«عادل الجبیر»، وزیر خارجه عربستان سعودی در فوریه، «سامح شکری»، وزیر خارجه مصر در ژوئیه، «عبدالقادر مساهل»، وزیر خارجه الجزایر در 8 اوت و «ایمن الصفدی»، وزیر امور خارجه اردن روز 10 اوت به بغداد سفر و با مقامات این کشور دیدار و گفتگو کردند.
«شیخ خالد بن احمد آل خلیفه»، وزیر خارجه بحرین نیز روز گذشته (13 اوت) به بغداد سفر کرد و قرار است «مشعل بن فهم السلمی»، رئیس پارلمان عربی نیز امروز (14 اوت) به بغداد سفر کند.
به عبارت دیگر، طی تنها یک هفته سه وزیر خارجه عربی و رئیس پارلمان عربی به بغداد سفر کردند.
اهمیت افزایش محسوس سفر هیات های رسمی به بغداد از این جهت بیشتر می شود که سفر عادل الجبیر به بغداد نخستین سفر وزیر خارجه عربستان به عراق پس از 27 سال، سفر وزیر خارجه بحرین اولین سفر وی به عراق در چند سال اخیر و سفر وزیر خارجه اردن نیز با هدف فراهم کردن مقدمات بازگشایی سفارت این کشور در بغداد انجام شد.
اما سوال مهم این است که چرا این سفرها در زمان کنونی انجام می شود و اهداف این سفرها چیست؟
نخستین پاسخ به این سوال این است که عراق تجربه مهم مبارزه با تروریسم داعشی را پشت سر گذاشته و وارد فضای پسا داعش شده است.
به عبارت دیگر، عراق تا حدود زیادی دوران آشفتگی سیاسی و ناامنی های گسترده را پشت سر گذاشته است.
کشورهای عربی در فضای جدید عراق اهداف مهمی را پیگیری می کنند.
عربستان سعودی در تلاش است از طریق سفرهای دیپلماتیک و همچنین میزبانی از شخصیت هایی نظیر «مقتدی صدر»، نفوذ خود در عراق را تقویت کند.
در همین راستا، موضوع ایجاد کنسولگری عربستان در نجف اشرف مطرح شده است.
کشورهایی نظیر اردن و بحرین نیز درصدد هستند عراق را در دوران جدید به سمت اردوگاه خود هدایت کنند.
با توجه به اینکه عراق در سال آینده انتخابات پارلمانی را پیش رو دارد، این سفرها می تواند با هدف تاثیرگذاری بر انتخابات آتی نیز باشد.
دومین هدف مهم این سفرهای رسمی، کسب منافع اقتصادی است.
برای مثال؛ مصر تلاش می کند نیازهای نفتی خود را از عراق تامین کند.
عربستان سعودی تلاش می کند در دوران جدید که دوران بازسازی عراق است، از طریق سرمایه گذاری اقتصادی نیز وارد عراق شده و نفوذ خود را گسترش دهد.
سومین هدف مهم این است که حمایت عراق را در تنش اخیر با قطر به دست آورند. عراق در تنش اخیر نه جانب عربستان و متحدانش و نه جانب قطر را گرفته است.
از این رو، با توجه به اینکه با پایان یافتن عملیات مبارزه با تروریسم، پویایی های سیاسی در عراق نیز تقویت خواهد شد، عربستان و متحدانش تلاش می کنند با دادن امتیازهای اقتصادی حمایت بغداد را در تنش علیه قطر به دست آورند.
چهارمین هدف مهمی که در این سفرها وجود دارد، تاثیرگذاری بر امور داخلی عراق است که البته این هدف در درازمدت پیگیری می شود.
برای مثال؛ بحرین و عربستان سعودی تلاش می کنند دولت عراق را مجاب کنند نگاه مذهبی به تحولات این کشورها به خصوص رفتارهایی که آل خلیفه علیه شخصیت های مذهبی نظیر شیخ عیسی قاسم انجام می دهد، نداشته باشد.
به عبارت دیگر، این کشورها در صدد هستند هویت قومی (عربی) عراق را در مقابل هویت مذهبی (دولت شیعی) برجسته کنند. برای تحقق این هدف، این کشورها در موضوع همه پرسی جدایی کردستان از عراق نیز با این موضوع مخالفت می کنند تا به دولت عراق ثابت کنند هویت عربی را ارجح می دانند.
سیدرضی عمادی
116/112
بیشتر بخوانید:
سفر وزیر خارجه الجزایر به عراق؛ تعمیق روابط دوجانبه/ تحلیل
سفر کوشنر به عراق و گسترش نفوذ خانوادگی ترامپ/ تحلیل
