به ویژه سیاست حمایت گرایی اقتصادی ترامپ که موجب تقابل آمریکا با اقتصادهای بزرگ جهان شده، همواره سرلوحه اقدامات ترامپ در عرصه تجاری قرار گرفته است.
ترامپ روز سه‌شنبه 22 ژانویه در سخنرانی خود دراجلاس مجمع جهانی اقتصاد موسوم به اجلاس داووس به خودستایی درباره شرایط اقتصادی آمریکا پرداخت و مدعی شد وضع اقتصادی آمریکا در زمان ریاست جمهوری او نسبت به دو دولت پیشین به مراتب بهتر شده است.
ترامپ خطاب به حاضران این اجلاس گفت هر آنچه در زمینه توافق‌های تجاری تصمیم گیری می‌شود، همگی بر بهبود وضع مردم آمریکا متمرکز است. وی مدعی شد که اجازه نمی دهد تا سوسیالیست‌های تندرو اقتصاد آمریکا را نابود کنند.
به رغم ادعاهای ترامپ اما نگاهی به آمارها و شاخص‌های اقتصادی آمریکا نشان می‌دهد که به رغم بهبود وضع اشتغال در این کشور، نارسایی های عمده‌ای در دیگر زمینه ها وجود دارد.
به عنوان مثال آمارها نشان می دهد کسری تراز تجاری آمریکا در 9 ماه اول سال 2019، افزایش یافته و نزدیک 500 میلیارد دلار شده است. در واقع جنگ تجاری ترامپ که وی مدعی است اثرات مطلوبی برای اقتصاد آمریکا داشته، نتوانسته است به حل این مشکل مزمن کمک کند.
مساله مهمی که ترامپ در سخنرانی خود سر وصدا درباره آن کرد، ادعای پیروزی آمریکا در تقابل و جنگ تجاری با دیگر اقتصادهای بزرگ جهان بود؛ در حالی که این مساله هزینه های هنگفتی بر اقتصاد جهانی تحمیل کرده است. به گفته "کریستالینا جورجیوا" مدیر جدید صندوق بین المللی پول، جنگ تجاری دونالد ترامپ هزینه‌ای معادل اقتصاد کل سوئیس یا حدود 700 میلیارد دلار، خسارت بر اقتصاد جهانی وارد می‌کند.
ترامپ در عین حال رویکرد خود را درباره تهدید دیگر اقتصادها برای وادار کردن آنها به قبول خواسته های تجاری واشنگتن، تکرار کرد.
وی در این زمینه به دو توافق تجاری با چین و کانادا و مکزیک اشاره کرد. ترامپ با اشاره به توافق تجاری نفتا تصریح کرد که این بدترین توافق تجاری بود و من توانستم در عرض یک هفته دو توافق با چین و کانادا و مکزیک داشته باشم.
وی مدعی شد که چین تا پیش از ریاست جمهوری او از تعامل تجاری با آمریکا بسیار سود برد اما او به تقابل با آن پرداخت و این کاری بود که دولت های قبل انجام ندادند.
ترامپ همچنین به تهدید اروپایی ها پرداخت. رییس جمهوری آمریکا با حمایت از استفاده از اهرم تعرفه گفت: اگر توافقی با اروپایی‌ها صورت نگیرد، تعرفه بر واردات خودروهای اروپایی به امریکا گزینه خوبی است. ترامپ در جنگ تجاری تمایزی بین رقبای امریکا به ویژه چین و متحدان آن به ویژه اروپا نگذاشته و تلاش می کند به زعم خود به سوء استفاده تجاری آنها از آمریکا پایان دهد.
دولت ترامپ در راستای سیاست حمایت گرایی اقتصادی، پس از اعلام رای سازمان تجارت جهانی علیه اروپا در پرونده بوئینگ و ایرباس، با افزایش تعرفه ها بر کالاهای وارداتی عملا وارد جنگ تعرفه ای بی سابقه ای با اروپا شده است. به رغم آتش بس موقت اما پافشاری ترامپ بر افزایش قابل ملاحظه تعرفه های محصولات صادراتی اروپا به آمریکا از جمله درباره خودرو و قطعات آن، باعث تداوم تنش های تجاری بین دو سوی اقیانوس اطلس شده است.
برهمین اساس این رویکرد ترامپ با انتقادهای زیادی مواجه شده است. بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) اواخر دسامبر 2019 در گزارشی با عنوان "تاثیر تعرفه‌های جهانی بر تولیدات ایالات متحده در 2019-2018" ضمن ابراز نگرانی از تاثیر بلندمدت تعرفه‌های جدید میان آمریکا و شرکای تجاری آن، اعلام کرد: اقدام ترامپ در وضع تعرفه‌های جدید به بهانه دفاع از تولید ملی باعث بیکاری در بخش تولیدی و افزایش قیمت‌ها شده است. در این گزارش آمده است: «تعرفه‌های جدید برای کالاهایی مانند فولاد در سال 2018 باعث کاهش سفارش و افزایش قیمت تولید شده است.
افزایش هزینه‌های تولید کالا به قدرت رقابت طرف آمریکایی در بازارهای داخلی و خارجی آسیب خواهد زد. این تعرفه‌ها تا کنون باعث رشد تولید در آمریکا نشده است. بدین ترتیب بر خلاف اعادی ترامپ، رویکرد تجاری و اقتصادی وی نه فقط باعث بروز نابسامانی‌های گسترده و زیانهای قابل ملاحظه برای اقتصاد جهانی شده بلکه در داخل آمریکا نیز نتایج منفی داشته است.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
141/118
