«هاکان فیدان» وزیر امور خارجه ترکیه با هدف احیای کریدور صادرات غلات دریای سیاه، با رئیس جمهوری و وزیر امور خارجه اوکراین در کی یف، دیدار و گفت وگو کرد.
وزیر امور خارجه ترکیه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با «دیمیتری کوله‌با» همتای اوکراینی خود، راه‌های جایگزین برای اجرای قرارداد غلات دریای سیاه را حاوی خطراتی دانست و گفت: این کریدور، جایگاه ویژه‌ای برای امنیت غذایی جهان و تلاش‌های بشردوستانه دارد.
وزیر امور خارجه ترکیه همچنین با انتقاد ازبرخی اقدامات مخل صادرات غلات دریای سیاه، تاکید کرد: روسیه باید درمعادله صادرات غلات قرار گیرد و این موضوع را به همه طرف‌های غیر روسی اعلام کرد و به تلاش های دیپلماتیک برای حل این مساله ادامه خواهند داد.
قرارداد ایجاد کریدور غلات دریای سیاه به منظور کاهش تأثیر جنگ روسیه و اوکراین بر قیمت جهانی مواد غذایی، در روز 22 ماه ژوئیه سال 2022 میلادی در استانبول ترکیه امضا شد. اما کمتر از یک سال بعد، آمریکا و متحدانش ضمن تشدید تحریم های روسیه ، تلاش کردند راه های کسب درآمدهای روسیه را هر چه بیشتر محدود نمایند.
این در حالی است که گزارش های رسمی منتشر شده در رسانه های معتبر جهان، حاکی از آن است که روسیه در حال تقویت جایگاه خود به عنوان صادر کننده پیشرو در جهان با توان بالقوه صادرات 49 میلیون تن گندم است که 23 درصد تجارت جهانی را با تولید 87/5 میلیون تن در اختیار دارد.
روسیه با برداشت استثنایی محصول گندم در سال 2023 پس از رکورد سال گذشته میلادی، با وجود فقدان اطمینان از ایمنی کشتیرانی در دریای سیاه به تسلط خود بر بازار غلات جهان در سال های 2023-2024 میلادی ادامه خواهد داد.
در همین ارتباط ، «الکساندر ماری» تحلیلگر ارشد مسائل کشاورزی شرکت Agritel به روزنامه ایتالیایی فیگارو، گفت: برتری روسیه در این عرصه ادامه خواهد داشت و این مساله در شرایط متزلزل تعادل جهانی ضروری بوده و باعث ثبات بازار جهانی خواهد شد.
واقعیت این است که صادرکنندگان غلات از کریدور دریای سیاه شامل روسیه، بلغارستان، اوکراین و رومانی در مجموع ، 40 درصد از صادرات گندم جهان را تولید و عرضه می کنند. اما در شرایط فعلی، 30 درصد از ظرفیت های صادراتی دریای سیاه در حال حاضر غیرفعال است این شامل بنادر اوکراین اودسا، نیکولایف، بردیانسک و ماریوپل هستند و 54 درصد دیگر از این ظرفیت در نتیجه تشدید تنش به دلیل درگیری اوکراین در معرض خطر بالقوه قرار دارند.
روزنامه فیگارو در شماره روز شنبه گذشته خود با استناد به داده‌های شرکت مشاوره تجارت کشاورزی نوشت: وضعیت ناامن کشتیرانی در دریای سیاه بر موقعیت برتر روسیه در بازار غلات جهان تأثیری نخواهد گذاشت و سلطه روسیه بر بازار همچنان ادامه خواهد داشت.
آمریکا در طول چند سال گذشته، با تشدید تحریم های روسیه، در عمل متحدان اروپایی خود را در معرض فشارهای مضاعف قرار داده است. شواهد موجود حاکی از آن است که دولت آمریکا حاضر نیست از مواضع خود علیه روسیه عدول کند. آمریکا به اشکال مختلف برای وارد ساختن فشار بر روسیه استفاده می کند.
در این شرایط ، مقام های ترکیه که اخیرا سیاست گسترش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به سمت شرق و مرزهای روسیه را بلامانع اعلام و در مخالفت با روسیه «توافقنامه آزوف» را نقض کرده اند، بار دیگر دست به کار شده اند. در حقیقت، مقام های آنکارا با هدف احیای کریدور صادرات غلات دریای سیاه ، تلاش های مضاعفی را در دستور کار قرار داده اند.
فعال شدن دوباره کریدور غلات دریای سیاه درحالی به موضوع مهم جهانی تبدیل شده که کرملین چندین بار اعلام کرده است: مسکو صرفا بعد ازتحقق شرایط موردنظر خود، آماده بازگشت به توافق غلات است.
«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه در دیدار اخیر خود با «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل در ژوهانسبورگ، اعلام کرد: مسکو تنها پس از اجرای تعهدات مربوط به این کشور به توافقنامه صادرات غلات باز خواهد گشت، ولی روسیه هیچ نشانه‌ای از آمادگی کشورهای غربی برای تحقق تعهداتشان مشاهده نمی‌کند.
با توجه به این رویدادها، سفر وزیر امور خارجه ترکیه به اوکراین و مذاکره با مقام های دولت کی یف را نباید چندان جدی قلمداد کرد. به نظر می رسد پس از توقف فعالیت های کریدور غلات در دریای سیاه، به میزان چشمگیری از اهمیت نقش میانجیگرانه ترکیه در جهان کاسته شده است. به همین دلیل، مقام های دولت اردوغان به منظور بازگشت به نقش های پیشین در سطح بین المللی، به طور یکجانبه تلاش هایی را در دستور کر قرار داده اند.
در این میان، تاکید مقام های آنکارا بر ضرورت بازگشت روسیه به کریدور غلات نیز شعاری و صرفا بر اساس سیاست های بزرگنمایی نقش مقام های ترکیه در جهان قابل ارزیابی است. به ویژه که طرف مقابل روسیه آمریکا است که با تحریم های همه جانبه علیه روسیه، به منظور به زیر کشیدن این کشور تلاش می کند.
نویسنده: طالبی
116
