"ایوان کراستوف" در مقالهای که در روزنامه نیویورکتایمز منتشر شد، نوشت؛ تا چند ماه پیش اروپاییها اعتقاد داشتند که به رغم سخنان تند "دونالد ترامپ" رئیس جمهور آمریکا، واشنگتن درعمل، هم پیمانان دوران جنگ خود را در معرض خطر قرار نخواهد داد.
در آن زمان، مسئولان ارشد آمریکایی درخصوص آینده روابط فراآتلانتیک به همکاران اروپایی خود میگفتند: «به توییتهای ترامپ توجهی نکنید؛ مهم اقدامات اوست.»
اما واقعیت این است که اتفاقا باید توییتهای ترامپ را کاملا جدی گرفت.
ترامپ در اولین روز از نشست سران ناتو در بروکسل، آلمان که یکی از نزدیکترین متحدان آمریکاست را به باد انتقاد گرفت و مدعی شد که برلین گروگان روسیه است. ترامپ در این سخنان همچنین کشورهای عضو ناتو را متخلف خواند.
در واقع، ترامپ سخنان "دونالد توسک" رئیس شورای اروپا را که از آمریکا خواسته بود برای همپیمانان خود ارزش قائل باشد، نادیده گرفته بود.
به عقیده ترامپ، همپیمانی با آمریکا نماد همه آن چیزی است که در سیاست خارجی این کشور به غلط به آن پرداخته شده است. وی در مصاحبه با مجله "پلی بوی" گفت: «آمریکا بدون اجر و مزد از کشورهای ثروتمند دفاع میکند، کشورهایی که اگر آمریکا نبود، ظرف مدت پانزده دقیقه نابود میشدند.»
سرانجام اما اروپاییها دریافتند که جهان ترامپ، جهانی عاری از هم پیمانان است. با این حال، باور چنین حقیقتی برای آنها چندان دشوار بود که همچنان به گونهای رفتار میکنند که گویی از زمان روی کار آمدن ترامپ، هیچ چیزی تغییر نکرده است.
واقعیت این است که تصوراین موضوع دشوار است که فردی در کارزار انتخاباتی خود، ساخت دیوار در مرزهای کشورش، انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل از تلآویو به بیتالمقدس و تنبیه چین به دلیل سیاستهای اقتصادی این کشور را مطرح کند.
حتی اگر سیاستمداری در گفتار، تهدید به چنین اقداماتی کند، هیچگاه در عمل، آنها را اجرایی نخواهد کرد.
"آنگلا مرکل" صدراعظم آلمان و "امانوئل مکرون" رئیس جمهوری فرانسه در گذشته ذهنیت مشابهی درباره ترامپ داشتند. این دو در زمان برگزاری نشست سران گروه هفت در کانادا هرگز گمان نمیکردند که ترامپ به آنگونهای که شاهد آن بودیم، در این نشست عمل کند.
ترامپ اما مانند همه رهبران پوپولیست میداند که حفظ آرای کسانی که به وی رای دادهاند، در گرو عمل کردن به تعهدات تندرویانه خود است. درواقع یک رهبر پوپولیست کافی است که خلاف جهت دیگر رهبران دنیا عمل کند؛ برای مثال کافی است که آلمان را مورد توهین و بیاحترامی قرار دهد.
آنچه اروپاییها را مقابل ترامپ آسیبپذیر میسازد این است که آنها خود را هم پیمان آمریکا میدانستند.
واقعیت نیز همین است که اروپا دست کم در 70 سال گذشته هم پیمان آمریکا بوده است. اما در دنیای ترامپ، مفهوم همپیمانی جایگاهی ندارد. علت این امر نیز تنها نارضایتی وی از هزینههای کمِ اختصاص داده شده از سوی اروپا برای امور نظامی و دفاعی و یا اختلاف بر سر موضع اروپا در قبال ایران نیست، بلکه در جهانی که آمریکا بیشتر از آنکه نیرویی برای برقراری ثبات در آن است، عاملی مخرب به شمار می رود، متحدان این کشور، بار مسئولیت زیادی را به دوش می کشند و در مقابل درخصوص مسائلی همچون توافق نامههای تجاری و برگزاری رزمایشهای مشترک، از آمریکا انتظار همکاری دارند.
در واقع در قاموس ترامپ، دوستان و دشمنان وجود ندارند؛ بلکه آنچه وجود دارد، «طرفداران» و دشمنان است. در این قاموس، طرفداران افرادی هستند که چشم و گوش بسته و بدون هیچ قید و شرطی وفادار باقی میمانند.
در این قاموس، دشمنان نیز ارزشمندند؛ چرا که به شما کمک می کنند تا راه حلی برای مشکلات بیابید و همچنین شما می توانید قدرت خود را با شکست دادن و یا دوست داشتن آنها به نمایش بگذارید.
رویکرد ترامپ در قبال کره شمالی دقیقا مثالی روشن از چنین دیدگاهی است.
مثال دیگر در این خصوص، روابط با روسیه است. در واقع ترامپ قرار است هفته آینده در راستای همین سیاست با "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه دیدار کند.
برای اروپا اما در حال حاضر مسائلی بسیار مهم تر از تلاش برای نجات روابط با آمریکا وجود دارد. در واقع زمان نجات این رابطه سپری شده و حوادثی که این هفته در بروکسل روی میدهد، به راحتی این حقیقت را روشن خواهد کرد.
چالش مهم کنونی برای رهبران اروپایی این است که در جهانی به حیات ادامه دهند که آمریکا در آن هیچ هم پیمانی ندارد. برای شروع، آنها باید به فکر این باشند که بدون اتکا بر آمریکا قادر باشند امنیت خود را حفظ کرده و ظرفیتهای دفاعی خود را بالا ببرند.
اروپاییان همچنین باید به این نکته توجه کنند که در حالی که اتحاد و وحدت میان آنها مهم است دیگر لازم نیست مانند گذشته در قبال روسیه از خود ضعف نشان دهند.
منطق جهان پس از جنگ سرد همواره این بوده است که آمریکا با حفظ و افزایش هم پیمانانش، بتواند نفوذ جهانی خود را گسترش دهد.
این منطق اما از این پس دیگر کارایی ندارد و بزرگترین خطری که اتحادیه اروپا با آن روبه رو است، حفظ و حراست از وضعیت موجود است.
مترجم: خزائی
بیشتر بخوانید:
ماکرون ادعای ترامپ درباره افزایش بودجه ناتو را رد کرد
هشدار دبیرکل ناتو در باره تشدید اختلافات بین اروپا و آمریکا/ تحلیل