قیمت نفت در یک ماه اخیر شاهد سقوط کم سابقه ای بود، به نحوی که به حدود 20 دلار در هر بشکه نیز رسید.سقوط بی سابقه قیمت نفت ناشی از علل چهارگانه جنگ نفتی روسیه و عربستان، شیوع کرونا، کاهش شدید تقاضا در بازار جهانی و افزایش تولید است.
در واقع، عامل نخست کاهش شدید قیمت نفت، جنگ نفتی روسیه و عربستان است. این جنگ نفتی پس از عدم توافق دو کشور برای کاهش در تولید آغاز شد.
شیوع کرونا نیز به تداوم روند کاهشی سرعت بخشید زیرا عملاً صنایع بزرگ کشورها تعطیل شده و تقاضا برای واردات نفت نیز کاهش بی سابقه ای یافته است.
در کنار این وضعیت، کشورهای نفتی از جمله عربستان سعودی برای جبران کاهش قیمت نفت، تولید خود را به شکل بی سابقه ای افزایش دادند.
شرکت نفتی آرامکو عربستان دیروز (2 آوریل) با وجود تقاضای کم در پی شیوع ویروس کرونا اعلام کرد که تولید خود را به طور بی سابقه ای افزوده و در یک روز به بیش از 12 میلیون بشکه رسانده است.
کاهش شدید قیمت نفت ضمن اینکه کاهش درآمدهای ارزی کشورهای صادر کننده نفت را در پی داشته، ممکن است شرکت های تولید کننده نفت شیل آمریکا را نیز ورشکسته کند.
عربستان سعودی نیز از این روند آسیب بسیاری می بیند زیرا نفت مهمترین منبع درآمدهای حکومت عربستان سعودی است.
مطابق گزارش اوپک، عربستان با بیش از 267 میلیارد بشکه، 18 درصد ذخایر اثبات شده نفتی جهان را در اختیار دارد و حدود 70 درصد از درآمدهای صادراتی آن از نفت تامین می شود.
اگرچه آل سعود جنگ نفتی را با روسیه آغاز کرد، اما بیش از روسیه و دیگر کشورهای نفتی نیز از این وضعیت متضرر شد.
در همین راستا، "محمد الجدعان"، وزیر دارایی و اقتصاد عربستان اعلام کرد که این کشور در پی کاهش شدید قیمت نفت مجبور شد بودجه سالانه خود را ۵۰ میلیارد ریال سعودی (۱۳.۲ میلیارد دلار) کاهش دهد. بنابراین دولت سعودی پنج درصد کل بودجه خود برای سال ۲۰۲۰ که ۱۰۲۰ میلیارد ریال سعودی (۲۷۱ میلیارد دلار) است را کاهش می دهد.
نکته حایز اهمیت این است که کشورهایی نظیر روسیه درگیر جنگ نیستند تا هزینه های جنگی نیز برای آنها مشکل ساز شود، در حالی که عربستان سعودی درگیر جنگ علیه یمن است، جنگی که از 26 مارس 2020 وارد ششمین سال خود شد.این جنگ هزینه هنگفتی برای اقتصاد عربستان سعودی در پی داشته است.
علاوه بر این، جمهوری اسلامی ایران به عنوان مهمترین رقیب منطقه ای عربستان سعودی به دلیل تحریم های آمریکا عملاً از کاهش قیمت نفت خسارت چندانی نمی بیند و این خبر خوبی برای ریاض نیست و سنگینی کاهش قیمت نفت را برای این کشور بیشتر می کند.
بر این اساس، عربستان سعودی شامگاه پنج شنبه 2 آوریل رسماً خواستار نشست فوری اوپک و دیگر کشورهای نفتی شد تا توافقی جدید نفتی با هدف ایجاد توازن در قیمت نفت شد.
نکته پایانی اینکه، درخواست عربستان برای برگزاری نشست فوری اوپک و دیگر کشورهای نفتی، پس از گفت و گوی تلفنی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا ارائه شد.به عبارت دیگر، آل سعود حتی برای دفاع از منافع اقتصادی خود نیز به کسب مجوز از واشنگتن نیاز دارد.116/118
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
هشدار پوتین درباره وضعیت قیمت نفت و لزوم خروج از بن بست کنونی/ تحلیل
کاهش بی سابقه بهای نفت و آینده جنگ نفتی روسیه و عربستان سعودی/ تحلیل
جنگ نفتی روسیه و عربستان و هشدار سناتورهای آمریکایی/ تحلیل
