رزمایش‌های مشترک چین و روسیه از زمان برگزاری دور اول آن در سال 2012، به یک چارچوب مهم برای همکاری ارتش این دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد تبدیل شده است.
در 10 سال گذشته ارتش های دو کشور در حوزه های زمینی، هوایی، موشکی و دریایی همکاری های مشترک متعددی داشته اند. نخستین رزمایش دریایی مشترک بین ارتش روسیه و چین، اکتبر 2021 و پس از رزمایش وستوک- 2021 روسیه انجام شد.
در رزمایش وستوک- 2022 هم که سپتامبر سال جاری تحت فرماندهی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح فدراسیون روسیه و با تمرین‌های تهاجمی و تدافعی در هفت موقعیت منطقه نظامی شرق روسیه انجام شد، نیروهای نظامی چین نیز حضور داشتند.
در این رزمایش، چین بیش از دو هزار سرباز به همراه بیش از 300 خودروی نظامی، 21 هواپیمای جنگی و سه کشتی جنگی اعزام کرد و اولین بار بود دولت پکن نیروهایی را از سه شاخه ارتش خود برای شرکت در یک رزمایش روسی می فرستاد و این رفتار نشانگر وسعت و عمق اعتماد متقابل چین و روسیه توصیف شد.
در این باره دریاسالار «وانگ یو» مدیر اجرایی رزمایش دریایی مشترک 2022 گفته است: "در 10 سال گذشته، چین و روسیه به تعمیق دوره های تمرینی، گسترش مناطق تمرینی و استانداردسازی مدل های سازمانی خود پرداخته اند که نشان از اعتماد بالا و همکاری نزدیک است."
در رزمایش دریایی مشترک روسیه و چین، رزم ناو موشکی «واریاگ»، ناوشکن «مارشال شاپوشنیکف» و دو ناو گروه ناوگان اقیانوس آرام روسیه شرکت کرده اند و به لحاظ عملیاتی این رزمایش دارای سه مرحله عملیات اضطراری، عملیات مشترک و جداسازی و عقب‌نشینی است.
این دو کشور در ماه نوامبر سال جاری هم پس از تحرکات آمریکا در دریای چین شرقی و دریای ژاپن هم رزمایش مشترک برگزار کردند.
در این رزمایش بمب‌افکن‌های Tu-95 نیروی هوایی روسیه و بمب‌افکن‌های چینی H-6K گشت‌زنی‌های مشترکی را بر فراز دریای ژاپن و دریای چین شرقی انجام دادند و در بخشی از این رزمایش، بمب افکن های روسی برای اولین بار در چین فرود آمدند و بمب افکن های چینی به پایگاه هوایی در روسیه پرواز کردند که یک نمونه دیگر از اعتماد و همکاری نزدیک بود.
تداوم روند به اشتراک گذاشتن تجارب و اطلاعات در کنار استفاده از تجهیزات نظامی برای اهداف مشترک دارای اهمیت ویژه ای است؛ چراکه این سطح از همکاری های نظامی نشانگر عمق روابط و اعتماد دو جانبه و اراده برای مقابله با تهدیدهای مشترک است.
سیاست مشترک پکن و مسکو در جلوگیری از گسترش ناتو به شرق
همچنین هر دو کشور در جلوگیری از سیاست گسترش ناتو به شرق دارای منافع مشترک و حیاتی هستند و این همکاری ها به تجربه ای موفق برای حل مسائل منطقه ای و رفع تهدیدهای مشترک در این حوزه تبدیل می شود.
این رزمایش به لحاظ عملیاتی هم گسترده و تأثیر گذار برای آمادگی نیروهای دریایی طرفین است و تمرینات دشواری پیش روی نیروهای شرکت کننده قرار دارد.
نیروهای دو طرف در دفاع مشترک هوایی، شلیک توپخانه‌ای به اهداف دریایی، عملیات مشترک ضد زیردریایی، محاصره مشترک و نجات مشترک همکاری می کنند.
در این باره ژنرال «ژانگ یبو» فرمانده ارشد ناوگروه چینی در این رزمایش گفته است: "در این مرحله از رزمایش، ناوگروه نیروی دریایی چین و روسیه موظف هستند پس از یک شبانه روز دریانوردی مداوم با یکدیگر در مکان تعیین شده و در زمان تعیین شده، ملاقات کنند."
به طور کلی می توان گفت، در شرایط کنونی که چین و روسیه همکاری‌های همه‌جانبه را افزایش داده اند و در حوزه های مختلف درصدد تغییر در هندسه قدرت جهانی برآمده اند در حوزه نظامی هم با همکاری نزدیک، می توانند صلح و ثبات منطقه ای را حفظ کنند و احتمال تحرک ناتو در منطقه و اجرایی کردن سیاست گسترش ناتو به شرق را کاهش دهند.
به عبارتی دیگر تحول در نظم جهانی علاوه بر عرصه های اقتصادی و سیاسی، به لحاظ نظامی و استراتژیک هم نشانه های قابل اعتنایی یافته که رزمایش مشترک چین و روسیه یکی از این نشانه هاست که به حفظ امنیت و ثبات در مجموعه مناطق آسیا کمک می کند.
نویسنده: هوشنگ شیخی
117
