجه آسان نخواهد بود
«فاطمه غندور» پژوهشگر و فعال رسانه ای لیبیایی نیز تصریح کرد، ماموریت سلامه به هیچ وجه آسان نخواهد بود، زیرا وی در شرایطی وارد لیبی می شود که اوضاع این کشور در پیچیده ترین وضعیت ممکن قرار دارد ، چرا که مارتین کوبلر فرستاده قبلی ، مواضع و واکنش هایی را نسبت به بحران لیبی و طرف های درگیر برجای گذاشت.
وی خاطرنشان کرد، سابقه کاری غسان سلامه درمسائل بین المللی با اکثر فرستاده های قبلی شبیه نیست، چرا که اگرچه وی ، از سال 2003 ، نقش های سیاسی را ایفا کرده، اما موفق به عضویت درکمیته عراق و کمیته برمه و ... نشد.
اما اهمیت نقش وی در ادامه ارتباط منطقه ای و بین المللی با برخی از طرف هایی است که به نظر می رسد دراعمال فشار برای حل و فصل بحران لیبی تاثیرگذار بوده اند.
فاطمه غندور در ادامه گفت، لیبیایی ها که شرایط معیشتی سختی را می گذرانند وحتی امکان انتقال از مناطق خود به مناطق دیگر را ندارند، امیدوارند که سلامه بتواند درحل و فصل بحران لیبی موثر واقع شود و دنباله روی مسیر کوبلر فرستاده قبلی سازمان ملل متحد در لیبی وطرفداری از برخی طرف ها نباشد.
به نظر می رسد که عملکرد ناموفق فرستاده های قبلی سازمان ملل متحد در لیبی به ویژه مارتین کوبلر که مواضعی ضد ونقیض را درقبال طرف های درگیر درلیبی داشت، باعث شده است که بسیاری از لیبیایی ها خیلی نتوانند به نقشی که این سازمان می تواند در کاهش شدت درگیری ها دراین کشور و ارائه راه حل سیاسی با هدف زمینه سازی برای آشتی فراگیر درکشور ایفا کند، اعتماد کنند.
تلاش های سیاسی فرستاده های سازمان ملل متحد در لیبی بی فایده خواهد بود
«محمد علی المبروک» تحلیلگر مسائل سیاسی نیز معتقد است تلاش های سیاسی فرستاده های سازمان ملل متحد در لیبی بی فایده خواهد بود، وعلت آن، سطحی نگری سیاسی طرف های لیبیایی و ترجیح دادن منافع شخصی و گروهی به منافع لیبی و منافع جهانیان است و آن ها با این کار، بحران لیبی را پیچیده تر می کنند. به عنوان مثال، مارتین کوبلر با وجود داشتن اطلاع از بحران لیبی و شناخت از ماهیت طرف های درگیر در این کشور، موفق به کاهش تنش و بحران لیبی نشد و من فکر نمی کنم که با وجود طرف های یاد شده ، فرستاده ای دیگر نیز بتواند کاری از پیش ببرد.
وی در گفت و گو با القدس العربی اظهار داشت، طرف های درگیر و برخی سیاستمداران لیبیایی باید بابت اینکه پول های مردم لیبی و دارایی های این کشور را به داعش می دهند، مجازات شوند. سوال اینجاست که چه نوع تلاش سیاسی برای این سیاستمداران ، می تواند مثمر ثمر و مفید واقع شود؟ از این رو ، آن ها باید به علت حمایت از داعش مورد مجازات های بین المللی قرار گیرند.
طرف های درگیر درلیبی، اصرار به شکست تشکیل دولت دارند
«نجوی بن شتوان» کارشناس مسائل سیاسی لیبی نیز درباره احتمال موفقیت غسان سلامه در لیبی ابراز تردید کرد و گفت، نمی خواهم بدبین باشم، اما طرف های درگیر درلیبی، اصرار به شکست تشکیل دولت دارند، و بعد از انتخاب غسان سلامه به عنوان فرستاده سازمان ملل در لیبی، درخواست هایی از داخل این کشور برای تغییر در اعضای هیات سابق سازمان ملل مطرح شد و شاید سلامه با عمل به این درخواست، بتواند تغییری در روند موجود ایجاد کند.
وی افزود، بخش عمده این مسئولیت و راه حل آن به عهده طرف های لیبیایی است نه غسان سلامه ، زیرا مادامی که این طرف ها برای تغییر مواضع خود تحت فشار قرار نگیرند، راه حلی وجود نخواهد داشت، اما شخصاً برای این شخصیت روشنفکر عرب درموفقیت در ماموریت محوله آرزوی موفقیت می کنم.
طرف های درگیر در لیبی در سال 2015 ، موفق به امضای توافق سیاسی در شهر الصخیرات مغرب شدند که این توافق به تشکیل دولت «وفاق ملی» به ریاست فائز السراج منجر شد، اما اکثر کسانی که این توافق را امضا کردند، بعداً حاضر نشدند که دولت وفاق را به رسمیت بشناسند و زمام امور را به این دولت بسپارند. این مساله باعث شد که برخی از ناظران، خواهان انجام گفت وگوهای طرف های لیبیایی با هم درداخل کشور با هدف زمینه سازی برای برقراری آشتی ملی فراگیردر لیبی شوند ؛ به ویژه با ظهور گروه های جدید و درصدرآن ، شخصیت های رژیم سابق و ازجمله سیف الاسلام القذافی پسر معمر قذافی که اخیراً از زندان آزاد شد.118/111