در پایان این نشست همچنین مقرر شد، ریاست همسود از قزاقستان به قرقیزستان منتقل شود. در نشست شورای نخست وزیران اتحادیه کشورهای مستقل همسود، شرکت کنندگان توافقنامه هایی در مورد تجارت آزاد خدمات، فعالیت و سرمایه‌گذاری امضا کردند.
جدا از امضای اسناد همکاری کشورهای همسود در جریان نشست آستانه، کارشناسان بر این باورند که مسائل مطرح شده توسط سیاستمداران کشورهای شرکت کننده در نشست آستانه از اهمیت بیشتری در مقایسه با اسناد امضا شده برخوردار بوده است.
در حقیقت، سیاستمداران کشورهای عضو جامعه همسود در جریان نشست آستانه فرصتی به دست آوردند تا مواضع کشورهای خود را در ارتباط با مسائل منطقه ابراز دارند.
از مهمترین مسائل مطرح شده در جریان نشست آستانه، طرح مسائل منطقه قفقاز جنوبی و امضای توافقنامه ده ماده ای صلح قره باغ است.
در اظهارنظرهای سران کشورهای همسود در نشست آستانه، موضوعات مهمی که برای هر کدام از کشورهای منطقه در نشست های آتی حائز اهمیت بوده، از سوی مقامات این دسته از دولت های همسود مطرح شده است.
به عنوان مثال، نهاد ریاست جمهوری روسیه با انتشار بیانیه ای اعلام کرد: "گسترش روابط تجاری، اقتصادی و حمل و نقل در منطقه قفقاز جنوبی از موضوعات مهم و مورد بحث در نشست روز دوشنبه آینده (اول نوامبر) در سوچی خواهد بود".
پیش از این، "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه در جریان نشست فوق‌العاده شورای نخست وزیران سازمان پیمان امنیت دسته جمعی، روز جمعه (۲۸ اکتبر) در سخنانی با تاکید بر علاقه مندی روسیه به برقراری ثبات در منطقه قفقاز جنوبی، اعلام کرد: "مسکو به منظور عادی‌سازی روابط جمهوری آذربایجان و ارمنستان تلاش می کند".
"نیکول پاشینیان" نخست وزیر ارمنستان نیز روز ۲۸ اکتبر در جریان نشست آستانه گفت: "بر اساس اصول پیشنهاد شده توسط روسیه، ایروان آماده برقراری روابط با باکو است".
نیکول پاشینیان همچنین تصریح کرد: "ارمنستان براساس اصول پیشنهادی روسیه، موافقت کرده و آماده است در نشست سران سه کشور در "سوچی"، برقراری روابط با جمهوری آذربایجان را تایید کند".
اظهارات نخست وزیر ارمنستان در حالی است که مقام های دولت الهام علی اف در طول ماه های گذشته، تبلیغات گسترده ای مبنی بر دریافت دالان از ارمنستان با کمک متحدانش به ویژه رژیم نژادپرست اسرائیل و ترکیه، به راه انداخته بود. با وجود این تبلیغات گسترده، اما بی پایه و اساس رئیس جمهوری آذربایجان، ارمنستان اعلام کرد: "نه تنها درباره واگذاری دالان به جمهوری آذربایجان گفتگو نکرده است، بلکه در آینده نیز در این زمینه با طرف آذری گفتگو نخواهد کرد".
مقام های باکو و آنکارا به ویژه شخص الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان با تبلیغات گسترده در رسانه های منطقه، ابتدا برخی شایعات را مطرح کردند. اما شایعاتی که جریان های بیگانه ای نظیر ترک گرایان و صهیونیسم بین الملل در شمال ارس به راه انداخته بودند، پس از مدت زمان کوتاهی به باور سیاستمدارن آذری و ترک رسید. تصور مقامات دولت باکو این است که هر سیاستمداری که در کنار رژیم نژادپرست اسرائیل قرار بگیرد، حاکمیتش به صورت ابدی تضمین خواهد شد.
به همین دلیل، مقامات باکو علی الخصوص شخص الهام علی اف تلاش کردند که خود را متحد مادرزاد و دائمی رژیم صهیونیست معرفی کنند. اما تجربه دهه های گذشته این حقیقت را اثبات کرده است که هیچ سیاستمداری بدون کمک مردم کشورش نمی تواند در یک کشور حکومت کند.
در یک جمع بندی کلی از پایان نشست شورای نخست وزیران همسود در آستانه باید گفت: اظهارنظرهای خارج از موضوعات اصلی از اهمیت بیشتری در مقایسه با موضوعات اصلی نشست آستانه اهمیت داشته است. زیرا اکثر سخنران ها در ارتباط با طرح مسائل مهم مرتبط با کشورهای خود اظهارنظر کرده اند. از جمله سران روسیه و ارمنستان که نشان داده اند، به حل و فصل بحران در قفقاز جنوبی تمایل دارند.
نویسنده: محمد علی طالبی خاکیانی
112
بیشتر بخوانید:
برگزاری پنجاه و چهارمین نشست مجمع پارلمانی همسود در سمرقند
همکاری سازمان شانگهای، پیمان امنیت جمعی و اتحادیه همسود برای مقابله با تروریسم
اجلاس سران کشورهای همسود و موضع پوتین درباره افغانستان
بیانیه 10 کشور عضو اتحادیه همسود در محکومیت تحریم‌های یکجانبه
برگزاری نشست وزیران دفاع همسود در باکو/ تحلیل
