چارچوبی که طراحان و مجریان دور جدید روند سازش و عادی سازی روابط میان رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهای عربی و اسلامی منطقه انتخاب کرده اند این است که به توافقنامه هایی که در این روند صورت می گیرد توافقنامه های ابراهیمی اطلاق کنند.
علت اتخاذ این رویکرد این است که پیش از آغاز دور جدید سازش بنا بود طبق طرح مصوب سران عرب در نشست بیروت در سال 2000 که بانی و پیشنهاد دهنده آن «امیرعبدالله» ولیعهد وقت عربستان بود هرگونه عادی سازی روابط با اسرائیل به تشکیل دولت فلسطینی به پایتخی بیت المقدس و خروج اسرائیل از بقیه سرزمین های عربی طبق قطعنامه های 242 و 338 شورای امنیت مشروط شود.
اما دور جدید سازش در اواخر دوره «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری پیشین آمریکا درست پس از آن شروع شد که اسرائیل نه تنها به این شروط اعراب عمل نکرد بلکه با حمایت دولت ترامپ به الحاق رسمی اراضی اشغالی جولان به فلسطین اشغال اقدام کرد و در عین حال برای اقدام مشابه در کرانه باختری با الحاق شهرک های یهودی نشین واقع در این اراضی به اراضی اشغالی سال 1948 موسوم به اسرائیل دست بکار شد.
درعین حال آمریکا با زیرپاگذاشتن تعهدات خود به انتقال سفارت خود از تل آویو به بیت المقدس اقدام کرد و عملا در کنار رژیم صهیوینستی قرار گرفت. در یک چنین شرایطی برای اینکه به دور جدید سازش مشروعیت و مقبولیت داده شود از عبارتی تحت عنوان توافقنامه های ابراهیمی استفاده شد تا بلکه اینبار افکار عمومی جهان عرب و جهان اسلام با امکان رابطه با رژیم صهیوینستی کنار بیایند.
این موضوع از آن جهت برای طراحان و مجریان دور جدید روند سازش و عادی سازی روابط میان اعراب و رژیم صهیونیستی اهمیت و ضرورت دارد که در دور اول علیرغم گذشت چند دهه از روابط میان برخی از دولت های عربی مانند مصر با اسرائیل هنوز روابط به عرصه مردمی کشیده نشده است و هنوز هم سفارت آمریکا در قاهره در طبقه فوقانی یک ساختمان تجاری قرار دارد و البته وضعیت مشابهی نیز در بحرین حاکم است که به تازگی به این جرگه اضافه شده است.
این وضعیت برای عربستان که از یک سو بانی طرح سران عرب بود و از دیگر سو تاکنون خود را به عنوان رهبر جهان اسلام معرفی کرده بود بسیار سخت و دشوار است و هزینه های سنگینی می تواند برای این کشور به همراه داشته باشد و به همین دلیل این کشور علیرغم اینکه به صورت پنهانی انواع روابط و همکاری ها را با رژیم صهیوینستی طی سال ها داشته است اما در آشکار سازی روابط خود با احتیاط عمل می کند.
در مقابل که رژیم صهیوینستی به شدت و سرعت بر اشکار سازی روابط تل آویو - ریاض تاکید و پافشاری می کند می خواهد عربستان را به آشکارسازی روابط خود با این رژیم متقاعد بکند تا از این طریق زمینه را برای تشویق و تهییج دیگر کشورها برای پیوستن به دور جدید سازش فراهم کند.
یکی از این ترفندها همزمان کردن سفر جو بایدن به اسرائیل و عربستان با ایام حج است تا از این طریق آن را در ادامه توافقنامه های ابراهیمی معرفی و تبلیغ کند. با این حال به نظر می رسد این ترفند می تواند نتایج عکس به همراه داشته باشد به دلیل اینکه به طور آشکارا سوء استفاده سیاسی از حج برای مقاصد سیاسی است که طبق آن رژیم صهیونیستی می خواهد برای همیشه به امکان تشکیل دولت فلسطینی آن هم بدست آن دسته از دولت های عربی و اسلامی که به این جرگه می پیوندند مهر تایید بزند و آمریکا و دولت بایدن هم می خواهد به نفت عربستان و درآمدهای نفتی آن برای مقابله با چالش های ناشی از جنگ اوکراین دست یابد.
نویسنده: کاظم احمد زاده
117
