برجام، توافقی بسیار مهم در چارچوب حفظ صلح و امنیت بین المللی محسوب می شود، اما آمریکا در راستای فروپاشی این توافق در مه 2018 از آن خارج شد.
رویکرد ضد برجامی واشنگتن مورد قبول اعضای گروه 1+4 یعنی روسیه، چین، تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) و اتحادیه اروپا نیست.
با توجه به اقدامات اخیرآمریکا برای اعمال فشار به ایران به منظور خارج شدن تهران از برجام، سران روسیه، آلمان و فرانسه در یک گفت وگوی تلفنی سه جانبه بر ضرورت حفظ برجام و ادامه همکاری‌های اقتصادی با ایران تأکید کردند.
کاخ کرملین سه شنبه شب در بیانیه‌ای خاطرنشان کرد، "ولادیمیر پوتین"، رئیس جمهور روسیه، "آنگلا مرکل"، صدراعظم آلمان و "امانوئل مکرون"، رئیس جمهورفرانسه دراین گفت وگوی تلفنی سه جانبه، برجام را از جمله عوامل کلیدی در حفظ "ثبات و امنیت بین‌المللی" دانستند و بار دیگر تعهد خود را به افزایش همکاری‌های اقتصادی با ایران اعلام کردند.
از دیدگاه این کشورها، برهم خوردن برجام و لغو این توافق، تاثیرات امنیتی منفی به دنبال خواهد داشت.
آلمان و فرانسه برجام را نمونه ای از یک توافق چند جانبه می دانند که می تواند به عنوان الگو و مدلی برای حل و فصل دیگر مناقشات بین المللی نیز به کار رود.
روسیه نیز به عنوان یک قدرت بین المللی که دارای اختلاف دیدگاههای زیادی با آمریکا است موضعی همانند اروپایی ها دراین زمینه دارد.
"دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا، بشدت منتقد برجام بوده و بارها آن را بدترین توافق برای آمریکا قلمداد کرده است.
"ترامپ" سرانجام سه شنبه 8 می 2018 به طور یکجانبه با نقض تعهدات واشنگتن ذیل برجام کشورش را از این توافق بین المللی خارج و بازگشت تحریم‌های هسته‌ای را اعلام کرد.
این اقدام ترامپ با انتقادات گسترده جهانی بویژه دیگر طرف های امضا کننده برجام روبرو شد.
"املی ثورنبری" Emily Thornberry وزیر خارجه کابینه درسایه بریتانیا ضمن ابراز نگرانی از تشدید تنش‌ها در خلیج فارس تصریح کرد، آمریکا با خروج از برجام، دریچه تعامل با جمهوری اسلامی ایران را بست.
ثورنبری روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با بی.بی.سی گفت: توافق هسته‌ای ایران سرآغاز و دریچه‌ای به‌سوی یک پیشرفت بود که "دونالد ترامپ" رئیس جمهور آمریکا این دریچه را بست.
تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا، بعد از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام وعده دادند با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند.
این کشورها، علی‌رغم ایستادگی‌های لفظی و سیاسی در برابراقدام آمریکا تاکنون موفقیتی در اقدامات عملی وعده داده شده برای حفظ این توافق کسب نکرده‌اند.
این مساله انتقاد شدید و واکنش عملی تهران را به دنبال داشته است.
ایران در واکنش به بی تفاوتی اروپایی‌ها درعملی کردن وعده‌هایشان چهارشنبه 8 می 2019 در بیانیه‌ای از کاهش سطح تعهداتش درچارچوب برجام به استناد به بندهای 26 و 36 این توافق خبر داد.
ایران دراین بیانیه به کشورهای باقی‌مانده در برجام 60 روز فرصت داد برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی اقدام کنند.
هرچند طرف های اروپایی برجام از این اقدام ایران انتقاد کردند، اما روسیه کنش تهران را در چار چوب برجام تلقی می کند.
"میخاییل اولیانوف" Mikhail Ulyanov نماینده دائم روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد: اقدامات ایران خارج از برجام نیست و ایران این توافق بین المللی را نقض نکرده است.
"اولیانوف" تاکید کرد: ایران که در اوایل ماه مه توقف اجرای برخی تعهدات خود در چارچوب برجام را اعلام کرد در شرایط کنونی از پارامترهای برنامه هسته ای اجازه داده شده در این توافق بین المللی، خارج نشده است.
اروپایی ها خود اکنون آگاه هستند که صبر استراتژیک ایران در باره برجام به انتهای خود رسیده و اگر هر چه زودتر اقدامی اساسی برای حفظ این توافق بسیار مهم از جمله راه انداختن سازو کار ویژه مالی با ایران موسوم به "اینستکس" نکنند، نمی توانند امیدی به ادامه بقای آن داشته باشند.138/118
نویسنده:سيدرضا مير طاهر
بیشتربخوانید:
تاکید سران روسیه، آلمان و فرانسه بر حفظ برجام
تکاپوی اروپا برای نجات برجام
نشست سران سه کشور اروپایی درباره برجام
