مساله مهم روایتی است که سعودیها پس از فشارهای شدید بینالمللی ازاین اقدام وحشیانه روایت میکنند.
دادستان کل عربستان روز شنبه در بیانیهای ضمن تایید خبر کشته شدن خاشقجی اعلام کرد، خاشقجی در روز دوم اکتبر با مردی در داخل کنسولگری سعودیها در استانبول ملاقات کرده که در حین آن درگیری رخ داده و خاشقجی به قتل رسیده است.
دادستان کل عربستان اعلام کرد، افراد مظنون برای گفتوگو درباره احتمال بازگرداندن خاشقجی به عربستان به استانبول رفته بودند. با این حال بسیاری از کشورها روایت ریاض از قتل خاشقجی را در تناقض با اظهارات پیشین سعودیها مبنی بر خروج خاشقجی از ساختمان کنسولگری اعلام کردند.
جمال خاشقجی در فهرست تحت تعقیب رژیم سعودی قرار داشت و از بیم دستگیر شدن در خارج از عربستان زندگی میکرد.
سئوال مهم این است که چرا سعودیها ابتدا اساسا منکر هرگونه اطلاعی از سرنوشت خاشقجی شدند و اکنون اعتراف میکنند که وی به دلیل نزاع در کنسولگری عربستان در استانبول کشته شده است؟ حتی اگراین ادعای سعودیها پذیرفته شود، سئوال مهم دیگر این است که جسد خاشقجی کجاست و چه بلایی بر سر آن آمده است؟
به نظر میرسد سعودیها اکنون با مشکل بزرگتری یعنی مثله کردن جسد خاشقجی مواجه هستند و با پیدا شدن جسد وی که گفته میشود ممکن است در نواحی جنگلی اطراف استانبول دفن شده باشد، با رسوایی جدیدی مواجه خواهند شد که هیچ راهی برای خلاصی از آن ندارند.
اما مساله مهمی که اتحادیهاروپا بر آن تاکید میکند و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیهاروپا در بیانیهای بر آن تاکید کرده این است که ماجرای قتل جمال خاشقجی، مغایر با ماده 55 «معاهده روابط کنسولی وین» مبنی بر احترام گذاشتن به قوانین دولت میزبان است.
محمد بن سلمان ولیعهد سعودی با اعزام تیم ترور به استانبول و شکنجه و قتل فجیع جمال خاشقجی در محل کنسولگری عربستان نشان داد که هیچ اعتنایی به قوانین و معاهدات بینالمللی ندارد. درعین حال؛ واکنش غربیها به ویژه مقامات اروپایی نشان میدهد که آنها اساسا روایت سعودیها را از قتل خاشقجی باور نکردهاند.
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان اعلام کرد، توضیحات ریاض درباره مرگ «جمال خاشقجی» روزنامهنگار منتقد سعودی را نمیپذیرد. رئیسان برخی از کشورهای اروپایی مانند دانمارک نیز اظهارات مشابهی داشتند.
مقامات آمریکایی و نمایندگان کنگره آمریکا نیز اظهارات مشابهی ابراز داشتهاند و برغیر قابل باور بودن ادعای رژیم سعودی درباره قتل خاشقجی تاکید کردهاند.
«مارکو روبیو» Marco Rubio سناتور جمهوریخواه ایالت فلوریدا در واکنش به روایت مقامات عربستان درباره نحوه مرگ روزنامهنگار سعودی، آن راعجیب دانست و خواستار تحریم عاملان قتل وی شد.
روبیو در توئیتر خود نوشت: داستانهای در حال تغییر عربستان سعودی درباره قتل خاشقجی دیگر دارد کهنه میشود. باید تحقیقات را براساس قانون «ماگینسکی» پیش برده و حقیقت واقعی ماجرا را مشخص کنیم و علیه عاملان آن تحریم وضع کنیم.
دیدگاه مشابهی نیز از سوی اروپاییها درباره تحریم رژیم سعودی ابراز شده است. «آندریاس شیدر» Andreas Schieder رئیس کمیسیون سیاست خارجی پارلمان اتریش از اتحادیهاروپا خواست رژیم سعودی را در ارتباط با قتل روزنامهنگار منتقد این رژیم، تحریم کند.
بدین ترتیب انتظار میرود که غربیها حداقل برای حفظ ظاهر هم که شده تحریمهایی را علیه برخی مقامات سعودی وضع کنند، با این حال؛ همانگونه که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز اظهار داشته است این تحریمها نباید فروشهای تسلیحاتی را به عربستان سعودی شامل شود.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
141/120
بیشتر بخوانید:
گزارش: اعتراف آل سعود به قتل «خاشقجی» و نگرانی «ترامپ»
پرونده قتل خاشقجی؛ کانادا: روایت سعودی معتبر نیست
نخست وزیر دانمارک: عربستان تمام واقعیتها را پیرامون پرونده «خاشقجی» اعلام نکرده است