همزمان با دیدار ظریف از مسکو؛ هیاتی سیاسی- اقتصادی به ریاست "سید عباس عراقچی" معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان، برای بررسى پیشنهاد جدید "امانوئل مکرون" رئیس جمهور فرانسه درباره برجام ، به پاریس سفر می کند.
دیدار ظریف از روسیه پس از رایزنی های دو هفته اخیر وی در سفربه سه کشور اروپایی و سه کشور آسیایی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وزیر خارجه ایران، روز یکشنبه پس از پایان نشست کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد، اگر اروپایی ها تا پنجشنبه آینده اقدامات لازم را درخصوص برجام انجام ندهند، ایران اجرای گام سوم را به آنها اعلام خواهد کرد.
ظریف افزود، بر اساس تصمیمی که در هشتم (می) ابلاغ شده است ایران در نامه ای به اروپایی ها گام سوم کاهش تعهدات برجامی خود را به آنها اعلام کرد.
اکنون رایزنی ها در خصوص سرنوشت برجام به مرحله تعیین کننده ای رسیده است و فاصله بین بقای برجام و یا عبوراز آن هر روزکمتر می شود.
در دو هفته گذشته پیشنهادهایی بین ایران و فرانسه درباره برجام رد و بدل شده است. این پیشنهاد آنگونه که "محمود واعظی" رئیس دفتر رئیس جمهوری اسلامی ایران گفته است؛ نتیجه 5 ساعت مذاکره تلفنی روسای جمهوری ایران و فرانسه بوده که به عنوان "طرح" از صحبت های هردو رئیس جمهوری حاصل شده است.
"حسن روحانی" رئیس جمهوری اسلامی ایران شنبه شب در تماس تلفنی "امانوئل مکرون" رئیس جمهور فرانسه، تاکید کرد، اگراروپا نتواند تعهدات خود را عملیاتی کند، ایران گام سوم در کاهش تعهدات برجامی را اجرا خواهد کرد.
رئیس جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه رویکرد اصلی ایران حفظ برجام بوده و همواره در این راستا تلاش می‌کند، تاکید کرد، اجرای کامل تعهدات طرفین در برجام و تأمین امنیت کشتیرانی آزاد در همه آبراه‌ها از جمله خلیج فارس و تنگه هرمز، دو هدف اصلی ایران در مذاکرات کنونی است.
عدم پایبندی به برجام و خروج یکجانبه آمریکا از این توافق تاکنون به بروز مشکلات فراوان در مسیر تعاملات در تجارت آزاد جهانی منجر شده و ادامه این روند بیش از سایر طرف ها به زیان اروپا تمام شده است.
جمهوری اسلامی ایران اما هیچ گاه میز مذاکره را ترک نکرده است و همواره اعلام کرده که اگر اروپایی ها به تعهدات خود عمل کنند، ایران نیز اجرای تعهدات خود را از سر می گیرد.
مطابق قطعنامه 2231 شورای امنیت همه طرف‌ها باید نسبت به محتوای این توافق متعهد باشند.
وضعیت ساز وکار مالی ایران و اروپا "اینستکس" INSTEX نیز مقدمه‌ای برای اجرای تعهدات اروپا است؛ اما واقعیت این است که اروپایی‌ها نسبت به انجام تعهداتشان در قبال ایران بسیار عقب هستند.
ایران تاکنون با پایبندی به برجام و مذاکره، فرصت کافی در اختیارطرف های باقیمانده در برجام قرار داده، اما پاسخی که از طرف مقابل دریافت کرده نقض آشکار برجام است.
در وضعیت فعلی تلاش دیپلماتیک فرانسه برای ارائه راهکاری قابل قبول برای حفظ برجام را می توان از برخی جنبه ها مثبت ارزیابی کرد، اما با توجه به این نکته که اروپایی‌ها بر خلاف چین و روسیه تقریبا روابط تجاری خود را با ایران قطع کردند؛ جبران این فاصله از جانب اروپا به اقدامات جدی تری نیاز دارد. در واقع اجرای گام سوم کاهش تعهدات ایران به نتیجه مذاکرات پاریس بستگی دارد.
رحمان قهرمان‌پور کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است:
"سه کشور اروپایی و ایران به این جمع‌بندی رسیده‌اند که باید تصمیم جدی در رابطه با برجام بگیرند واتفاقات اخیر نشانه آن است که دو طرف دیگر قادر به تحمل وضعیتی که از یک سال پیش ایجاد شده، نیستند."
اکنون باید دید تلاش های دیپلماتیک درمسکو؛ پاریس و وین در روزهای باقی مانده تا پایان مهلت 60 روزه ایران برای برداشتن گام سوم کاهش تعهدات ایران در برجام؛ تا چه اندازه می تواند برجام را به مسیر اجرای کامل آن بازگرداند.
نویسنده: جمشید امین زاده
بیشتر بخوانید:
ظریف: اگر اروپا تعهداتش را انجام ندهد، گام سوم را روز پنجشنبه برمی‌داریم
عراقچی: شرط اجرای کامل برجام تامین خواسته‌های ایران است
