مداخله ارتش ترکیه در تحولات سوریه به خصوص در عملیات ضد تروریستی سوریه در ادلب که به کشته شدن تعدادی از نظامیان ترکیه انجامید، سبب شد تا مقامات ترکیه که در تنگنا قرار گرفته اند، مساله پناهجویان را به عنوان برگی برای چانه زنی و اعمال فشار قرار داده و مرزهای خود را برخلاف توافق صورت گرفته با مقامات اتحادیه اروپا، بر روی پناهجویان مستقر در مرزهای ترکیه - اروپا باز کنند.
اقدامی که از آن می توان به عنوان اهرم فشار به اعضای اروپایی ناتو برای کمک و همراهی آنکارا در جنگ علیه سوریه نام برد.
ترکیه از ابتدای شروع بحران سوریه تلاش کرده از وضعیت پیش آمده برای سوریه بیشترین استفاده را ببرد.
در این راستا مقامات ترکیه به رغم ادعاهایی که در حمایت از مردم سوریه بارها مطرح کرده اند، در راستای منافع و خواست های خود عمل کرده و طرح ها و اقداماتشان موجب افزایش کشتار مردم بی دفاع سوریه شده است.
طی هفته های اخیر با آغاز عملیات ارتش سوریه و متحدان آن از جمله روسیه در استان ادلب و مناطق مجاور آن که به منظور پاکسازی این مناطق از وجود گروه های تروریستی صورت گرفت، ترکیه با مداخله مستقیم نظامی به مقابله با ارتش سوریه برخاست و در واقع با سوریه وارد جنگ شد.
این موضوع واکنش های مختلفی را در پی داشت. به طوری که به رغم حمایت ناتو و آمریکا از مداخله نظامی ترکیه در استان ادلب سوریه، کشورهای اتحادیه اروپا عملا کمک مشخصی به آنکارا برای تداوم این اقدام تجاوز کارانه انجام ندادند.
این در حالی است که در واقع دولت آنکارا تصور می کرد به دلیل عضویت این کشور در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، این سازمان در حمایت از ترکیه وارد جنگ با روسیه خواهد شد، اما ناتو صرفاً به موضع گیری کلامی اکتفا کرد.
«ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو پس از نشست فوق العاده اعضای این سازمان ضمن اعلام همبستگی با ترکیه در پی کشته شدن نیروهای ارتش این کشور، حملات هوایی سوریه و روسیه در ادلب را محکوم و خواستار توقف عملیات ضد تروریستی ارتش سوریه در این استان شد.
موضعگیری صرف شفاهی از سوی ناتو و عدم حمایت مقامات اروپا، خشم آنکارا را برانگیخت به طوری که «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری ترکیه ابتدا تهدید به روانه کردن موج پناهجویان به سوی اروپا نمود و سپس در گامی عملی دستور باز کردن مرزهای ترکیه برای عبور پناهجویان مستقر در کمپ های این کشور به سوی اروپا را داد.
با باز شدن مرزها، گروه های بزرگی از پناهجویان در شمال غربی ترکیه به سمت مرز ترکیه و یونان هجوم آورده اند به طوری که یونان به عنوان یکی از دروازه های ورودی اروپا بار دیگر با بحران جدی پناهجویان مواجه شده است.
این در حالی است که مقامات ترکیه اعلام کرده اند که مانع عبور مهاجران از جمله از سوریه و کشورهای دیگری مانند افغانستان نخواهند شد.
اقدام ترکیه برای برخی از مقامات اروپا دور از ذهن نبود، زیرا ترکیه بارها از اهرم پناهجویان علیه اتحادیه اروپا استفاده کرده است، مساله ای که انتقاد مقامات بروکسل را در پی داشته است.
اکنون نیز ترکیه می کوشد با استفاده از ابزاری به نام پناهجویان و آگاهی از شرایط کشورهای اروپایی و بحران ناشی از عزیمت این سیل انسانی به سوی اروپا، از آن به نفع خود و در راستای اعمال فشار بر اروپا و وادار کردن ناتو به حمایت عملی از این کشور در جنگ سوریه عمل کند.
سازمان عفو بین الملل در بیانیه ای ضمن ابراز نگرانی درباره اقدامات خشونت آمیز علیه پناهجویان در مناطق مرزی بین ترکیه و یونان تصریح کرد: "افرادی که به دنبال پناهندگی هستند به توپ بازی در یک درگیری سیاسی مرگبار تبدیل شده اند."
اگرچه ترکیه پناهجویان را ابزاری برای رسیدن به اهداف خود در جنگ سوریه قرار داده است؛ اما به نظر نمی رسد بتواند در این شرایط اروپا را وادار به پشتیبانی و حضور نظامی در جنگ سوریه و در واقع مقابله با روسیه در این جنگ نماید؛ پیمان شکنی ترکیه با اروپا و بازی با سلاح پناهجویان تنها عرصه را بر آنکارا تنگ تر خواهد کرد و انسان های بیشتری را در خطر مرگ و نابودی قرار می دهد.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
133/116
بیشتر بخوانید:
هشدار عفو بین الملل درباره شرایط پناهجویان در مرز ترکیه و یونان
مخالفت سازمان ملل با اقدام دولت یونان در قبال پناهجویان
تیراندازی به سوی پناهجویان سوری در مرز ترکیه - یونان
