این وضعیت موجب کاهش هر چه بیشتر ارزش یورو واحد پول اروپایی که اکنون 19 کشور از 27 عضو اتحادیه اروپا از آن استفاده می کنند، شده است.
قیمت یورو روز دوشنبه به زیر 0.99 دلار سقوط کرد که پایین‌ترین سطح آن از دسامبر 2002 است و به روند نزولی خود از ابتدای سال در برابر ارز ایالات متحده ادامه می‌دهد.
دلیل این مساله چشم انداز تاریک اقتصاد اروپا، پس از آن که شرکت گازپروم روسیه روز جمعه اعلام کرد که عرضه گاز از طریق خط لوله نورد استریم1 را به طور کامل متوقف میکند دانسته شده است. این اقدام ضربه ای سخت به صنایع، تولید برق، تامین گرما و روشنایی مردم اروپایی وارد کرده و در عین حال بر معضلات اقتصادی به خصوص تورم و رکود دامن می زند.
از سوی دیگر، بریتانیا که چند سال قبل رسما از اتحادیه اروپا خارج شد نیز حال و روز بهتری ندارد و پوند واحد پول این کشور نیز کاهش شدیدی را در برابر دلار تجربه کرده است.
روز دوشنبه نرخ برابری پوند در مقابل دلار با سه درصد کاهش به یک دلار و 14 سنت رسید که کمترین میزان در 37 سال اخیر به‌شمار می‌رود.
کاهش ارزش پوند که در بیش از دو قرن اخیر در بریتانیا پول رایج است، یکی از پیامدهای افت ارزش یورو و ین ژاپن به‌شمار می‌رود که در دهه‌های اخیر بی‌سابقه بوده است.
بخش دیگری از کاهش ارزش پوند به مشکلات داخلی بریتانیا شامل بحران انرژی و افزایش قیمت انرژی مربوط می‌شود. تردید‌ها درباره سیاست‌های اقتصادی نخست‌وزیر آتی بریتانیا و توانایی بانک انگلستان برای کنترل تورم فزاینده نیز از عوامل موثر در کاهش ارزش پوند بوده است.
ضمن اینکه اقتصاد بریتانیا فشار تورمی را احساس میکند که اکنون دو رقمی شده و تا حد زیادی ناشی از افزایش ناگهانی بهای سوخت است.
بدین ترتیب کشورهای اروپایی اکنون در معرض بحران اقتصادی، مالی و اجتماعی بی سابقه ای قرار گرفته اند که غلبه بر آن محتاج صرف هزینه و زمانی طولانی خواهد بود.
این کشورها را در حال حاضر خطری بزرگ تهدید میکند و آن شتاب گرفتن نرخ تورم است.
«نیکلاس فارست» رئیس بخش درآمدهای بین‌‌المللی شرکت سرمایه‌‌گذاری «کاندریام» می‌‌گوید: "بحران اصلی در این شرایط، مشکلات تورمی است."
علاوه بر این به‌دلیل پیامدهای حمله روسیه به اوکراین، ارزش یورو در برابر دلار کاهش یافته است.
به نظر می‌رسد کشورهای منطقه یورو بیشتر از آمریکا از پیامدهای جنگ اوکراین رنج می‌برند و از طرف دیگر قاره اروپا بیش از آمریکا از روند صعودی قیمت نفت و گاز آسیب خواهد دید. ارزش یورو پس از آغاز جنگ اوکراین وسیاست ها و اقدامات خصمانه اروپا علیه روسیه و واکنش های متقابل مسکو به‌شدت در برابر دلار کاهش یافته است.
هرچند یوروی ضعیف به شرکت‌های اروپایی که محصولات خود را در آمریکا می‌فروشند، کمک میکند؛ اما در شرایط اقتصادی کنونی این امر پیامدهای جدی برای اتحادیه اروپا در پی خواهد داشت.
می‌‌توان سه دلیل عمده در باره وضعیت فعلی یورو و پوند و سقوط ارزش این پول های اروپایی برشمرد:
نخست این که اقتصادهای اروپایی بیشتر از آمریکا از جنگ اوکراین متحمل آسیب شده اند. البته این دلیل تا حد زیادی مربوط به موقعیت جغرافیایی و اقتصادی اروپا است که روابط اقتصادی بیشتری نسبت به آمریکا با روسیه دارد.
مساله دوم کاهش رشد و افزایش تورم در کشورهای اروپایی است. تورم در ابتدای سال 2022 به‌دلیل اختلالات زنجیره تامین در پی همه گیری بیماری کووید- 19 و عدم تطابق عرضه و تقاضا و قرنطینه گسترده به اقتصاد اروپا راه پیدا کرد، اما ضربه نهایی در این زمینه در پی تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه 2022 و تحریم‌‌های بی سابقه غرب علیه روسیه وارد شد و در نتیجه تحولات منطقه، قیمت مواد غذایی، سوخت و انرژی به‌شدت افزایش یافت.
مساله سوم فرار سرمایه ها از اروپا به سوی آمریکا است. اتکای بیش از حد اقتصادهای بزرگی مانند آلمان و ایتالیا به گاز روسیه و جنگ گازی بین روسیه و اروپا موجب نگرانی فزاینده سرمایه‌‌گذاران شده و اقتصاددانان رکود بسیار قریب‌‌الوقوع و گسترده‌‌تری را در منطقه یورو نسبت به بازار آمریکا پیش‌‌بینی می‌‌کنند.
این مساله به علاوه نرخ بهره بالاتر در آمریکا و دلار قوی، انگیزه‌ها برای سرمایه‌‌گذاری در آمریکا افزایش داده است. مجموع این عوامل وضعیت ناگوار و بحرانی را برای اروپا رقم زده وکه خروج از آن در آینده نزدیک بسیار بعید به نظر می رسد.
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
117
