«الطاهربن جلون» در مقالهای در تارنمای روزنامه فرانسوی «لوپوئن» نوشت، «المهدی بن برکه» رهبر انقلابیون مغربی در سال 1965 پایههای سلطنت «حسن دوم» پادشاه وقت مغرب را لرزاند.
سالها بعد «جمال خاشقجی» نویسنده و منتقد عربستانی با سرنوشتی مشابه با «بن برکه» در اکتبر 2018 ناپدید شد.
«المهدی بن برکه» 49 ساله رهبر انقلابیون سوسیالیست مغرب و جنبش «جهان سوم و پان آفریقا» در 29 اکتبر 1965 هنگامی که با «جرج فرانکو» فیلمساز فرانسوی در رستورانی (لیپ) در پاریس قرار ملاقات داشت، توسط نیروهای پلیس فرانسه ربوده شد.
این حادثه درحالی اتفاق افتاد که «المهدی بن برکه» درتدارک برگزاری کنفرانسی با حضور نمایندگانی از جنبشهای آزادیبخش سه قاره آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین در ژانویه سال 1966 در «هاوانا» بود.
لازم به ذکر است، برگزاری این کنفرانس به یک دغدغه بزرگ برای واشنگتن تبدیل شده بود.
پلیس فرانسه «بن برکه» را به خانهای واقع در حومه پاریس «فونتنه-لو-کنت» منتقل کرد و به وزیر کشور مغرب به منظور بازگشت اجباری به وطن تحویل داد.
از آن پس «المهدی بن برکه» در مجامع عمومی حاضر نشد و تحت شکنجه فراوان جان باخت و پیکرش در اسید متلاشی شد.
با گذشت بیش از نیم قرن این پرونده همچنان بصورت یک معما باقی مانده است.
از سوی دیگر، میتوان گفت این حادثه هولناک یکی از بزرگترین رسوائیهای جمهوری پنجم فرانسه در زمان ریاست «شارل دو گل» محسوب میشود.
همچنین قتل رهبر انقلابیون مغرب لکه ننگی در تاریخ این کشور در زمان پادشاهی «حسن دوم» محسوب میشود.
گفتنی است، سلطنت حسن دوم در دو مرحله (10 ژوئیه 1971 و 10 اوت1972) از سوی ژنرال «اوفریک» وزیر کشور و مرد مورد اعتماد شاه مورد تهدید و کودتای نظامی قرار گرفت.
آنچه مسلم است، این دو کودتای نظامی پیامدهای پرونده پر از معمای قتل بن برکه است.
ترور وی ادامه کشتار رهبران انقلابی قاره آفریقا «پاتریس لومومبا» در گنگو، «آمیلکارکابرال» در گینه بیسائو، «روبن ام نئوبه» در کامرون بود.
تضعیف سلطنت شاهزاده بن سلمان
سرنوشت «جمال خاشقجی٬ نویسنده منتقد و روزنامه نگار متعهد عربستانی از ساعت یک و 14 دقیقه روز (10مهرماه) که وارد کنسولگری عربستان شد تا امروز همچنان مبهم بوده است و با قوانین دموکراتیک منافات دارد.
گمانهزنیهایی درباره ترور جمال خاشقجی وجود دارد، اما تاکنون مدارک و اسناد کافی برای اثبات آن ارائه نشده است.
آنچه مسلم است، خاشقجی در 10 مهرماه وارد کنسولگری عربستان سعودی در استانبول شد و تاکنون شواهدی دالّ بر خروج او از این کنسولگری ارائه نشده است.
سرویسهای امنیتی سعودی متهم به ترور این روزنامهنگار عربستانی که مدتها در آمریکا اقامت داشت و با روزنامه واشنگتنپست همکاری میکرد، هستند.
درپی ادعای مقامات ترکیه مبنی بر قتل خاشقجی در ساختمان کنسولگری عربستان، رسانههای خارجی اعلام کردند که خاشقجی پس از ناپدید شدن در کنسولگری عربستان سعودی به قتل رسید و جسدش قطعه قطعه شد و بوسیله کیف های دیپلماتیک به عربستان منتقل شده است.
ریاض بلافاصله این ادعا را تکذیب و آنرا بی اساس توصیف کرد.
با وجود اینکه عربستان سعودی هرگونه اتهامی را در مورد دست داشتن خود در ربودن یا قتل جمال خاشقجی رد کرده است، اما تاکنون مدارک قابل استنادی در مورد خارج شدن خاشقجی از کنسولگری سعودی در استانبول و رفع اتهام ارائه نکرده است.
دولت ترکیه تحقیقات میدانی خود را در این باره آغاز و واشنگتن ریاض را به اعمال تحریم تهدید کرده است.
پلیس ترکیه در گزارشی اعلام کرد، "رسانههای ترکیه تصاویری از ورود یک گروه پانزده نفره سعودی به ساختمان کنسولگری عربستان را منتشر کرده و مدعی هستند که مأموریت آنها ترور جمال خاشقجی بوده است."
اکثر اعضای این گروه وابسته به سرویسهای امنیتی و اطلاعاتی عربستان و یا از نزدیکان محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی هستند که قبل از خروج از ترکیه فیلمهای دوربین مدار بسته را امحاء کردند.
آنچه مسلم است، ترور خاشقجی در استانبول عواقب و پیامدهای مهمی برای آینده نظام سعودی به همراه خواهد داشت.
امروز حادثه ترور جمال خاشقجی یادآور سرنوشت دردناک المهدی بن برکه در سال 1965 است.
«محمدبن سلمان» نیز مانند پادشاه «حسن دوم» قادر به تحمل و هضم انتقادات شدید این روزنامهنگار متعهد از سیاستهای جنگ طلبانه عربستان در تجاوز به یمن که در چند مقاله به صراحت و تکرار بیان شده بود، نبود.
ادامه سکوت از سوی ریاض در برابر رسانه های بین المللی سرانجام به محکومیت آل سعود منجر شده و تهدیدی بزرگ برای پادشاهی عربستان محسوب می شود.
آنچه مسلم است، حتی ارائه یک بیانیه رسمی از سوی ریاض در واکنش به این اتهامات در جاییکه احتمال نقض آن بواسطه انتشاراسناد و شواهد جدید وجود دارد، قطعاً می تواند برای آل سعود گران تمام شود."
به گفته کارشناسان و تحلیلگران مسائل سیاسی، علی رغم اینکه «محمد بن سلمان» ولیعهد 33 ساله آل سعود، همواره در تلاش است تا چهرهای موجه از خود به عنوان یک اصلاحطلب به غرب نشان بدهد، اما شواهد حاکی از آنست که ولیعهد جوان آلسعود از هیچ کاری برای سرکوب مخالفان دریغ نمیکند.
گفتنی است، بسیاری از کشورهای مدافع حقوق بشر به دنبال شواهد و اسناد کافی برای محکومیت ریاض هستند.
برخی از کشورها و رسانههای مطرح جهانی همزمان با افزایش ابهامها در مورد نقش عربستان در ناپدید شدن جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد آل سعود، مشارکت خود در نشست تجاری در عربستان را تحریم کردهاند.
نشست تجاری «ابتکار عمل برای سرمایه گذاری آینده» که از آن به عنوان اجلاس «داووس در صحرا» نیز نام برده می شود، به میزبانی محمد بن سلمان ولیعهد عربستان از 23 تا 25 اکتبر در ریاض برگزار می شود.
این نشست در راستای طرح «چشم انداز 2030» برنامه ریزی شده است برنامهای که هدف از آن قطع وابستگی عربستان به درآمدهای نفتی است.
فرانسه، آلمان و بریتانیا تحقیقات جدی و معتبر را خواستار شده و واشنگتن نیز عربستان سعودی را به اعمال تحریم تهدید کرده است.
ولیعهد عربستان چه در داخل و چه از سوی جهان عرب به دلیل پذیرش تمامی شرایط آمریکا (پرداخت 300 میلیارد دلار در خرید اسلحه) و نزدیک شدن به رژیم صهیونیستی به منظور همکاری ضد ایران به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است.
گفتنی است، این بحران برای شاهزاده سعودی که به دلیل بیماری پدرش ملک سلمان عهده دار قدرت شده است، گران تمام میشود.
آنچه مسلم است، قتل «جمال خاشقجی» به دستور آل سعود یادآور دستهای آلوده به خون پادشاه مغرب است که پس از سالها هنوز پاک نشده است. 139/120
مترجم: ندا حقانی
بیشتر بخوانید:
رایزنی پمپئو در ریاض درباره پرونده خاشقجی
سازمان ملل؛ لغو مصونیت مقامات عربستانی دخیل در پرونده خاشقجی
پروندهخاشقجی؛ تروریسمدولتی سعودی رقمخورده است؟/ تحلیل
پروندهخاشقجی؛ پمپئو وارد عربستان شد
آمریکا درحال خروج آلسلمان از بنبست خاشقجی/ تحلیل