با این حال افول قدرت های استعماری مانند فرانسه و بریتانیا و تغییر بنیادین روابط و شرایط در قاره آفریقا موجب شده است تا رئیس جمهوری فرانسه به اشتباه بودن مسیر قبلی در روابط غرب و آفریفا اذعان کند.
«امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه در تازه ترین اظهارات خود درباره موضوعات جهانی تاکید کرد که استعمارگرایی مرده است.
مکرون در سفر به ساحل عاج مستعمره سابق فرانسه در آفریقا پدیده استعمار را یک اشتباه مهلک خواند و خواستار عوض شدن صفحه تاریخ شد.
رئیس جمهور فرانسه در سخنرانی خود در شهر "آبیجان" پایتخت ساحل عاج گفت: "به فرانسه اغلب به عنوان کشوری که دیدگاهی سلطه گرایانه داشت و در استعمار گری افتاده بود نگاه می‌شد؛ پدیده‌ای که یک اشتباه بزرگ و نقص جمهوری فرانسه بود."
مکرون در طول مبارزات انتخاباتی خود نیز با گفتن این که استعمار فرانسه در الجزایر یک "جنایت علیه بشریت" بود موجی از انتقادات فرانسوی ها را علیه خود برانگیخته بود.
اظهارات بی سابقه مکرون به عنوان رئیس جمهوری یک قدرت استعماری که سابقه ای چند قرنی در اشغال، کشتار مردمان و استثمار دیگر سرزمین ها و مناطق در نقاط مختلف جهان از شرق آسیا تا آفریقا دارد، نشان می دهد که دوران استعمار دیگر به سر آمده است و این قدرت ها به خوبی دریافته اند ادامه روابط دوران استعماری با کشورهای آفریقایی که زمانی مستعمره آنها بوده اند، دیگر امکان پذیر نیست.
شاید به همین دلیل است که کشورهایی مانند فرانسه و یا بریتانیا تلاش می کنند در پوششی دیگر همچنان نفوذ خود را در کشورهای آفریقایی در راستای منافع خود حفظ کنند و به شکل جدیدی همچنان به بهره کشی از این کشورها ادامه دهند.
مکرون با گفتن این که متعلق به نسل دوران استعماری نیست، تلاش کرد تا به زعم خود هر گونه ارتباطش را با دوران استعمار انکار کند. با این حال به نظر می رسد اروپایی ها از جمله فرانسوی ها به آفریقا همان نگاه بهره کشی دوران استعماری را دارند.
مکرون با خطاب قرار دادن جوانان ساحل عاجی از آنها خواست دوران جدیدی را در شراکت با فرانسه بسازند. منظور مکرون از ساختن دوران جدید با مشارکت فرانسه دقیقا ادامه حضور و نفوذ پاریس در کشورهای آفریقایی از جمله ساحل عاج است.
اکنون فرانسه به بهانه مبارزه با تروریسم حضور پررنگی در برخی کشورهای آفریقای مانند مالی دارد و درچند سال گذشته نیز در تحولات سیاسی کشورهایی که زمانی مستعمره اش بوده اند، مانند آفریقای مرکزی و ساحل عاج، نقش تعیین کننده ای البته در راستای منافع خود ایفا می کند.
هر چند در دوران پس از جنگ جهانی دوم کشورهای آفریقایی مستقل شدند اما غربی ها همچنان با نفوذ در ساختارهای سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی این کشورها همواره تلاش کرده اند تا نفوذ سیاسی و اقتصادی خود در این قاره را حفظ و تقویت کنند.
به گفته «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه، ما شاهدیم که برخی کشورهای غربی با اعمال فشار و ارعاب و باج خواهی با دولت‌های آفریقایی برخورد می کند. آنها با چنین روش هایی سعی دارند به نفوذ و سلطه خود بر مستعمرات قبلی شان، البته به شکل های جدید، بازگردند.
با این حال در سال های اخیر با تغییرات بنیادین در شکل بندی اقتصادی جهان و پیدایش قدرت های نوظهور اقتصادی، سهم کشورهای غربی در بازار تجارت با کشورهای آفریقایی کاهش یافته و در همین شرایط اقتصادهای نوظهور جهان مانند چین، هند و برزیل و نیز روسیه به شرکای عمده تجاری کشورهای قاره آفریقا تبدیل شده اند.
آفریقا در شرایط کنونی با توجه به توانمندی های انسانی و طبیعی و دارا بودن ذخایر سرشار انرژی و معدنی به تدریج در حال افزایش نقش خود در معادلات جهانی است و توجه غرب و اقتصادهای نوظهور بیش از پیش به آن جلب شده است. این وضع، رقابت غربی ها و اقتصادهای نوظهور را برای افزایش حضور و نفوذ در قاره سیاه تشدید کرده است.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
138/116
