این دیپلمات روس ابراز امیدواری کرد: "«قطعنامه ضد ایرانی» تروئیکای اروپایی مطرح نشود چرا که چنین قطعنامه‌ای نمی‌تواند نتایج مثبتی در بر داشته و اوضاع را به شدت بدتر می کند.
نشست شورای حکام آژانس طبق برنامه اعلام شده روز دوشنبه ۳ ژوئن - 14 خرداد در ساختمان «مرکز بین‌المللی وین» آغاز می‌شود.
موضوع ایران یکی از سرفصل‌هایی است که طبق جلسات پیش، در دستور کار شورا عنوان شده و قرار است راستی آزمایی و بازرسی فعالیت‌های اتمی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و اجرای توافقنامه پادمان بررسی شود.
هشدار روسیه با توجه به تلاش های جدید غربی ها به خصوص تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) برای تشدید فشارها علیه ایران با ارائه پیش نویس قطعنامه ای علیه برنامه هسته ای صلح آمیز ایران صورت گرفته است.
هفته گذشته تروئیکای اروپایی پیش‌نویس قطعنامه‌ای را علیه ایران در آستانه نشست هفته جاری شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بین اعضای این نهاد توزیع کردند که بر انجام تحقیقات متمرکز است و به امکان درخواست از «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای فراهم کردن یک «گزارش جامع» درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران که ابعاد بیشتری از گزارش‌های فصلی عادی را دربر می‌گیرد، اشاره دارد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هر فصل گزارشی درباره فعالیت‌ها و تاسیسات هسته‌ای ایران برای ارائه به شورای حکام و آژانس ارائه می‌کند. بعد از توافق برجام گزارشی دیگر از سوی آژانس برای ارائه آخرین تحولات سه ماهه اجرای تعهدات برجامی تهیه می‌شود. این ۲ گزارش به طور جداگانه با شروع نشست فصلی شورای حکام رسما ارائه می‌شود.
خبرگزاری «رویترز» به تازگی و با اشاره به توزیع پیش نویس قطعنامه ضد ایرانی تروئیکای اروپایی بین ۳۵ عضو شورای حکام نوشت: "این قطعنامه، تهدیدی برای ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل و به اصطلاح اجرای مکانیزم ماشه نیست."
رویترز پیش تر درگزارشی از مخالفت آمریکا با قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی علیه ایران خبر داده بود. دیپلمات‌های اروپایی هشدار داده‌اند که اقدام نکردن در مورد گسترش برنامه هسته‌ای تهران، اقتدار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تضعیف می‌کند. آنها می‌گویند که این امر همچنین اعتبار فشار غرب بر ایران را تضعیف خواهد کرد.
یک مقام ارشد اروپایی گفته است: "ما آمریکایی‌ها را تحت فشار قرار داده‌ایم اما آنها همچنان گمان می‌کنند که نباید کاری برای تشدید تنش با ایران انجام داد. اما این سیاست تاکنون هیچ دستاوردی نداشته است و ما معتقدیم که اکنون باید سرسختی خود را نشان دهیم."
بدین ترتیب به نظر می‌رسد تروئیکای اروپایی تلاش می کند با تصویب قطعنامه پیشنهادی خود بهانه دیگری را در شورای حکام و برای تحت فشار قرار دادن ایران ایجاد کند.
رسانه‌های خارجی در گزارش‌های خود همچنان بر این موضوع تاکید دارند که تلاش تروئیکای اروپایی با خواست آمریکا که سعی دارد در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری در نوامبر از گسترش تنش بیشتر در منطقه اجتناب کند، هم راستا نیست.
با این حال این کشورها تاکید دارند در شرایط کنونی به نشانه ارسال پیام برای ایران، قطعنامه‌ای دیگر صادر کنند. برخی رسانه‌ها گزارش کردند که آمریکا تلاش دارد نظر کشورها را به این سمت جلب کند که اگر قطعنامه به رای گذاشته شد، به آن رای ممتنع دهند و خودش نیز قصد دارد به این قطعنامه رای ممتنع دهد.
با این حال صدور قطعنامه در شورای حکام جنبه تنبیهی دارد و این در ماهیت مساله تغییری ایجاد نمی‌کند. نکته مهم اینکه با وجود اینکه رسانه های غربی از مخالفت آمریکا با این قطعنامه گزارش می کنند، اما درخواست های مندرج در پیش نویس قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی همان مطالب مورد تائید و حمایت واشنگتن است و در واقع می توان اینطور ادعا کردکه قطعنامه پیشنهادی بر اساس دیدگاه آمریکا تنظیم شده اما قرار است از جانب تروئیکا مطرح شود.
آخرین بار شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای در نوامبر ۲۰۲۲ علیه برنامه هسته ای صلح آمیز ایران تصویب نمود که در آن از ایران خواسته شده بود تا به سمت همکاری بیشتر با آژانس گام بردارد. این قطعنامه همان زمان با مخالفت روسیه و چین مواجه شد. این در حالی است که همکاری‌های ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در چارچوب موافقت‌نامه پادمان جامع ادامه دارد و هیچ تخطی در این رابطه صورت نگرفته است. آنچه کشورهای اروپایی و آمریکا سعی دارند به عنوان همکاری ایران و آژانس بگنجانند، انجام اقدامات نظارتی فراتر از تعهدات پادمانی ایران و بعضا در قالب برجام و حتی فراتر از آن است.
به نظر می رسد اروپایی ها که اکنون در مقام مدعی خواهان برخورد با ایران از جانب شورای حکام آزانس بین المللی انرژی اتمی هستند فراموش کرده اند که وضعیت بن بست کنونی در زمینه برجام و نیز اقدامات ایران در زمینه توسعه فن آوری و افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده اش واکنش مستقیم تهران به بد قولی و خلف وعده تروئیکای اروپایی و نیز خروج آمریکا از توافق هسته ای برجام است.
جمهوری اسلامی ایران در چارچوب توافق هسته ای برجام چند سال به اجرای کامل تعهدات هسته ای و محدود سازی فعالیت ها، مواد و تاسیسات هسته ای خود مبادرت کرده بود، اما آمریکا در دوره ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» در مه ۲۰۱۸ با خروج از برجام به اجرای شدیدترین تحریم ها علیه ایران در چارچوب سیاست فشار حداکثری پرداخت.
از سوی دیگر با توجه به عهدشکنی مکرر اعضای اروپایی گروه ۱+۴ در عمل به تعهدات خود، تهران ابتدا در ۵ گام تعهدات هسته ای خود را کاهش داده و سپس در راستای اجرای مصوبه محلس شورای اسلامی، گام های جدیدی در راستای توسعه هسته ای فرا برجامی برداشت.
از جمله موارد قابل ذکر در این زمینه، غنی سازی ۲۰ درصدی و سپس غنی سازی ۶۰ درصدی، تهیه اورانیوم فلزی و گسترش تاسیسات و تجهیزات هسته ای است که این مساله موجب نگرانی ادعایی واشنگتن و متحدان اروپایی و منطقه ای آن به ویژه رژیم صهیونیستی شده است.
نکته مهم اینکه تروئیکای اروپایی تاکنون به رغم وعده های متعددی که پس از خروج آمریکا از برجام داده بود نه فقط آثار تحریم های یک جانبه ضد ایرانی را خنثی نکرد بلکه در دوره ریاست جمهوری جو بایدن به شریک آمریکا برای تشدید فشارها علیه ایران تبدیل شده و این نشان داده تداوم عهد شکنی اروپایی ها است.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
117
