ایران پرس-رییس جمهوری صربسکا، در اظهاراتی به مناسبت 9 ژانویه، سالگرد تاسیس این جمهوری در بوسنی اعلام کرد که صرب‌ها در بوسنی با سرعت هرچه بیشتری در حال حرکت به سمت «بالاترین سطح ممکن استقلال» هستند.

«میلوراد دودیک» رییس جمهوری صربسکا، با بیان اینکه که صرب‌ها در بوسنی در حرکت رو به جلو قرار دارند، این اقدام جدایی طلبانه را هدف سیاسی مشروع خواند.

«دودیک» قبلا نیر با انتقاد از روند تبدیل بوسنی و هرزگوین به کشوری متمرکز مخالفت کرده و وجود جمهوری صربسکا در کنار بوسنی را کاملا ناسازگار با هم دانسته بود.

دورخیز صرب ها برای جدایی از بوسنی و هرزگوین  

اظهارات اخیر رهبر صرب های بوسنی در باره گام های بزرگ در مسیر استقلال کامل جمهوری صربسکا، نشانه رویکرد جدایی طلبانه صرب های بوسنی است که تحقق آن مسلما به تجزیه و فروپاشی بوسنی و هرزگوین منجر خواهد شد.

«دودیک» در گذشته نیز بارها به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی بوسنی تاخته و این کشور را «بی خاصیت» و «پروژه شکست خورده بین‌المللی» خوانده است.

جمهوری خودمختار صربسکا که اکثر ساکنان آن را صرب ها تشکیل می دهند، با حکومت مرکزی سارایوو در نحوه اجرای توافق «دیتون» که موجب پایان جنگ های خونین در منطقه شد، اختلاف دارد.

همچنین مقامات جمهوری صربسکا با کاهش اختیارات این جمهوری که بر اساس توافقنامه «دیتون» خودمختاری و اختیارات گسترده ای به آنها اعطا شد، مخالف هستند.

موضع جدایی طلبانه صربسکا از بوسنی و هرزگوین از پشتیبانی کامل صربستان برخوردار است در واقع صربستان به تلافی حمایت غرب بویژه اتحادیه اروپا از جدایی منطقه کوزوو از این کشور، به خواسته ها و اقدامات جدایی طلبانه در بین صربهای صربسکا دامن می زند.

«دراگومیر آنجلکوویچ» Dragomir Angelokovich تحلیلگر سیاسی صرب می گوید: صربستان تحت فشارهای سیاسی قوی غرب برای حل و فصل مساله کوزوو قرار دارد. 

براساس امضای توافقنامه «دیتون» میان سران صربستان، کرواسی و بوسنی و هرزگوین، در سال 1995، جنگ سه ساله در بوسنی و هرزگوین پایان یافت.

بوسنی و هرزگوین بر پایه همین توافقنامه به دو هویت سیاسی یعنی «جمهوری صربسکا» و یک بخش مسلمان و کروات ‌نشین به نام «فدراسیون بوسنی و هرزگوین» دست یافت.

دور تازه ای از جنگ و خونریزی در بوسنی و هرزگوین در پیش از است؟

طی سالهای گذشته همواره صربسکا در پی بهانه جویی برای جدا شدن از بوسنی هرزگوین و استقلال کامل بوده است، این مساله بر موضوع عضویت بوسنی و هرزگوین در نهادهای غربی اثر گذاشته است.

به گفته «مرتضی محمودی» استاد علوم سیاسی، با توجه به پیروی مقامات صرب بوسنی از مواضع دولت‌مردان صربستان، احتمال دارد که مسئله عضویت بوسنی ‌و‌ هرزگوین در ناتو به‌ صورت حل نشده، باقی بماند. دراین راستا هراز چند گاهی مساله ای از سوی مقامات ارشد صربسکا برای استقلال طلبی و جدایی از بوسنی و هرزگوین اعلام می شود.

این بهانه جویی ها کماکان ادامه داشته و در آخرین مورد بهانه جدایی طلبی، برخی تلاش ها برای کاهش اختیارات صربسکا عنوان شده بود.

اکنون اظهارات دودیک نشانه تشدید تمایلات گریز ازمرکز وافزایش قابل توجه اقدامات صربهای بوسنی برای جدایی طلبی است که تحقق آن می تواند به بروز درگیری ها و حتی جنگ داخلی جدیدی در بوسنی و هرزگوین بینجامد.134/112

نویسنده: سيدرضا مير طاهر

بیشتر بخوانید:

استقبال جمهوری صربسکا از گسترش روابط بوسنی و هرزگوین و ایران

ضرورت تقویت روابط پارلمانی ایران و بوسنی و هرزگوین

بوسنی هرزگوین در مسیر عضویت در ناتو / تحلیل