سرهنگ «کارن سرکیسیان» مدیر اجرایی اداره امور اضطراری جمهوری خودخوانده قره باغ اعلام کرد، مقادیر زیادی تجهیزات نظامی، مهمات و سلاح ساخت اسرائیل و ترکیه در شهر خانکندی (مرکز جمهوری خودخوانده قره باغ) کشف شده است و نیروهای امداد و نجات قره باغ همچنان به جستجوی بمب‌ها و مین‌های منفجر نشده به فعالیت‌های مین‌روبی ادامه می‌دهند.
با وجود تمایل طرفین متخاصم به برقراری آتش بس و نشستن پای میز مذاکره، دخالت‌های خارجی مانع تحقق این هدف می‌شود. دخالت‌های بیگانگان بویژه در زمینه فروش تسلیحات کشتار جمعی و قرار دادن دو طرف در شرایط بحرانی، تاثیرات جبران‌ناپذیری بر غیرنظامیان در جمهوری آذربایجان و ارمنستان داشته است.
تاکنون علاوه بر جنگ در خطوط تماس و مناطق مورد مناقشه، بخشی از شهرها و مناطق غیرنظامی دو کشور اهداف حملات متقابل قرار گرفته است. در این شرایط، «زهراب مناتسکانیان» وزیر امور خارجه ارمنستان به عنوان طرف اصلی جنگ با جمهوری آذربایجان اخیراً بار دیگر پیشنهاد آتش بس دولت ایروان را تکرار کرده است. رئیس دستگاه دیپلماسی ارمنستان در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با «سرگئی لاوروف» همتای روس خود در مسکو گفت: ایروان آماده است پس از آتش بس کامل در منطقه، برای حل مناقشه قره باغ با طرف آذری گفتگو کند مشروط بر آن که طرف آذری به توافق آتش بس پایبند باشد.
در واکنش به این پیشنهاد دولت ارمنستان، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: نیروهای این کشور به طور کامل به آتش بس بشردوستانه پایبند هستند و عملیات نظامی از طرف نیروهای این کشور متوقف شده است.
برقراری آتش بس میان نیروهای آذری و ارمنی به آسانی امکان پذیر نیست
تردیدی نیست که برقراری مقررات آتش بس میان نیروهای آذری و ارمنی به آسانی امکان پذیر نیست. دو کشور طی نزدیک به سه دهه گذشته بارها توافقنامه آتش بس امضا کرده‌اند. در واقع، از زمان امضای نخستین توافقنامه آتش بس میان باکو و ایروان در روز 12 مه سال 1994، طرفین بارها یکدیگر را به نقض مقررات آتش بس متهم کرده‌اند.
دومین توافقنامه آتش بس میان طرفین مناقشه قره باغ در ماه آوریل سال 2016 به امضا رسید. در سال جاری نیز دوبار میان طرفین مناقشه قره باغ درگیری رخ داده است. نخستین درگیری در سال جاری میلادی در روز 12 ماه ژوئیه رخ داد که خارج از حوزه اراضی اشغالی بود. هدف از این جنگ، ناپایدار اعلام کردن خطوط انتقال انرژی جمهوری آذربایجان بود که نفت و گاز این کشور را از طریق گرجستان به ترکیه منتقل می‌کند.
درگیری‌های ماه ژوئیه، به صورت مستقیم به رقابت روسیه و ترکیه در منطقه نسبت داده شد. آخرین مورد درگیری نیز از روز 27 ماه سپتامبر سال جاری رخ داده است و برخلاف درگیری‌های قبلی نظامیان آذری و ارمنی که زمان درگیری‌ها کوتاه بود، جنگ ماه سپتامبر همچنان ادامه دارد.
با توجه به مجموعه شرایط موجود میان طرفین متخاصم در مناقشه قره باغ به‌خصوص مداخلات خارجی، نمی‌توان به برقراری مقررات آتش بس جدید، چندان امیدوار بود. درهمین ارتباط، «محسن پاک‌آیین» سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان و کارشناس سیاسی، با اشاره به نقض آتش بس توسط دو کشور همسایه، معتقد است: آتش بس درصورتی میان ارمنستان و جمهوری ارمنستان پایدار خواهد ماند که به مساله اشغال 7 شهر جمهوری آذربایجان پایان داده شود و تا زمانی که مساله اراضی جمهوری آذربایجان مشخص نشود، بعید است که آتش بس پایدار میان دو کشور برقرار شود.
جدا از واقعیت‌های جنگ میان نظامیان آذری و ارمنی، باید گفت: تاکنون هشدارهای کشورهای مستقل منطقه و نهادهای بین المللی مانع ادامه مناقشه ارضی باکو و ایروان نشده است. در حالی که در سه هفته گذشته، ده‌ها هزار تن از اتباع غیرنظامی دو کشور بار دیگر آواره کوه و بیایان شده‌اند. بدیهی است که با تداوم مناقشه قره باغ، روند آوارگی ملت‌های طرفین متخاصم گسترش بیشتری خواهد یافت. در حقیقت، تحریک جمهوری آذربایجان و ارمنستان به ادامه جنگ از سوی دولت‌های بیگانه، ملت‌های منطقه مغبون خواهند شد. درحالی که دولت‌های بیگانه از تحریک طرفین متخاصم، سودهای کلانی نصیب خود خواهند کرد. 113
بیشتر بخوانید:
اصابت یک فروند موشک جنگ قره باغ به شهرستان هریس
لاوروف: آتش بس در قره باغ رعایت نمی شود
پایان جنگ در قره باغ؛ محور رایزنی روسای جمهوری ایران و روسیه
