نشریه «پولیتیکو» با اشاره به رکود حاکم بر اقتصاد قاره سبز و رویکرد ضداروپایی دونالد ترامپ رییس جمهوری منتخب آمریکا، نوشت: اقتصاد اروپا در سراشیبی سقوط قرار گرفته و به آخر خط رسیده‌است.
آلمان که زمانی قوی ترین اقتصاد اروپا را داشت اکنون با بحران جدی پولی و مالی روبه رو است. گزارش سازمان توسعه و همکاری اقتصادی نشان می دهد اقتصاد آلمان حتی سال آینده میلادی(2025) نیز کمترین میزان رشد را در بین کشورهای صنعتی خواهد داشت. در فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی نیز وضعیت به همین گونه است. طبق برآوردهای دولت فرانسه، کسری بودجه امسال این کشور 6.1 درصد از تولید ناخالص داخلی خواهد بود.
افول اقتصادی اروپا طی سالهای اخیر شدت گرفته است. این کشورها در چند سال گذشته و در حالی که همچنان درگیر عواقب ناشی از محدودیت ها وزیان های دوران همه گیری کووید -19 بودند به حمایت از اوکراین درجنگ با روسیه پرداخته و به تبعیت از سیاست آمریکا به جرگه کشورهای تحریم کننده انرژی روسیه پیوستند. این درحالی بود که استفاده از گاز روسیه برای اکثر کشورهای اروپایی به ویژه آلمان،موضوعی مهم و حیاتی بود.
در واقع کشورهای اروپایی با بهره مندی از خط لوله گاز سراسری که از روسیه به آلمان احداث شده بود دهه ها از انرژی ارزان و در دسترس برخوردار بودند اما کاهش شدید و قابل توجه جریان گاز سبب شد تا عملا کشورهای اروپایی با بحران انرژی روبه رو شوند. هزینه های انرژی در اکثر کشورهای اروپایی افزایش چند برابری یافت و بسیاری از صنایع خرد و کارخانجات در سراسر اروپا تعطیل شدند از سوی دیگر قیمت تمام شده کالا وخدمات افزایش یافت.
جنگ اوکراین همچنین هزینه های نظامی وتسلیحاتی را برای کشورهای اروپایی بالا برده است. این کشورها طی چند سال گذشته میلیاردها دلار به اوکراین کمک کرده اند،کمک هایی که با توجه به شرایط کشورهای اروپایی، فشارهای اقتصادی را برای شهروندان اروپایی افزایش داده و بر نرخ رشد و تورم اروپا تاثیر گذاشته است به طوری که اعتراضات اجتماعی علیه مداخله اروپا در جنگ روسیه واوکراین و به تبع آن تنش های سیاسی در برخی از کشورهای اروپا بالا گرفته است.
علاوه بر جنگ اوکراین، اکنون انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهوری جدید امریکا نیز بر تنش های داخلی و نگرانی های مقامات اروپایی افزوده است. ترامپ در حالی که هنوز مسند ریاست جمهوری را تحویل نگرفته است فشارها را بر اروپا افزایش داده است،رییس جمهوری منتخب آمریکا به تازگی اروپا را تهدید کرده اگر نفت و گاز بیشتری از آمریکا نخرند، تعرفه‌هایی علیه این بلوک وضع خواهد کرد همچنین خواستار افزایش سهم اروپا در تامین بودجه ناتو شده است.
پولیتیکو دراین زمینه نوشت: با بازگشت «دونالد ترامپ» به کاخ سفید، بسترهای شکوفایی اقتصاد اروپا در خطر فروپاشی است.مدل رشد اقتصادی اروپا که بر صادرات و تولید متکی است، به دلیل کاهش تقاضا از سوی آمریکا و چین در حال شکست است و تولید ناخالص داخلی این قاره به‌طور قابل توجهی از آمریکا عقب است که نشان‌دهنده کاهش بهره‌وری و نوآوری است.
رشد چین و افزایش قدرت اقتصادی این کشور در جهان،ادامه تاثیرات برگزیت و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا همچنین برهم خوردن هرم جمعیت با کاهش تعداد موالید وافزایش شمار سالمندان و نیاز به افزایش بودجه بخش خدمات همچنین بودجه های تسلیحاتی و دفاعی از دیگر مواردی است که به بحران اقتصادی در کشورهای اروپایی دامن زده است.
«ولفگانگ مونشاو» نویسنده کتاب «ورشکسته: پایان معجزه اقتصادی آلمان»، دراین زمینه می نویسد: اروپا آسیب خواهد دید. آلمان که موتور رشد آن بود، اکنون با رکود اقتصادی خود تمایل سیاسی کمتری برای اجرای طرح‌های بزرگ حمایتی در اتحادیه اروپا دارد. دیگر نمی‌توان مانند قبل به آلمان که اکنون در رکود است، برای تامین مالی اتحادیه اروپا اعتماد کرد و حتی ممکن است تمایل خود را به تامین مالی جنگ اوکراین نیز از دست بدهد.چون بدون رشد اقتصادی، فضای مالی برای گسترش بودجه وجود ندارد. بنابراین ما شاهد تصمیم‌های دشواری خواهیم بود که همه آن‌ها با هم مرتبط هستند.
بدین ترتیب، به نظر می رسد دوران افول اقتصادی اروپا فرا رسیده است هر چند برخی امیدوارند کشورهای اروپایی بتوانند دریک بازه زمانی نه چندان طولانی شرایط اقتصادی را به نفع خود تغییر دهند، امیدواری که با ادامه جنگ اوکراین و تحولات سیاسی واقتصادی جهانی، بسیار دشوار خواهد بود.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
