با توجه به این امر و نیز این واقعیت که ایران چند دهه است در معرض تحریم های تسلیحاتی قرار دارد، لذا توجه به توانمندی های داخلی برای تامین شناورها و تجهیزات دریایی به ویژه ناوشکن ها سرلوحه فعالیت های صنایع دریایی ایران قرار گرفته است.
از زمانی که ناوشکن جماران در بهمن 1388 به عنوان اولین شناور از کلاس موج به ایران و جهان معرفی شد، روند طراحی و تولید ناوهای رزمی در صنایع دفاعی کشورمان رشد سریعی داشته و در سال‌های بعد و تاکنون ناوهای جدیدی از این کلاس در مراحل مختلف ساخت و عملیاتی شدن قرار دارند که ناوشکن دیلمان آخرین مورد آن است.
مراسم الحاق ناوشکن دیلمان
مراسم الحاق ناوشکن دیلمان به ناوگان شمال و منطقه چهارم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، روز دو شنبه 6 آذر 1402 در بندر انزلی با حضور سرلشکر پاسدار «محمد باقری» رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، امیر سرلشکر «سیدعبدالرحیم موسوی» فرمانده ستاد مشترک ارتش، امیر دریادار «شهرام ایرانی» فرمانده نیروی دریایی ارتش و سایر مقامات ارشد لشکری و کشوری برگزار شد.
سرلشکر باقری در این مراسم گفت: "الحاق ناوشکن دیلمان توانمندی ناوگان نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران را در دریای خزر ارتقا می دهد تا امنیت پایدارتری در شمال کشور فراهم کرده و همراهی روز افزونی با سایر ارتش‌های حاضر در این منطقه داشته باشد."
وی اضافه کرد: "این ناوشکن و سایر توانمندی‌های ما در نیروی دریایی در شمال کشور در خدمت تامین آرامش، امنیت ناوگان‌های تجاری، مقابله با تروریست ها و حوادث احتمالی آینده سازماندهی شده و این توانمندی‌ها بدون کمک بیگانگان، موجب شده امنیتی پایدار و قابل اتکا برای تمامی فعالیت‌های ملت و همه کشورهای همسایه در دریای خزر فراهم کنیم."
امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش نیز در این مراسم عنوان کرد: "در راستای اجرای فرمان مقام معظم رهبری و تدابیر ستاد کل در خصوص ناوگان شمال دریای صلح دوستی باید گام‌هایی برداشته شود و امروز آخرین دستاورد نیروهای مسلح به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش ملحق می‌شود. ناوشکن دیلمان با تجهیزات به روز و تسلیحات و دریامانی بالا می‌تواند در ارتقای سطح کیفی توان دریایی ناوگان شمال عملکرد بسیار خوبی داشته باشد. این ناوشکن می‌تواند با تجهیزات بالایی که دارد برای آموزش و پرورش نیروها و البته امداد و نجات عملکرد بسیار خوبی داشته باشد."
خصوصیات ناوشکن دیلمان
امیر دریادار «مهدی خواجه امیری» معاون هماهنگ کننده وزارت دفاع گفت: "ناوشکن دیلمان از پیشرفته‌ترین ناوشکن‌های کشور در کلاس موج، کاملاً بومی و دارای ویژگی‌های بسیار برتری نسبت به سایرین است. این ناو دارای بدنه آیرودینامیکی است که باعث شده کاملا رادار گریز باشد."
معاون هماهنگ کننده وزارت دفاع تصریح کرد: "دکل مخابراتی این ناوشکن هم که کشف، شناسایی و رهگیری انهدامی را به سیستم فرماندهی و کنترل هدایت می‌کند از ویژگی‌های بسیار بارز آن می باشد و در واقع این تکنولوژی را فقط ۵ کشور دارا هستند که به صورت چهار وجهی است و هر وجه دارای سه بعد است."
دریادار خواجه امیری ادامه داد: "این ناو امکان سوخت‌گیری و نیز حمل آب آشامیدنی بیشتری دارد که این ویژگی موجب می شود تاب‌آوری در دریا به مدت سه ماه افزایش یابد."
وی تصریح کرد: "امکان پرواز و فرود بالگرد اس. اچ. ۳ در این ناوشکن پیش بینی شده و در قسمت موتور با چهار خط پیش بینی شده که همین امر باعث شده قدرت مانور بیشتری داشته باشد ضمن آنکه اطمینان و پایداری بهتری در دریا برخوردار است."
امیر دریادار خواجه امیری گفت: "علاوه بر این، سلاح‌هایی که در آن پیش‌بینی شده اعم از سطحی و زیر سطحی همچنین سامانه ضد هوایی آن دارای تکنولوژی جدید و پیشرفته‌ای است که همواره موجب بازدارندگی و برقراری امنیت می شود. دیلمان با حداکثر وزن هزار و 500 تن به نوعی پیشرفته ترین ناو شکن از سری شناورهای پروژه موج و از کلاس جماران است. نصب ۸ موشک ضدکشتی، نصب پهپاد انتحاری و عرشه فرود بزرگتر جهت حتی برای فرود بالگرد اس اچ 3 سیکینگ از اقدامات مثبت نسبت به مابقی ناوهای کلاس موج است."
مشخصات ناوشکن دیلمان
دماوند، دومین ناوشکن از کلاس موج است که با همان امکانات ناوشکن جماران ساخته شده و در سال ۱۳۹۳ به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش الحاق یافت که در دی‌ماه سال ۱۳۹۶ طی سانحه‌ای که در بندر انزلی رخ داد، این ناوشکن از مدار عملیاتی خارج شد.
از همان زمان ساخت دوباره یک ناوشکن در دریای خزر در دستور کار نیروی دریایی ارتش و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح قرار گرفت. با این حال رشد فناوری و توانمندی‌های ساخت و تولید کشورمان در حوزه صنایع دریایی طی سال‌های گذشته، متخصصان نداجا و وزارت دفاع را برآن داشت تا با طراحی جدید، نسخه‌ای پیشرفته‌تر از ناوشکن‌های کلاس موج را ارائه کنند و همین موضوع منجر به تولد ناوشکن دیلمان به عنوان پیشرفته‌ترین و مجهزترین ناوشکن تولیدشده توسط جمهوری اسلامی ایران تاکنون شد.
دیلمان، پنجمین فروند از ناو شکن های پروژه موج و از کلاس جماران و پیشرفته‌ترین ناو این پروژه است که توسط نیروی دریایی ارتش طراحی و تحت نظارت این نیرو، در مجموعه صنایع دریایی ساخته شده است.
دریادار «داود قلی‌زاده» از افراد گروه طراحی و ساخت ناوشکن دیلمان با اشاره به اینکه این ناوشکن بین هزار و ۳۰۰ تا هزار و۵۰۰ تن وزن دارد، می گوید: ما در گروه طراحی ناوشکن دیلمان با توجه به اعزام ناوشکن دنا به ماموریت ۳۶۰ و سایر ماموریت‌های نیروی دریایی در آب‌های آزاد و دریاهای طولانی، حجم مخازن سوخت در ناوشکن دیلمان را افزایش دادیم تا ماندگاری در دریا افزایش پیدا کند.
ناوشکن دیلمان همچنین از پیشرفته ترین سامانه های راداری و سوناری، موشکی و پدافندی بهره می‌برد. در بخش سلاح و تسلیحات، از تجهیزات و تسلیحات و سامانه جنگال بروزتر با برد بیشتر استفاده کردیم و قدرت تخریب و سرعت تسلیحات دیلمان افزایش یافته است.
این شناور دارای بوتراستور سینه نیز است که قدرت مانور شناور را بالاتر می‌برد. در خصوص پد بالگرد نیز ابعاد پد این شناور نسبت به شناورهای قبلی در کلاس موج بیشتر است و بالگردهای اس اچ 3 قابلیت نشست و برخاست بر آن را دارند.
البته امکان نشست و برخاست بالگرد در شب نیز در ناوشکن دیلمان وجود دارد. تعداد موشک‌های کروز در ناوشکن دیلمان افزایش دو برابری (۸ فروند) نسبت به همکلاس‌های خود داشته است.
دریادار قلی‌زاده همچنین از نصب موشک‌های برد کوتاه پدافندی بر روی ناوشکن دیلمان خبر داد و افزود: "این موشک‌ها برای انهدام اهداف هوایی روی این شناور نصب شده و دقت و سرعت این موشک‌ها ارتقاء پیدا کرده است."
تسلیحات ناوشکن دیلمان
در زمینه تسلیحات ضدکشتی هم در این ناوشکن از هشت موشک کروز ضدکشتی «قادر» و «قدیر» استفاده شده است. ناوشکن دیلمان فعلا فاقد سامانه پدافندی عمود پرتاب (VLS) همانند سایر ناوهای کلاس موج است که جانمایی این سامانه در قسمت سینه این ناو انجام گرفته و قرار است در آینده نزدیک نصب شود.
تفاوت دیگر دیلمان نسبت به سایر ناوشکن‌های کلاس موج در قسمت پیشرانه است. این ناوشکن از چهار موتور با چهار خط مجزای شافت و پروانه برخوردار است که به دلیل توان تحرک و مانور بیشتر آن در شرایط جوی دریای خزر است.
ناوشکن دیلمان به سبک دیگر ناوهای کلاس موج دارای دو پرتابگر سه گانه اژدر ۳۲۴ مم جهت درگیری با اهداف سطحی و زیرسطحی است. در زمینه دفاع نقطه ای نیز سامانه دفاع نقطه ای کمند در این ناو نصب شده که البته نه اپتیک هدایتی آن نصب شده و نه رادار هدایت آن که در آینده سیستمهای مربوط به آن نصب خواهند شد و یا احتمالا توسط رادار چشم عقاب هدایت خواهد شد.
در این ناوشکن همانند ناوشکن دنا دو توپ ۲۳ مم با هدایت دستی نصب شده است. همچنین دو مسلسل 12.7 میلیمیتری دوشکا با هدایت دستی نیز در این ناو نصب شده است. توپ سینه ناو هم همانند توپهای کلاس موج توپ ۷۶ مم فجر ۲۷ بوده که توانایی درگیری با اهداف سطحی و هوایی را دارد.
ناوچه دیلمان به لطف طراحی زاویه دار، سطح مقطع کمتری نسبت به دیگر خانوادههای موج دارد.از نکات مثبت ناوچه دیلمان، توانایی حمل پهپاد انتحاری بر روی ناو است. ناوچه دیلمان به پهپاد انتحاری شاهین ۱ مجهز است و ۱۲ فروند از این پهپاد انتحاری نیز بر روی این ناوچه نصب خواهد شد.
رادار ناوشکن دیلمان
یکی از جنبه های مهم تفاوت ناوشکن دیلمان نسبت به دیگر ناوشکن‌های کلاس موج، طراحی جدید دکل است؛ دکل این ناوشکن برخلاف دیگر ناوشکن‌های کلاس موج از طراحی چهار وجهی و یکپارچه‌ای برخوردار است.
یکی از شاخص ترین مشخصه های دیلمان، وجود چهار رادار فازی ثابت بجای رادار چرخان پالس داپلر قدیمی هست که مزایای زیادی در زمینه کشف اهداف و مدیریت صحنه نبرد برایش دارد.
رادار ناوشکن دیلمان، از نوع آرایه فازی و به‌روزترین و پیشرفته‌ترین رادار نصب شده روی ناوشکن‌های ایرانی است که قابلیت کشف و رهگیری اهداف سطحی و هوایی مانند هواپیما، پهپاد، بالگرد، شناورهای سطحی و هدایت موشک‌های سطح به سطح و موشک‌های پدافندی را دارد.
مزیت اصلی این رادار نسبت به رادار عصر ناوشکن جماران و دماوند و رادار AWS دیگر ناوشکن‌های کلاس موج، غیر چرخان بودن آن است که باعث می‌شود اجزایی از ساختار رادار حذف شوند که همین موضوع باعث تسهیل موضوع تعمیر و نگهداری رادار و کاهش هزینه‌های مربوطه می‌شود.
هر وجه این رادار از هزار عنصر راداری آرایه فازی برخوردار است که مجموعا از چهار هزار عنصر راداری تشکیل شده و قابلیت ردیابی چندین هدف را به صورت همزمان دارد چراکه نرخ بروزرسانی داده‌های این رادار کسری از ثانیه است.
از دیگر ویژگی‌های بارز این رادار، قابلیت‌های منحصر به فرد ضدجنگ الکترونیک (ECCM) از جمله ارسال تصادفی پالس فرستنده، جابه‌جایی و تعویض سریع فرکانس، تجزیه و تحلیل جمینگ (جنگ الکترونیک) برای سامانه فرستنده، کنترل حساسیت نسبت به زمان، تغییرات سریع فرکانس تکرار پالس و فشرده‌سازی پالس است.
این رادار همزمان، صد هدف را شناسایی و ۱۳ هدف را رهگیری می‌کند و با خاصیت ضد جنگالی، اهدافی شامل جنگنده‌ها، پهپادها، بالگرد، موشک‌های سطح به هوا و سایر اهداف سطحی را شناسایی و رهگیری می‌کند.رادار نصب‌شده روی دیلمان تا ۲۰۰ کیلومتر رهگیری اهداف را انجام می‌دهد.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
بیشتر بخوانید:
دریادار ایرانی: ناوشکن دیلمان به زودی به نیروی دریایی ارتش ملحق می‌شود
رونمایی از ناوشکن دیلمان در هفته جاری
فرمانده نیروی دریایی ارتش: ناوشکن دیلمان آماده الحاق است
