کرملین روز دوشنبه نیز اعلام کرد: "«ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه جمعه ۱۷ ژانویه با مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران که برای سفری رسمی وارد مسکو می شود، دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد."
در بیانیه کرملین آمده است: "انتظار می رود دورنمای گسترش بیشتر همکاری های دوجانبه از جمله در زمینه تجارت و سرمایه گذاری، حمل و نقل و لجستیک و حوزه های بشردوستانه و همچنین موضوعات جاری در دستور کار منطقه ای و بین المللی در مذاکرات پوتین و پزشکیان مورد بحث و بررسی قرار گیرد در ادامه این مذاکرات، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان موافقتنامه مشارکت راهبردی جامع روسیه و ایران را امضا و در جمع نمایندگان رسانه‌ها سخنانی مطرح خواهند کرد."
روابط ایران و روسیه در سال های اخیر با توجه به دیدگاهها و نیز منافع مشترک دو کشور روندی رو به گسترش داشته است. با امضای توافقنامه دراز مدت بین دو کشور موسوم به «معاهده مشارکت جامع راهبردی» از سوی سران دو کشور، روابط تهران و مسکو وارد فاز جدیدی از همکاری‌های استراتژیک در قلمروهای اقتصادی و تجاری، حمل‌ونقل، انرژی، مباحث مرتبط با حوزه‌های زیست محیطی، فناوری و پزشکی خواهد شد.
این توافقنامه به مثابه نقطه عطفی در روابط ایران و روسیه، نقشه راهی برای تقویت روابط دو جانبه در قلمروهای موضوعی مختلف ونیز افزایش امنیت دو کشور تلقی می شود.
«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه در این زمینه می گوید: "موافقتنامه جامع راهبردی که روز جمعه ۱۷ ژانویه توسط توسط ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، رؤسای جمهور روسیه و ایران در مسکو امضا خواهد شد، علیه هیچ کشور دیگری نیست، بلکه هدف آن تضمین امنیت دو کشور است."
در عین حال «معاهده مشارکت جامع راهبردی» با توجه به شرایط محیطی و با توجه به سطح و گستره روابط میان دو کشور، به نوعی تکمیل کننده، تشریح کننده و به‌روزرسانی توافقنامه قبلی با عنوان «معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» در۱۲ مارس ۲۰۰۱ است.
از آنجایی که هر دو کشور با چالش‌های مشترکی در محیط بیرونی مواجه هستند، «معاهده مشارکت جامع راهبردی» پیامدهای گسترده‌ای بویژه در قلمروهای اقتصاد و تجارت، حمل‌ونقل و انرژی خواهد داشت.
در کنار روابط دو جانبه ایران و روسیه ، تعامل ایران با «اتحادیه اقتصادی اوراسیا» نیز به مرحله جدیدی رسیده است. در اجلاس اخیر این اتحادیه در سن‌پترزبورگ در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۴، تصمیم اعطای وضعیت ناظر به جمهوری اسلامی ایران به تصویب اعضا رسید.
این تصمیم، در کنار موافقتنامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، مسیر را برای گسترش تجارت و همکاری‌های اقتصادی میان ایران و پنج کشور عضو این اتحادیه (یعنی روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان) هموار می‌کند.
روسیه اکنون به ایران به عنوان یک شریک که دارای منافع مشترک دو جانبه هستند می نگرد و تقویت روابط با ایران را در قالب رویارویی با غرب به ویژه آمریکا و نیز راهی برای کاهش فشارهای تحریمی غرب و گسترش روابط با شرق مد نظر دارد.
نباید فراموش کرد که روسیه به خصوص پس از آغاز جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ تحت شدیدترین تحریم های غرب قرار گرفته وبا فشار های شدید آمریکا در ابعاد مختلف مواجه است. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه پیش از این در مارس ۲۰۲۲ خواستار اقدامات عملی کشورش به همراه ایران برای ناکام سازی و خنثی کردن تحریم های کشورهای غربی شده بود.
به رغم تهدیدهای آمریکا، روسیه هم چنان به همکاری‌های خود با ایران در زمینه ها و عرصه های مختلف ادامه می‌دهد. کما اینکه روسیه پس از پایان تحریم تسلیحاتی سازمان ملل، همکاری‌های نظامی خود با ایران را گسترش داده است.
ضمن اینکه سامانه پیام رسانی مالی الکترونیکی (سپام) به منظور الکترونیکی کردن مراودات بانکی و ایجاد زیرساخت یکپارچه خدمت‌رسانی میان ایران و روسیه راه اندازی شده است. اتصال بانکی بین ایران و روسیه گام دیگری در راستای تسهیل و افزایش تعاملات مالی و تجاری و اقتصادی دو کشور محسوب می شود.
از سوی دیگر عضویت مشترک ایران وروسیه در نهادهای بین المللی مانند گروه بریکس و سازمان همکاری شانگهای و اتحادیه اقتصادی اروآسیا موجب شده تا مسیر برای توسعه هر چه بیشتر روابط دو کشور هموار شود.
در عین حال تاکید جدید مسکو بر گسترش روابط و همکاری ها با ایران در واقع نماد دیگری از ناکامی کارزار ضد ایرانی ایالات متحده است که به خصوص در دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ در چارچوب سیاست فشار حداکثری آغاز شده و هم چنان در دوره ریاست جمهوری «جو بایدن» نیز تداوم یافته است.
«کاظم جلالی» سفیر ایران در روسیه می گوید: "مهم‌ترین چالش و تهدید برای آمریکا در دوران کنونی، ارتقای سطح همگرایی و اتحاد بین ایران، روسیه و چین در محیط بیرونی خواهد بود."
از نقطه‌نظر نخبگان آمریکایی، تهران، مسکو و پکن می‌توانند در میان‌مدت، قدرت اقتصادی، دیپلماتیک، نظامی و فناوری خود را برای اعمال چالشی پایدار بر نظم جهانی با الگوی غربی، تجمیع کرده و متعاقب آن موجب تغییر در ساخت نظم آتی با ماهیتی چندقطبی، عادلانه و دموکراتیک شوند.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
