نام این محوطه برگفته از سراب خروشان و بوته های مورتی است که پیرامون این محوطه تاریخی رویده است.
اگر از مسیر کرمانشاه و اسلام آباد غرب به سمت گیلانغرب حرکت کنیم این منطقه در ابتدای ورودی شهر قرار می گیرد.
طی بررسی های باستان شناختی در این منطقه، سه محوطه تاریخی شناخته شده که به نظر می رسد که یکی از دلایل شکل‌گیری این محوطه در منطقه وجود بوته های مورت و همین سراب بوده است.
مورت در نزد زرتشتیان از اهمیت و تقدسی خاص برخوردار بوده است. به طوری که این گیاه را نماد اهورا مزدا دانسته اند. محوطه شمالی این مناطق اخیراً مورد کاوش قرار گرفته که در نتیجه این کاوش ها بخشی از بناهای حکومتی از جمله قلعه اربابی مربوط به دوره اشکانی شناسایی گردیده که در دوره ساسانی نیز مورد استفقاده قرار می گرفته است.
اهمیت عمده خانه اشرافی از نظر جذب توریست، معرفی تاریخ باستان و فرهنگ مردم منطقه در 2500 سال قبل است. از ویژگی های دیگر خانه اشرافی پلان، ساختار، معماری و مصالح به کار رفته از قبیل گچ و ساروج، قلوه سنگ و آجر چهار گوش بوده که بسیار جالب و با مهارت بسیار بالا ساخته شده است.
به نوشته مورخان 1500 سال قبل، در دوره ساسانی در ضلع جنوبی این بنا آتشکده ای برای زرتشتیان ساخته شده ولی در دوره سلجوقی بر اثر وقوع زلزله این بنا تخریب شد.
این آتشکده دارای فضای مرکزی که محل آتشدان با چهار طاقی در اطراف و پایه های طاق و اتاق مجاور و همچنین راهروهایی در ضلع غربی آتشکده می باشد. در بخش شمالی آن ایوانی با دو ستون دارای گچبری قرار گرفته که بخشی از دیواره های قطور این قسمت به طور کامل مشهود است.
سد سراب مورت نیز در تغییر اکوسیستم موثر بوده و فضاهای بسیار زیبایی، خصوصا برای ورزش های آبی فراهم می آورد.
وجود درختان مورت در منطقه، دریاچه پرورش ماهی و مناظر دلفریب و آب و هوایی معتدل، چشم هر بیننده ای را به خود جذب می کند و می تواند محلی مناسب برای بازدید و تفریح گردشگران از سراسر کشور باشد.
116
