مخالفت قانونگذاران آمریکایی با فروش اف ۱۶ به ترکیه، تشدید تنش ها با آنکارا

در این نامه آمده است: آمریکا نمی تواند اجازه دهد که دولت اردوغان از مجازات اخلال در قوانین آمریکا و استانداردهای ناتو فرار کند.

نامه این سه نماینده کنگره آمریکا به نامهای «کریس پاپاس»(1)، «گاس بیلیراکیس»(2) و «کارولین مالونی»(3) از سوی شورای رهبری یونانیان آمریکا(4) ، کمیته یهودیان آمریکا(5) و سازمان های ارمنی و کُرد مورد حمایت قرار گرفته است.

در این نامه آمده است که ترکیه خواستار خرید 40 فروند جنگنده اف 16 بلوک70 و نیز به روز رسانی 80 فروند جنگنده اف 16 خود از سوی آمریکا شده است. ترکیه مدتی پیش خواستار خرید شماری اف 16 در ازای طلب 1.4 میلیارد دلاری اش از آمریکا بابت پرداخت هزینه خرید جنگنده اف 35 شده است.

روابط آمریکا و ترکیه در سال های اخیر به ویژه پس از کودتای نافرجام ژوئیه 2016 که آنکارا دولت وقت آمریکا یعنی دولت اوباما را متهم به دخالت در آن کرد ، روند پر فراز و نشیبی را طی کرده است.

آنکارا تصور می کرد که که در دوره زمامداری دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا روابط دو کشور بهبود یابد ، اما روند روابط به سمت تنش بیشتر سوق پیدا کرد.

پس از روی کار آمدن جو بایدن در ژانویه 2021 مقامات ارشد ترکیه  امیدوار بودند که گشایشی در روابط دو کشور رخ دهد ، اما در عمل فشارهای دولت بایدن بر ترکیه افزایش یافته است.

اختلافات دو جانبه از جمله بر سر خرید سامانه موشکی اس 400 از روسیه و امتناع آمریکا از فروش جنگنده اف 35در واکنش به این اقدام آنکارا و سپس اعمال تحریم علیه صنایع دفاعی و مقامات ارشد ترک موجب وخامت روز افزون این روابط شده است.

در این راستا در اقدامی که حاکی از جدیت مخالفت آمریکا با توسعه روند کنونی روابط نظامی ترکیه با روسیه است ، واشنگتن در آوریل 2021رسما به آنکارا اطلاع داد که ترکیه را از برنامه چند ملیتی تولید جنگنده نسل پنجمی اف ۳۵، به طور کامل کنار گذاشته است.

پنتاگون مدعی است که سامانه اس۴۰۰ خطری علیه جنگنده اف۳۵ است. آمریکا در سال 2019 عضویت ترکیه را در این برنامه به دلیل خرید سامانه اس۴۰۰ از روسیه متوقف کرده و تحویل این جنگنده‌ها به آنکارا و آموزش خلبانان آن را به تعلیق درآورده بود .

مساله دیگری که به تنش های بین آمریکاو ترکیه دامن زده این است که واشنگتن در مناقشه بین ترکیه با قبرس و یونان بر سر اکتشاف منابع گازی در مدیترانه شرقی ، جانب این دو کشور عضو اتحادیه اروپا را گرفته و موضعی همسو با اتحادیه اروپا علیه آنکارا اتخاذ کرده است.

واشنگتن و آتن در اواسط اکتبر 2021 "توافق همکاری دفاعی دوجانبه آمریکا ویونان" را تمدید کردند. ، توافقی که به گفته آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا به این کشورهای همپیمان در ناتو اجازه می دهد امنیت را در منطقه شرق مدیترانه و فراتر از آن تقویت کنند.

به گفته «نیکوس دندیاس»(6) وزیر خارجه یونان ، ‌تعهد آمریکا به یونان نشان داد که دو کشور مصمم به حراست و محافظت از حاکمیت و تمامیت ارضی یکدیگر هستند.تمدید این توافق نشانه ای از سوی دولت بایدن در باره حمایت از یونان در مقابل ترکیه است.

حمایت آمریکا از تشکیلات شبه نظامیان کرد سوریه که ترکیه آنها را گروه های تروریستی می خواند نیز از دیگر عامل اختلاف بین دو کشور در چند سال اخیر بوده است. واشنگتن هم چنین از سیاست منطقه ای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه که از شمال آفریقا تا قفقاز جنوبی سیاست مداخله گری را در پیش گرفته بشدت ناراضی است. 

به گفته"یوری ماواشوف"(7) رییس مرکز مطالعات ترکیه”: شکاف در مناسبات ترکیه و آمریکا باقی خواهد ماند و مناسبات ترکیه و آمریکا به شرایط قبلی خود بازنخواهد گشت.

اکنون با مخالفت نمایندگان آمریکایی با فروش و بهسازی جنگنده های آمریکایی می توان پیش بینی کرد که روابط واشنگتن و آنکارا وارد مرحله جدیدی از تنش شود.

1- Chris Pappas

2-Gus Bilirakis

3- Carolyn Maloney

4- Hellenic American Leadership Council (HALC)

5- American Jewish Committee (AJC)

6- Nikos Dendias

7- Yuri Mavashev

نویسنده: سید رضا میرطاهر

 112

 بیشتر بخوانید: 

مخالفت نمایندگان کنگره آمریکا با فروش جنگنده اف- 16 به ترکیه