«ژنرال خلیفه حفتر»، فرمانده ارتش ملی لیبی در گفتگو با روزنامه فرامنطقه ای «الحیات» درباره سیف الاسلام قذافی گفت: «سیف الاسلام شهروند عادی لیبی است و ما نه تنها مشکل شخصی با وی نداریم بلکه برعکس به او خوش آمد می گوییم.» همچنین حفتر درباره ایفای نقش سیاسی سیف الاسلام در آینده لیبی نیز گفت: «چرا که نه، اگر او بخواهد نقش سیاسی ایفا کند، مشکلی نیست.»
لیبی پس از تونس و مصر سومین کشور شمال آفریقا بود که در سال 2011 تغییر نظام دیکتاتوری را تجربه کرد. مهمترین تفاوت در چگونگی تغییر نظام لیبی با دو کشور تونس و مصر در این بود که معمر قذافی، دیکتاتور سابق لیبی، این کشور را وارد یک دوره جنگ خونین 9 ماهه کرد که در نهایت با مرگ وی نظام دیکتاتوری لیبی نیز به پایان رسید. از این رو، مردم لیبی حتی بیش از مردم تونس و مصر خواستار اجرای عدالت انتقالی درباره مقامات رژیم سابق بودند.
عدالت انتقالی در جوامعی معنا پیدا می کند که نظام دیکتاتوری داشتند و امکان مجازات مقامات مجرم در این نظام وجود نداشته و با فروپاشی نظام دیکتاتوری، اجرای عدالت درباره مقامات گذشته در زمره مهمترین خواسته های مردم از نظام جدید است. دولت های موقت در لیبی پساقذافی با آگاهی از درخواست مردم برای اجرای عدالت انتقالی علیه مقامات گذشته، برخی از سازوکارهای عدالت انتقالی از جمله تشکیل کمیسیون های حقیقت یاب و محاکمه برخی مقامات در دادگاه را علیه مقامات سابق به کار بردند اما این سازوکارها به طور ناقص اجرا شد.
پارلمان لیبی نیز چندی پیش قانون عفو عمومی را با حمایت وزارت دادگستری دولت موقت تصویب کرد که عفو نیز یکی دیگر از سازوکارهای اجرای عدالت انتقالی است. قانون عفو عمومی مصوب پارلمان لیبی خواستار آزادی کسانی شده است که در ارتکاب جرایم علیه شهروندان این کشور دست نداشته اند. با این حال، به نظر می رسد خلیفه حفتر، نیروهای وابسته به وی و برخی گروههای و مقامات ذی نفوذ در لیبی تلاش می کنند قانون عفو عمومی را درباره سیف الاسلام قذافی نیز اعمال کنند.
در همین راستا، نیروهای وابسته به فرماندهی کل ارتش ملی که خلیفه حفتر فرماندهی آنرا بر عهده دارد، در ژوئن گذشته سیف الاسلام قذافی را آزاد و عنوان کردند که این اقدام در پاسخ به درخواست‌های وزارت دادگستری دولت موقت لیبی وابسته به پارلمان لیبی و در پی تصویب قانون عفو عمومی انجام شده است. آزادی سیف الاسلام قذافی پایان امیدواری های اندکی است که برای اجرای عدالت انتقالی در لیبی وجود داشت زیرا سیف الاسلام، پسر معمر قذافی، نه تنها طی 4 دهه حکومت وی نقش برجسته ای در نقض حقوق شهروندان لیبیایی ایفا کرد بلکه در جنگ داخلی 9 ماهه که دهها کشته و زخمی داشت نیز یکی از ارکان تصمیم ساز این جنگ بوده و نقش برجسته ای داشته است.
نکته پایانی این است که اظهارات خلیفه حفتر درباره سیف الاسلام قذافی در شرایطی بیان شد که فایز السراج و خلیفه حفتر سه شنبه گذشته «توافق پاریس» را امضا کردند و به نظر نمی رسد این اظهار نظر بی ارتباط با توافق پاریس باشد. 118/111
بیشتر بخوانید:
درخواست دیوان بین المللی کیفری برای بازداشت فوری سیف الاسلام قذافی
سیف الاسلام قذافی آزاد شد
اعتراض دادستانی کل لیبی به آزادی سیف الاسلام
