دراین راستا، «دیمیتری دوگاتکین» سفیر روسیه در قطر گفت: "مبادلات تجاری دو کشور رو به رشد است و هر دو تلاش می‌کنند به جای دلار؛ پول ملی خود را به کار گیرند."
دوگاتکین گفت: "همکاری دوکشور در زمینه سرمایه گذاری، پیوسته گسترش می‌یابد و تجارت میان دو کشور در سه ماهه نخست سال 2023 به بیش از 19 میلیون دلار رسیده است."
موضوع استفاده از روبل روسیه و ریال قطر در تجارت میان دو کشور در دیدار «میخائیل میشوستین» نخست‌وزیر روسیه و «محمدبن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر در ماه ژوئن مورد بحث قرار گرفت و اکنون مراحل عملیاتی شدن آن انجام شده است.
روسیه به همراه بسیاری از کشورهای جهان مدتها است که اقدامات خود را برای کاهش وابستگی به دلار در تعاملات تجاری آغاز کرده‌اند.
استفاده آمریکا از دلار به عنوان یک سلاح مالی
در واقع سیاست های فشار حداکثری آمریکا بر کشورهایی که ازسیاست های واشنگتن پیروی نمی کنند و استفاده از تحریم های اقتصادی علیه این کشورها، سبب شده تا بسیاری از کشورها بر استفاده از دیگر ارزها چون روبل و یوان در معاملات تجاری دو جانبه روی آورند.
در واقع استفاده ابزاری آمریکا از دلار همواره به عنوان یکی از مهمترین مشکلات و موانع بر سر راه گسترش صادرات و تعاملات بین المللی میان کشورهایی که تابع سیاست های آمریکا نیستند، مطرح بوده است.
طی ماه های اخیر و با جنگ روسیه و اوکراین و تشدید تحریم ها علیه مسکو این سیاست بیش از پیش مورد توجه روسیه، چین و شرکای تجاری آنها قرار گرفته است.
در واقع استفاده آمریکا از دلار به عنوان یک سلاح مالی، برمیزان استقبال و درک ضرورت تنوع بخشیدن به سرمایه گذاری ها در ارزهای جایگزین از سوی کشورهای دیگر افزوده است.
«سدریک چهاب» کارشناس موسسه فیچ سولوشنز، می گوید: "کشورهای مختلف با تنوع بخشی به منابع موجود در حساب ذخیره ارز خارجی خود اخواهند توانست بخشی از فشار بر فضای خارجی خود را کم کنند."
گزارش های جهانی منتشر شده نشان می دهد، سهم دلار که در سال 1970، 80 درصد ذخایر جهانی تشکیل داده در سال 2022 به کمتر از 58 درصد از ذخایر جهانی کاهش یافت که پایین‌ترین رقم در دو دهه اخیر است.
تشکیل بریکس و استقبال کشورها از عضویت در آن در راستای استفاده از دیگر ارزها در مبادلات اقتصادی میان اعضا همچنین امضای توافقنامه های تجاری دوجانبه میان کشورها در به کار گیری ارزهای رایج و ملی میان آنها در مبادلات به ویژه طی یکسال گذشته نشان می دهد به رغم همه فشارهای آمریکا بر نظام تجارت بین الملل و تهدیدهای اقتصادی عملا ارزش دلار در حال کاهش و هژمونی آن درحال از بین رفتن است.
«آندری کوستین» رئیس بانک ویتیبی روسیه در این زمینه گفت: "دوران طولانی تاریخی سلطه دلار آمریکا رو به پایان است."
استقبال و پیوستن کشورهای صادر کننده انرژی چون عربستان و قطر که از یکسو متحد آمریکا محسوب می شوند و از سوی دیگر از تامین کنندگان انرژی به ویژه نفت وگاز درجهان محسوب می شوند اکنون اهمیت موضوع دلار زدایی در تجارت جهانی را بیش از پیش آشکار کرده است به طوری که قطر به رغم فشارهای آمریکا تجارت بر اساس روبل - ریال با روسیه را آغاز کرده است.
تغییرات در نظام جهانی نه تنها از نظر سیاسی، بلکه از نظر مالی و اقتصادی نیز در حال رخ دادن است ؛تغییراتی که به نظر می رسد با توجه به استفاده های ابزاری آمریکا از دلار در نظام تجارت جهانی، به ضرر ایالات متحده و در راستای پایان دادن به سلطه دلار در جهان درحال انجام است.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
117
