اظهارات اخیر اوباما که 20 ژانویه 2017 باید کاخ سفید را به دونالد ترامپ رئیس جمهوری منتخب جمهوریخواه این کشور بسپارد، نشانه ناکارآمدی سیستم انتخاباتی آمریکا در انتخاب نمایندگان کنگره به ویژه سناتورها و نیز انتخاب رئیس جمهوری این کشور است.
به گفته اوباما، سیستم انتخاباتی الکترال، نتیجه دیدگاه پیشین درباره چگونگی کارکرد دولت فدرال است. در دوران اولیه شکل گیری آمریکا، دولت فدرال، اصالت زیادی برای ایالت ها قائل بود و حتی سناتورهای مجلس سنا به طور مستقیم انتخاب نمی شدند بلکه نمایندگان ایالت ها اعضای سنا را انتخاب می کردند.
طبیعتاً نتیجه این رویکرد، تساوی بین ایالت ها در زمینه انتخاب سناتورها بدون توجه به جمعیت آنها بود.
به گفته اوباما نتیجه این رویکرد این بود که به عنوان مثال به ایالت وایومینگ با نیم میلیون جمعیت دو سناتور اختصاص می یابد و ایالت کالیفرنیا نیز با 33 میلیون جمعیت فقط دو نماینده در سنا دارد.
از دیدگاه اوباما ساختار سیاسی موجود که بنیانگذران آمریکا آن را تشکیل دادند حتی در برخی اوقات به ضرر دموکرات ها عمل می کنند.
اشاره وی به نتیجه نهایی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا است که در آن، هیلاری کلینتون نامزد دموکراتها دومیلیون رای بیش از دونالد ترامپ نامزد جمهوری خواهان به دست آورد، اما به دلیل اینکه ترامپ ، آرای الکترال بیشتری داشت، پیروز نهایی این انتخابات شد.
اوباما معتقد است اگر نامزد دموکراتها توجه بیشتری به خواست و دغدغه مردم آمریکا نشان می داد می توانست همگام با آرای مردمی، آرای الکترال مورد نیاز را نیز به دست آورد.
جدا از این اظهارات، یکی از مهمترین انتقاداتی که به سیستم انتخاباتی آمریکا وارد می شود، عدم انطباق آن با جهان امروز و شرایط کنونی است.
با توجه به انقلاب ارتباطات و نیز سهولت ارتباط و رفت و آمد به ویژه در کشوری مانند آمریکا، نظام انتخاباتی مبتنی بر انتخاب الکترال کالج ها یا گزینشگران، که در واقع انتخابات با رای غیرمستقیم است، به هیچ وجه مناسب به نظر نمی رسد.
نتایج برخی از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نشان دهنده تعارض بین آرای مردم با آرای الکترال است که نامزدهای انتخاباتی به دست آورده اند. علاوه بر انتخابات اخیر، مورد پر سر و صدای دیگر رقابت انتخاباتی ریاست جمهوری سال 2000 بین جورج دبلیو بوش نامزد جمهوری خواهان و ال گور نامزد دموکراتها بود که در آن انتخابات نیز برغم اینکه ال گور حدود 550 هزار رای مردمی بیشتر نسبت به جورج دبلیو بوش به دست آورد، اما به دلیل آرای الکترال بیشتری که جورج دبلیو بوش به دست آورد، یعنی 271 رای الکترال در مقابل 266 رای الکترال ال گور، او شکست خورد.
در آن انتخابات شائبه های زیادی درباره تقلب در آرای مردم در ایالت فلوریدا که جب بوش برادر جورج بوش فرمانداری آن را بر عهده داشت به وجود آمد. در مجموع، ادامه نظام انتخاباتی کنونی آمریکا نه فقط مورد رضایت بسیاری از مردم این کشور نیست بلکه در عمل باعث نتایج غیرمنتظره ای هم شده است.
