مخالفان ترکیه در قزاقستان جایگاهی ندارند. این جمله بخشی از سخنان اخیر رئیس جمهوری قزاقستان در پاسخ به درخواست ترکیه برای تعطیلی مدارس وابسته به جنبش گولن در کشورهای آسیای مرکزی است.

امير حسين اسدالله منفرد- نورسلطان نظربایف که به ترکیه سفر کرده است در کنفرانس مطبوعاتی خود گفت هر فرد که برای دولت ترکیه تهدید باشد، در قزاقستان جایگاهی ندارد و آستانه از این افراد حمایت نمی‌کند.

وی افزود تمام مدارس قزاقی - ترکی را که آنکارا آنها را مرتبط با «فتح الله گولن» می‌داند مورد بررسی قرار می‌‌گیرد و اگر این مدارس با جنبش گولن ارتباط داشته باشند، معلمان آنها تغییر می‌کنند.

مبارزه با جنبش گولن در ترکیه محدود به داخل این کشور نیست و به دلیل گستردگی فعالیتهای فرهنگی جنبش هیزمت به ریاست فح الله گولن در آسیای مرکزی و قفقاز و کشورهای اسلامی جنوب و شرق آسیا، دولت آنکارا از این کشورها خواسته است مانع ادامه فعالیت مدارس وابسته به این جنبش شوند.

نظربایف در اظهارات خود در ترکیه با اشاره به سطح کیفی بالای آموزش در این مدارس و تعداد گسترده دانش آموزان قزاقی، از بررسی درخواست ترکیه و تغییر معلمان مدارس وابسته به گولن سخن گفت.

به گفته نظربایف هم اکنون 9 هزار نفر در مدارس قزاقی - ترکی جنبش گولن آموزش می بینند و فراوانی دانش آموزان تحت آموزش این مدارس در دیگر کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز و نیز جنوب آسیا نیز کمتر از این میزان نیست.

لذا بعید است با توجه به بضاعت مالی و توان آموزشی دولتهای میزبان مدارس گولن، این کشورها به سادگی بتوانند پاسخگوی درخواست دولت ترکیه برای تعطیلی مدارس گولن باشند.

از سوی دیگر، این احتمال وجود دارد که مناسبات کشورهای میزبان مدارس گولن، تحت الشعاع ادامه فعالیت مدارس وابسته به جنبش هیزمت قرار گیرد. البته رئیس جمهوری قزاقستان با سفر به ترکیه و گفت و گو با مقامات این کشور سعی کرد تا حد ممکن از این احتمال بکاهد.

درخواست رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در دیدار با همتای قزاق خود و ارائه فهرست 33 مدرسه‌ای که با گولن مرتبط هستند و نیز ابراز نگرانی اردوغان از ادامه این وضعیت، از همین دیدگاه قابل ارزیابی است.

پاسخ رئیس جمهوری قزاقستان به همتای ترکیه‌ای خود محتاطانه بود. نظربایف گفت اگر در میان معلمان، کسی مرتبط با تروریسم باشد، بدون هیچ شرطی درخواست ترکیه را می‌ پذیرد.

البته رئیس‌ جمهوری قزاقستان در بخشی از اظهارات خود با یادآوری مناسبات سیاسی و اقصادی آستانه و آنکارا، همه تلاش خود را برای کاستن از توقعات طرف ترکیه‌ای برای تعطیلی مدارس وابسته به گولن به کار گرفت، اما بعید ب نظر می رسد که مقامات آنکارا به کمتر از تعطیلی این مدارس رضایت دهند.

نوع رفتار ترکیه با فعالیت مدارس گولن در قزاقستان می تواند الگویی برای ادامه و یا محدودیت و حتی توقف فعالیت این مدارس در سایر کشورهای آسیای مرکزی، قفقاز و جنوب و جنوب شرق آسیا باشد.

مجموعه این شرایط ، به موازات مشکلات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی داخلی که کودتای نافرجام 15 ژوئیه برای ترکیه به وجود آورده، اکنون به سیاست خارجی ترکیه نیز تحمیل شده است.