«لیناس لینکویسیوس» Linas Linkevicius وزیر خارجه لیتوانی گفت کشورش آماده همکاری با واشنگتن درباره همه موضوعات راهبردی است اما حفظ حقوق بشر برای لیتوانی، اهمیت بیشتری دارد.
لینکویسیوس افزود شکنجه افراد بر اساس قوانین بین المللی غیرقانونی است. مخالفت این دو کشور اروپای شرقی و حوزه بالتیک با همکاری امنیتی با دولت جدید آمریکا با توجه به سابقه بد همکاری این کشورها به ویژه لهستان با دولت جورج دبلیو بوش از سال 2001 تا 2008 به بهانه مبارزه با تروریسم، اعلام شده است.
لهستان از همکاری تا مخالفت
افشای این مساله به رسوایی بزرگی برای دولت وقت لهستان تبدیل شد که چرا برای جلب خشنودی امریکا معیارهای حقوق بشری را نقض کرد. از دسامبر 2002 تا پاییز 2003 یک بازداشتگاه مخفی برای مظنونین فعالیت های تروریستی در روستایی دور افتاده در لهستان تاسیس شده بود. بعدها دو فرد بازداشت شده در زندان گوانتانامو اعلام کردند که در زندان مخفی سیا در لهستان زندانی شده بودند.
پس از تعطیلی بازداشتگاه مخفی سیا در لهستان، یک زندان مخفی این سازمان اواخر ۲۰۰۳ در رومانی راه اندازی شد. لهستانی ادعا کردند که آنها تصور می کردند که ماموران آمریکایی در این زندان مخفی مطابق با قوانین بین المللی عمل می‌کنند و دولت لهستان مسئولیتی در این زمینه ندارد.
الکساندر کواورنیفسکی رئیس‌جمهوری اسبق لهستان در سال 2012 ادعا کرد که مقامات لهستانی اطلاعی در خصوص شکنجه در این زندان‌ها ندارند. این موضع دولت لهستان دقیقاً به معنای رفع مسئولیت از خود بود، زیرا طبق قوانین بین المللی با توجه به اصل حاکمیت دولتها، هر دولتی مسئول اقداماتی است که در قلمرو آن رخ می هد.
لیتوانی در مسیر مخالفت
وجود زندان‌های مخفی آمریکا در لیتوانی نیز اولین بار در اواسط اوت 2009 فاش شد. در آن زمان رئیس جمهوری لیتوانی دستور تحقیق درباره چگونگی رفت‌وآمد هواپیماهای سازمان سیا بدون انجام رویه‌های گمرکی و قانونی را صادر کرد و رئیس سازمان اطلاعات لیتوانی پس از انتشار خبر وجود زندان‌های مخفی سازمان سیا در خاک این کشور در فاصله سال‌های 2004 تا 2005، از مقام خود کناره‌گیری کرد. پس از آن دولت لیتوانی از ادامه تحقیقات در خصوص زندان‌های مخفی سیا در این کشور خبر داد.
مکان دقیق این زندان‌های مخفی در 20 کیلومتری شمال ویلنیوس، پایتخت لیتوانی بود. مقام‌های سابق سازمان سیا نیز تایید کرده‌اند که 8 تن از مظنونین به همکاری با القاعده به مدت بیش از یکسال در این زندان‌ها نگهداری می‌شدند. هم اکنون در دادگاه حقوق بشر اروپا در استراسبورگ فرانسه، دو پرونده شکایت درباره نگهداری از زندانیان در یک بازداشتگاه مخفی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در لیتوانی مطرح است.
آمریکا پس از حملات یازدهم سپتامبر، به منظور نگهداری و بازجویی از اعضای القاعده یا افرادی که متهم به فعالیت های تروریستی بودند، هشت زندان مخفی در اروپا تاسیس کرد. 114/111
بیشتر بخوانید:
گسترش همکاری نظامی آمریکا و لهستان / تحلیل
آغاز استقرار نیروهای آمریکایی در لهستان
