براساس طرحی که کمیسیون اروپا ارائه کرده است، کشورهای اتحادیه اروپا می توانند از مارس 2017 همه متقاضیان پناهندگی را که از یونان وارد خاک اروپا شده اند به این کشور بازگردانند. به گفته مقامات اروپایی، هدف این طرح اجرای "پیمان دوبلین" است. پیمان دوبلین، سند محوری سیاست اتحادیه اروپا در زمینه چگونگی اعطای پناهندگی به پناهندگان است.
براساس این پیمان، متقاضیان پناهندگی باید در نخستین کشور امنی در اروپا که وارد می شوند، درخواست پناهندگی کنند وحق انتخاب کشور دیگری را ندارند. کمیسیون اروپا، افزایش تدریجی بازگرداندن متقاضیان پناهندگی به یونان را با استناد به همین پیمان توجیه می کند.
اکنون بین کشورهای اتحادیه اروپا بر سر اجرای پیمان دوبلین اختلاف نظر وجود دارد.کما اینکه شاهد صف بندی آشکاری بین اعضای این اتحادیه در زمینه نحوه برخورد با بحران پناهجویان هستیم. گروه اول شامل کشورهای بزرگ اروپایی یعنی آلمان و فرانسه در کنار ایتالیا، یونان، اسپانیا وبرخی دیگر از کشورهای اروپایی خواهان مدیریت این بحران از طریق ایجاد نظام سهمیه بندی برای پذیرش پناهجویان بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا هستند.
البته آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان تا قبل از گسترش لجام گسیخته بحران پناهجویان، مدافع اصلی سیاست" درهای باز" بود ،اما بعدها موضعی انفعالی در این زمینه در پیش گرفت و خواهان محدود شدن ورود پناهجویان به اروپا شد.
هر چند که وی اخیرا بار دیگر از سیاست‌های دولتش در زمینه پذیرش پناهجویان حمایت کرده است.در واقع نه فقط سیاست "درهای باز "مرکل بلکه اساسا سیاست پذیرش پناهجویان در سطح اتحادیه اروپا زیر سئوال رفته و مورد حمله منتقدان قرار گرفته است.
اکنون وزنه هواداران اعمال محدودیت و حتی ممنوعیت ورود پناهجویان به اروپا سنگین تر شده و در مقابل طرفداران ورود پناهجویان در موضع انفعالی قرار گرفته اند، بویژه اینکه بدلیل حجم بالای پناهجویانی که رهسپار اروپا بویژه اروپای غربی شده اند، اساسا پذیرش، اسکان و در مرحله بعد جای دادن آنها در کشورهای اتحادیه اروپابه مساله لاینحلی تبدیل شده است.
به همین دلیل برخی کشور های این اتحادیه مانند انگلیس با همراهی کشورهای شرق و مرکز اروپا مانند مجارستان، اسلواکی، جمهوری چک و لهستان مخالف اجرای طرح سهمیه بندی پناهجویان هستند که از سوی کمیسیون اروپا برای تقسیم پناهجویان بین کشورهای اتحادیه اروپا و پذیرش آنها از سوی همه کشورهای این اتحادیه مقرر شده است.
با توجه به وضعیت پیچیده کنونی، کمیسیون اروپا ناچار است تا با حفظ پیمان دوبلین، تغییرات اندکی را به منظور حفظ ساز و کار کنونی پذیرش پناهجویان ارائه داده و در عین حال شروط عادلانه تری را به آن اضافه کند تا امکان کمک به کشوری که با مشکل هجوم پناهجویان مواجه است فراهم شود.
در صورت عدم موفقیت این راه حل، گزینه دوم، لغو پیمان دوبلین و توزیع پناهجویان در سراسر اروپا بر اساس نظام سهمیه بندی خواهد بود. با این حال انگلیس و بسیاری از کشورهای شرق اروپا آشکارا اعلام کرده اند که آنها خواستار حفظ ساز و کار کنونی در چارچوب پیمان دوبلین هستند که به آنها اجازه می دهد پناهجویان را به کشوری بازگرداندند که هنگام ورود به اروپا برای نخستین بار وارد آن شده اند.
با توجه به تصمیم اخیر کمیسیون اروپا برای بازگردندان پناهجویان از دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا به یونان به نظر می رسد اکنون گزینه نخست یعنی ادامه اجرای پیمان دوبلین مد نظر اتحادیه اروپا است. اما در صورتی که مساله بازگرداندن پناهجویان به یونان عملی شود،این کشور جنوب اروپا که در حال حاضر درگیر بحران اقتصادی است، اساسا توانایی پذیرش و سرو سامان دادن به این خیل عظیم پناهجویان را ندارد ومسلماً بدون کمکهای گسترده اتحادیه اروپا قادر به پذیرش این پناهجویان نخواهد بود.
