نشست وزرای جنبش عدم تعهد (نم) با عنوان «جنبش عدم تعهد: متحد و استوار در مواجهه با چالش‌های نوظهور» چهارشنبه و پنجشنبه ۱۴ و ۱۵ تیر ماه در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ضمن شرکت در این نشست، با برخی همتایان و از جمله همتای آذربایجانی خود دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد. دیدار وزیران امور خارجه ایران و آذربایجان را با توجه به برخی مشکلات کنونی در روابط دو کشور می توان مهم ارزیابی کرد.
جیحون بایراموف، وزیر خارجه جمهوری آذربایجان 25 ژوئن (4 تیر) در گفت‌وگوی تلفنی با همتای ایرانی با تأکید بر ارتباط مستقیم طرفین در حوزه‌های مختلف، نسبت به توسعه بیش از پیش مناسبات و حل و فصل برخی مسائل باقیمانده در آینده نزدیک ابراز امیدواری کرده بود.
واقعیت این است که در چند ماه گذشته ج آذربایجان اقداماتی غیرسازنده در قبال ایران در پیش گرفته و اخیرا نیز به اتباع خود درباره سفر به ایران هشدار داده است؛ وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در این هشدار با اشاره به حمله مسلحانه به سفارت این کشور در تهران در ماه ژانویه که با انگیزه شخصی انجام شد، بار دیگر این اقدام را تروریستی خواند و با اشاره به تعطیلی سفارت این کشور در تهران به اتباع این کشور توصیه کرد در صورت سفر به ایران مراقب باشند.
این در حالی است که ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به این اقدام جمهوری آذربایجان واکنش نشان داد و گفت: «وزارت خارجه آذربایجان نسبت به سفر شهروندان خود به ایران هشدار داده است! این همان سیاستی است که رئیس رژیم جعلی، کودک‌کش و اشغالگر صهیونیستی اخیرا در سفر به باکو در پیش گرفت.»
در تحولی دیگر «خزر ابراهیم» سفیر جمهوری آذربایجان در امریکا در گفت و گو با یک رسانه یهودی امریکایی، روابط دوجانبه و سه جانبه باکو، واشنگتن و تل‌آویو را عمیق، گسترده و استراتژیک دانست اما در عین حال گفت: «این روابط به منظور تهدید هیچ کشوری طراحی و برنامه‌ریزی نشده است.»
مجموع این اقدامات و اظهارات اخیر مقامات آذربایجان در قابل ایران را می توان نشان دهنده عدم جدیت برای بهبود مناسبات و همچنین قدم گذاشتن در مسیری تعبیر کرد که با تحریک طرف های خارجی به ویژه صهیونیست ها ممکن است نه فقط به بهبود مناسبات دو کشور نیانجامد بلکه به فهرست اختلافات موجود بین دو کشور نیز بیافزاید.
واضح است که جمهوری اسلامی ایران در چارچوب یک سیاست اصولی و منطقی، اهمیت بالایی برای گسترش همکاری‌ها با کشورهای همسایه از جمله آذربایجان قائل است و بر همین اساس تعاملات سیاسی و امنیتی را با هدف برقراری صلح پایدار و همچنین توسعه روابط اقتصادی با این کشورها ادامه می دهد، اما ایران در عین حال تاکید دارد که هر گونه حضور طرف های خارجی از جمله صهیونیست‌ها در این منطقه تهدیدی علیه صلح و ثبات خواهد بود.
محسن پاک آیین، سفیر پیشین ایران در آذربایجان در این باره می گوید : «یکی ازعواملی که همواره به دنبال تخریب روابط ایران و جمهوری آذربایجان بوده و خود آذری ها هم به آن واقف هستند، رژیم صهیونیستی است. ارتباطات نزدیکی که اخیرا اسرائیل با جمهوری آذربایجان برقرار کرده است نه تنها علیه ایران بلکه علیه جهان اسلام و آرمان های فلسطین است.»
بدیهی است عوامل پیونددهنده همچون همسایگی، اشتراکات مذهبی و تاریخی، منافع مشترک اقتصادی و امنیتی، ایجاب می کند ایران و جمهوری آذربایجان به عنوان دو کشورهمسایه در روابط دو جانبه و منطقه ای، همکاری و هماهنگی نزدیک داشته باشند و بر همین اساس جمهوری اسلامی ایران خواهان برداشتن گام‌های اجرایی با هدف تنش‌زدایی و حفظ چارچوب های دوستانه مناسبات دو کشور و بازگرداندن روند روابط به مسیر طبیعی دوستانه و سازنده، مبتنی بر همکاری مشترک است.
سفر وزیر امور خارجه ایران به باکو و دیدار با مقامات آذربایجان و همچنین شرکت در نشست وزرای خارجه جنبش عدم تعهد نیز در همین چارچوب قابل ارزیابی است.
نویسنده: عقیقی
116
