واقعیت این است که چین و روسیه در سال های اخیر در چارچوب راهبرد اتحاد در برابر غرب به طور قابل توجهی روابط خود را در بخش های مختلف توسعه داده اند.
همکاری دو کشور نه تنها در زمینه نظامی و امنیتی، بلکه در قلمروهایی نظیر اقتصاد، سیاست، دیپلماسی، فرهنگ، علم و فناوری و بهداشت عمومی بسیار انعطاف پذیر، جامع و در پاره ای موارد بسیار متمرکز است.
این در حالی است که غرب تصور می کرد به خاطر برخی اختلافات راهبردی میان پکن و مسکو، روابط دو طرف همچنان شکننده باقی بماند. اما تحریم های اعمالی غرب بر ضد روسیه و چین و تشدید فشارهای امریکا و کشورهای اروپایی بر مسکو و پکن و در نهایت ایجاد بحران اوکراین از سوی غرب، باعث شد تا چین و روسیه به سمت تقویت روابط راهبردی حرکت کنند.
«لی کان تی» کارشناس مسایل بین المللی در این باره می گوید: «آمریکا و غرب تصور نمی کردند چین و روسیه با چشم پوشی از برخی اختلافات خود سمت توسعه و تعمیق همکاری های همه جانبه را پیش بگیرند. به همین جهت امریکا و کشورهای اروپایی به خصوص بعد از بحران اوکراین تلاش های گسترده ای را برای جدا کردن چین از روسیه پی گیری کردند که نتیجه بخش نبوده است».
آنچه در این میان به نظر می رسد موجب ناخرسندی غرب از چین شده، کنار روسیه قرار گرفتن پکن در بحران اوکراین است که موجب سردرگمی آمریکا و کشورهای اروپایی در این خصوص شده و اتهامات انها بر ضد چین مبنی بر کمک به روسیه در جنگ اوکراین تاکنون نتیجه بخش نبوده است.
به گفته "لی ژانشو" رئیس پیشین کمیته دائمی کنگره ملی خلق چین در دیدار سال گذشته با روسای فراکسیون‌های دومای دولتی روسیه، چین کاملاً همه اقدامات مسکو در اوکراین برای محافظت از منافعش را درک و از این اقدامات حمایت می‌کند. این در حالی است که غرب به خصوص امریکا حمایت همه جانبه چین از روسیه را از جمله علل ناکامی تحریم های انها ضد روسیه می داند.
«هی سینگ تسو» کارشناس مسایل بین المللی در این باره می گوید:«غرب امیدوار بود تحریم هایش بر ضد روسیه این کشور را در بحران اوکراین به زانو در آورد، نه تنها این گونه نشد بلکه جبهه شرق با تقویت روابط و موقعیت نظامیش در برابر غرب عملا نشان داد که می تواند در برابر هر گونه زور گویی و اقدامات تجاوز کارانه غرب ایستادگی کند که اعتراض افکار عمومی کشورهای اروپایی بر ضد دولت هایی آنها به دلیل هزینه های سنگین جنگ اوکراین را نیز برانگیخته است».
در هر حال، سفر وزیر دفاع چین به روسیه نشان می دهد، تلاش های غرب به خصوص امریکا برای ایجاد اختلاف میان مسکو و پکن و دور کردن چین از روسیه نه تنها کار ساز نبوده بلکه موجب تقویت روابط جبهه شرق شده است. به نظر می رسد با تحقق گردش قدرت از غرب به سمت شرق، آمریکا بیش از پیش نگران از بین رفتن قدرت هژمون جهانی خود است که عملا فرایند آن آغاز شده است.
از دیدگاه آمریکا، چین می تواند با تقویت روابط خود با روسیه بیش از پیش غرب را در تنگناهای راهبردی قرار دهد. تضعیف روز افزون جایگاه دلار در مبادلات منطقه ای و جهانی در کنار تقویت جایگاه شرق در تحولات و مناسبات بین المللی بیش از پیش موقعیت جهانی امریکا را تضعیف می کند. از این رو سفر وزیر دفاع چین به روسیه بیش از پیش اهمیت می یابد.
نویسنده: مجید وقاری
112
