حضور آمریکا در یمن داستان امروز و جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن نیست. اسنادی که اداره عقیدتی نیروهای مسلح یمن و شبکه‌ها و خبرگزاری‌های این کشور نیز منتشر کردند، نشان می‌دهد آمریکا از دهه 1990 در پی نفوذ در یمن بوده است. مطابق این اسناد، اَشکال مداخله آمریکا در یمن را می‌توان در چند نوع مداخله بیان کرد.
وابسته‌سازی عبدالله صالح
نخستین نوع مداخله، وابسته‌سازی علی عبدالله صالح، دیکتاتور سابق یمن بود. عبدالله صالح مانند همه دیکتاتورهای دیروز و امروز جهان عرب، وابسته به یک قدرت خارجی (آمریکا) بود که این شرط بقای در قدرت محسوب می‌شد. همین وابسته بودن نیز سبب شد دولت آمریکا به همراه متحدانش در شورای همکاری خلیج فارس در سال 2011 تلاش زیادی انجام دهند تا مانع سرنگونی عبدالله صالح از قدرت در یمن شوند. پس از اینکه نتوانستند در مقابل اراده مردم یمن پیروز شوند، طرحی برای به قدرت رسیدن عبد ربه منصور هادی چیده‌اند تا مهره وابسته دیگری در راس قدرت یمن باشد.
حمایت از تروریست‌های القاعده
دومین نوع مداخله، حمایت از تروریست‌های القاعده در یمن بود. آمریکایی‌ها مدعی مبارزه با تروریسم هستند، اما تردیدی نیست که گروه‌های تروریستی نیز ساخته دست آمریکا هستند. آشکارترین و صریح‌ترین اذعان را در این خصوص دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا داشته است که گفته بود گروه‌های تروریستی نظیر داعش ساخته دست آمریکا هستند. در اسنادی که یمنی‌ها منتشر کردند نیز به ارتباط آمریکا با تروریست‌های القاعده در یمن اشاره شده است. اداره عقیدتی نیروهای مسلح یمن در اطلاعیه خود به مکاملات تلفنی میان «علی عبدالله صالح» با «جرج تنت» رئیس وقت سازمان سی.آی.ای دست یافته است. در یکی از این مکالمه‌ها به ارتباط مستقیم سازمان سیا و تروریست‌های القاعده و همکاری مقامات دولت عبدالله صالح در شکل‌گیری این ارتباط اشاره شده است. در این مکالمه رئیس سازمان سیا اصرار دارد که دولت یمن یکی از عناصر القاعده (وابسته به آمریکا) را که در انفجار در ناوشکن «یو.اس.اس.کول» دستگیر شده بود، آزاد کند.
بهره‌گیری از جغرافیای یمن برای اهداف نظامی
سومین نوع مداخله، بهره‌گیری از جغرافیایی یمن برای اهداف نظامی است. در اسنادی که یمنی‌ها منتشر کرده‌اند، به توافق واشنگتن با دولت عبدالله صالح برای ساخت یک پایگاه دریایی آمریکا در منطقه «البریقه» در استان «عدن» اشاره شده که در این پایگاه باید هواپیماهای شناسایی، جنگنده‌ها، بمب‌افکن‌ها، ناو هواپیما بر و کشتی‌های جنگی مستقر شوند. همچنین ژنرال «آنتونی زینی» فرمانده نیروهای مرکزی آمریکا در غرب آسیا، توافقی با دولت وقت یمن در ماه می ۱۹۹۸ در خصوص خدمات یک پایگاه دریایی یمن به نیروهای آمریکایی در ساحل «البریقه» امضاء کرده است.
آمریکایی‌ها ضمن اینکه از جغرافیای یمن برای ایجاد پایگاه نظامی بهره گرفته‌اند، از این جغرافیا برای آموزش عناصر خود و بهره‌گیری از آنها در عملیات تروریستی استفاده کردند. در همین راستا، «عبدالقادر الشامی» معاون رئیس سازمان اطلاعات یمن گفت: «آمریکایی‌ها عناصر خود را در یمن آموزش داده و برای عملیات‌های تروریستی در دیگر کشورها اعزام می‌کنند و زمانی که آنها باز می‌گردند، یمن را به پناه دادن به تروریست‌ها متهم می‌کنند.»
نفوذ فرهنگی و مذهبی
چهارمین نوع مداخله، نفوذ فرهنگی و مذهبی در یمن است. یمن کشوری با اکثریت جمعیت مسلمان است. آمریکایی‌ها که همواره برای رخنه و نفوذ در کشورهای مسلمان برنامه دارند، در خصوص یمن نیز تلاش کردند بر فرهنگ مذهبی این کشور تأثیر بگذارند. در گزارش منابع یمنی آمده است که وزارت خارجه آمریکا توصیه کرده است باید عبادتگاه‌های مسیحیان و یهودیان در یمن فعالیت خود را از سر گیرند و نیروهای آمریکایی در این کشور در حمایت از یهودیان در صنعاء و صعده، فعالیت داشته باشند.
اگرچه این اسناد به مداخله آمریکا در یمن در زمان علی عبدالله صالح اشاره دارد، اما آمریکا در رخدادهای امروز یمن نیز حضور فعالی دارد. نشانه این حضور این است که دولت جو بایدن اعلام کرد به حمایت از ائتلاف سعودی در جنگ علیه یمن پایان می‌دهد. صرف‌نظر از اینکه آیا این تصمیم اجرایی شد یا نه، همین اظهارنظر گویای حضور آمریکا در یمن و همچنین حمایت آن از ائتلاف سعودی علیه یمن است. خبرها و اسناد متعددی نیز وجود دارد مبنی بر اینکه آمریکا امروز نیز با القاعده در یمن ارتباط مستقیمی دارد. // 114
نویسنده: سید رضی عمادی
