در همین ارتباط، در بیانیه وزارت خزانه داری آمریکا آمده است: این اقدامات در راستای تعهدات سران گروه هفت در نشست‌های ۲۴ فوریه و ۱۹ می ۲۰۲۳ در دستور کار قرار گرفته است که بر اساس آن، دولت آمریکا می‌کوشد تا دسترسی روسیه را به محصولاتی که باعث افزایش قابلیت‌های نظامی این کشور می‌شوند، محدود کند و درآمد مسکو را از بخش‌های فلزی و معدنی کاهش دهد.
وزارت خزانه داری آمریکا همچنین مدعی شد، چهار شرکت های قرقیزی، فناوری های دو منظوره را - که کارکرد نظامی هم دارند - در اختیار روسیه قرار داده اند. در این زمینه، روزنامه واشنگتن پست نیز نوشت: «دولت جو بایدن قصد دارد با اقدامات اقتصادی جدید، قرقیزستان را برای توقف تجارت با روسیه و دور زدن تحریم ها تحت فشار قرار دهد. این نشریه مدعی شد، یک سیستم پنهان در آسیای مرکزی برای عرضه فناوری های ممنوعه به روسیه سازماندهی شده است.»
بدیهی است که اقدام سیاستمداران آمریکایی علیه کشورهای ضعیف تر به معنای آن است که رهبران کاخ سفید تلاش دارند تا با بازداشتن کشورهای جهان برای تجارت با روسیه، از حضور این کشور ار در تجارت جهان بکاهند. در مقابل، اجرای این سیاست ها به معنای آن است که آمریکا به تحت فشار قراردادن اجباری کشورهای جهان تلاش می کند همچنان به عنوان یک ابرقدرت در قرن بیست و یکم باقی بماند. در این راستا، تحریم کشورهای آسیای مرکزی از جمله قرقیزستان نمی تواند آمریکا را به اهداف سلطه گرانه در جهان برساند.
در نخستین واکنش به اقدام آمریکا، «دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست جمهوری روسیه اعلام کرد: «مسکو به تهدیدهای واشنگتن علیه بیشکک پاسخ خواهد داد». این مقام روس همچنین تصریح کرد: «قرقیزستان شریک و متحد نزدیک روسیه است و ما در نظر داریم روابط دو جانبه را با این کشور در زمینه های مختلف گسترش دهیم».
در این شرایط، آن چه مسلم است این که تحریم های آمریکا اثرات چندانی بر اقتصاد قرقیزستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی بر جای نخواهد گذاشت. در مقابل، اگر روزی روسیه به تحریم هر کدام از کشورهای آسیای مرکزی اقدام کند، این دسته از کشورها از جمله قرقیزستان محکوم به نابودی خواهند بود. زیرا علاوه بر این که تجارت کشورهای آسیای مرکزی با روسیه در سطح بسیار قابل توجهی قرار دارد، بلکه میلیون ها تن از اتباع آسیای مرکزی برای امرار معاش خود و خانواده شان مجبور به اشتغال در روسیه هستند. دولت های آسیای مرکزی نیز در این روند ذینفع هستند. بدیهی است که این وابستگی موجب می شود کشورهای آسیای مرکزی برای همسویی با آمریکا تردید داشته باشند. زیرا این همسویی نمی تواند خسارت های اقتصادی این کشورها را جبران کند.
در همین زمینه، سفارت قرقیزستان در واشنگتن با انتشار بیانیه ای اعلام کرد: «قرقیزستان و روسیه از اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستند و به طور کلی روسیه یکی از شرکای اصلی تجاری دولت بیشکک است. بیش از یک میلیون تن از شهروندان قرقیز در روسیه کار می‌کنند.»
«جین بیک کولوبایف» وزیر امور خارجه قرقیزستان نیز در شبکه تلویزیونی روسیه-1 در پاسخ به سؤالی درباره تأثیر تهدید تحریم‌های ثانویه بر روابط بین کشورها، گفته است: «بیشکک هیچ مانعی برای همکاری با روسیه نمی‌بیند و بر اساس آن منافع خودش را هدایت می‌کند.»
در همین ارتباط، «عبدمنان شیرعلی اف» کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است: «بر خلاف قزاقستان و ازبکستان، اقتصاد تاجیکستان و قرقیزستان به شدت به روسیه وابسته است». به باور این کارشناس اقتصادی، روسیه بارها نشان داده است که می تواند با اعمال فشار فوری بر مهاجران، اقتصاد کشورهای آسیای مرکزی را به زانو در آورد.
عبدمنان شیرعلی اف همچنین تصریح کرد: «به صورت رسمی بیش از سی درصد و در عمل بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی تاجیکستان به واسطه پول مهاجران شکل می گیرد و کافی است مسوولان در تصمیم گیری برای عضویت یا عدم عضویت، تحریم های غرب را انتخاب کنند.»
در مجموع، اقدام آمریکا در تحریم چهار شرکت قرقیزستانی نخستین اقدام آمریکا برای محدودسازی و بایکوت شرکت های این کشور نیست و در آینده نیز ادامه خواهد داشت. این در حالی است که فشارهای آمریکا بر شرکت های اقتصادی آسیای مرکزی نمی تواند مانع همکاری این شرکت ها با روسیه شود. زیرا روسیه اهرم های فشار متعددی برای فشار بر این کشورها به ویژه قرقیزستان در اختیار دارد. در نتیجه، رهبران تنگ نظر آمریکا و متحدانش نمی توانند در این منطقه اقدام به خودنمایی کنند.
نویسنده: طالبی
116
